Liv Hospital İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Metin Okucu anlattı:

Diyet yapmak bir gereklilik mi?

Diyet yapanların yüzde 90’ı 3 yıl sonra eski kilosuna geliyor. Alerjiniz, diyabetiniz varsa ya da çölyak hastasıysanız diyet yaparsınız. Fazla kilo hiç de kötü bir şey değil. Hatta bazı hastalıklardan da koruyor. İnsanların ‘Ben şişmanım’ fobisinden kurtulması gerekiyor. Kilo vermek istiyorsanız verirsiniz ama sağlığınız için her zaman şart değil! Ne kiloda olursanız olun sağlıklı olmak mümkün.

Fat&fit nedir?

Tartının hiçbir anlamı yok. Herkese diyet yap, kilo ver, şu ilacı al demenin doğru olmadığı ortaya çıktı. Her bedende her kiloda sağlık mümkün. Fat&fit buradan geliyor. Fazla kilolu insanların da uzun ömürlü olabileceğini, fit olabileceğini, başına bela gelmeden yaşayabileceğine dayanıyor. ‘Kilolu veya obez kişi hastadır, risklidir, ömrü kısadır, bazı hastalıklara daha sık yakalanır’ diye biliniyor. Bugüne kadar fazla kiloluysan hastaydın ama son araştırmalar bu işin hiç de böyle olmadığı ortaya çıkardı. Eğer belli bir kiloya kadar fazla kiloluysanız normal kilolulardan daha uzun yaşıyorsunuz.

Obez olmak normal kiloya göre avantaj mı sağlıyor?

Evet ama obezitenin birinci, ikinci ve üçüncü olmak üzere sınıflandırmaları var. Bu söylediğim vücut kitle indeksi 35’e kadar olanlar için geçerli. 2 milyon 800 bin kişi üzerinde araştırma yapılmış. Fazla kiloluların daha uzun yaşadıkları görülmüş. Hafif obezseniz normal kilolular kadar yaşıyorsunuz, fazla kiloluysanız normal kilolulardan daha uzun yaşıyorsunuz. Zayıf kilodaysanız kötü, zayıfın altındaysanız daha da kötü.

Kaç kilo fazlası sağlıklı?

Diyelim ki boyunuz 1.60, 86 kiloya kadar çıkabilirsiniz. 1.80 boyundaki biri 107 kiloya kadar çıkabilir. Tek başına kilonun hiçbir anlamı yok. Obezsiniz ama metabolik olarak sağlamsınız. Yaşam süreniz, kalp hastalığına yakalanma riskiniz normal kilolularla aynı. Hele normal kilolu kişi metabolik olarak kötüyse ondan daha da iyi. Kilonuz ne olursa olsun fonksiyonel olarak da iyiyseniz herkesten uzun yaşıyorsunuz. Yani kiloyla birlikte metabolik durum iyiyse süper, kiloyla beraber fonksiyonel olarak iyiyseniz yani fitness da iyiyse daha da süper.

Size fazla kilolarıyla gelen birini nasıl bir süreç bekliyor?

Birincisi insanların fazla kilosu var mı ona bakıyoruz. Sonra da ne kadar fit olduklarına, metabolik durumlarına bakıyoruz. Düzeltmemiz gereken bir şey yoksa zaten yapacak bir şey yok. Ne isterse yiyecek. Metabolik ya da fonksiyonel olarak sorun varsa düzeltiyoruz. Kilo vermeden hem de.

Metabolik ve fonksiyonel durum nasıl ölçülüyor?

Birkaç test var. Kalp damar fonksiyonunu, kas güç kuvvet durumunu, akciğer fonksiyonunu ölçen testler var. Ama en önemlisi fonksiyonel kapasitesi. Bir iş gücünü ne kadar yapabiliyor, bunu ölçüyoruz.

Beslenme düzeni nasıl ayarlanıyor?

Diyet yok. Kişi sezgisel beslenecek. Her şeyden yenilen bir diyet yapılacak. Kilo verdirici diyet kullanmayacağız. Bu canınızın ne zaman, ne istediğini ve istemediğini, ne zaman doyduğunu bilmekle ilgili. İkinci baklavayı yediniz ama üçüncü baklavayı gerçekten canınız istiyor mu istemiyor mu bunları düşüneceğiniz bir diyet. Hakikaten acıktınız mı yoksa başka bir şey mi öyle hissettiriyor ona bakacaksınız. Liste, diyet yok. Kilo verdirici düşük kalorili şeyler yok. Burada kilo konuşulmayacak, tartı yok. Hedeflerin hiçbirinde kiloyu azaltma olmayacak. İstiyorsa tabii ki yapabilir. Fazla kilolu ama normal kilolulardan çok daha sağlıklı olabilirsiniz. Çok daha az hastalığa yakalanabilir, daha uzun yaşayabilirsiniz. Önemli olan kilo değil, fitness ve metabolik durum.

Hiç yasak yok mu?

Ölçümlerde anormallik yoksa yasak da yok. Metabolik durumda baktığımız kan şekeri, iyi kolesterol, trigliseridde anormal sapmalar varsa belki ufak tefek kısıtlamalar yapılabilir. Ama yasak olan hiçbir şey yok. Önemli olan ne yediğin değil ne kadar yediğin.

Egzersiz gerekli mi?

Egzersiz programı tamamen ölçümlere göre belirleniyor. Gerekirse kişisel bir program veriliyor. Bunlar basit şeyler. Efor testinde 7-8 dakika yürüyebiliyorsanız fonksiyonel kapasiteniz iyi demektir. Hem fonksiyonel olarak hem de metabolik olarak fit olmak aslında kolay.

Şişmanlar çabuk iyileşir

California Üniversitesi’nin 50 yaş üstü insanlarda yaptığı ve geçen hafta yayınlanan araştırmasında 20 bin kişi 10 sene takip edilmiş. Amaç 10 yıllık ölüm riskini tayin etmek. Bu araştırmayla herkese ‘Diyet yap, kilo ver, şu ilacı al’ demenin doğru olmadığı ortaya çıktı. Her bedende, her kiloda sağlık mümkün. Fazla kilolu insanların da uzun ömürlü olabileceği ortaya çıktı.

İşte, fazla kilonun avantajları:

- Fazla kilolu ya da hafif obezseniz kalp krizi geçirdiğinizde daha uzun yaşıyorsunuz.

- Felç geçirdiyseniz beyniniz daha az hasar görüyor.

- Şeker hastalığı başlarsa daha az komplikasyon yaşıyorsunuz.

- Vücuttaki yağ, travma ve kırıklardan koruyor.

- Hasta olduğunuzda yağdan sağladığınız enerji daha çabuk iyileştiriyor.

(10.03.2013 tarihli Posta Karnaval'dan alınmıştır.)