Giriş
Akdeniz anemisi taşıyısı hastalardan doğacak çocukların ağır anemi riski yüzde 25!
Depresif ve kaygılı ruh haliyle de kendini gösteren Akdeniz anemisi (Beta Talasemi) kırmızı kan hücrelerimizin içinde bulunan ve dokulara oksijen taşınmasında görevli olan hemoglobinin yapısal bozukluğuyla ortaya çıkan genetik geçişli bir hastalık. Türk Hematoloji Derneği verilerine göre ülkemizde Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerinde daha yoğun olmak üzere yaklaşık 1 milyon 300 bin Akdeniz anemisi taşıyıcısı bulunuyor. Akdeniz anemisi (kansızlık) kimi hastalarda ağır ve orta şiddetli olabilirken, kimi hastalar ise yalnızca taşıyıcı olarak çok daha hafif geçirebiliyor. Ancak iki Akdeniz anemisi taşıyıcısının çocuklarının yüzde 25'inin ağır Akdeniz anemisi hastası olma riski var!
Akdeniz anemisi olarak bilinen Talasemi genetik geçişli bir hastalık ve anne babadan çocuğa geçiyor. Çoğu zaman klinik belirti vermeyen Akdeniz anemisinin çocuklara geçmesi ihtimalinin hastaları kaygılandırdığını söyleyen Hematoloji Uzmanı Doç. Dr. Rafet Eren hastalıkla ilgili merak edilenleri anlattı.
Çoğunlukla belirti vermiyor
Akdeniz anemisi (Beta Talasemi) kırmızı kan hücrelerimizin içinde bulunan ve dokulara oksijen taşınmasında görevli olan hemoglobinin yapısal bozukluğuyla ortaya çıkan genetik geçişli bir hastalık. Akdeniz anemisi ağır ve orta şiddetli olabileceği gibi, yalnızca taşıyıcı olmak da mümkün. Ciddi semptomlarla seyreden ve sık kan nakli gerektiren orta ve ağır alt tiplerin aksine taşıyıcılarında çoğunlukla herhangi bir belirti olmuyor ve hastalar genellikle başka bir neden ile yapılan kan tetkikleri sonrası tanı alıyor. Ancak Akdeniz anemisi taşıyıcısı bir birey başka bir taşıyıcı ile evlenecek olursa çocuklarının yüzde 25 ihtimalle ağır Akdeniz anemisi hastası olma riski bulunuyor.
Ülkemizde 1 milyon 300 bin taşıyıcı var
Türk Hematoloji Derneği verilerine göre ülkemizde Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerinde daha yoğun olmak üzere yaklaşık 1 milyon 300 bin Akdeniz anemisi taşıyıcısı bulunuyor.
Akdeniz anemisi hastalarının kan düzeyleri düşüktür
Akdeniz anemisi taşıyıcısı olan bireylerde kan düzeyi normal bireylere göre daha düşük ama bu değer herhangi bir klinik şikayete neden olabilecek düzeyde değil. Ancak kan düzeyini düşürebilen başka bir hastalığın eşlik etmesi halinde veya Akdeniz Anemisi taşıyıcı kadınlarda gebelik döneminde yüksek düzeylerde hemoglobin düşüşleri olabiliyor.
Depresyon ve kaygı daha fazla: Çocuğa geçme ihtimali taşıyıcıyı strese sokuyor
Ekonomik düzeyi, medeni ve eğitim durumu benzer olan Akdeniz anemisi taşıyıcıları ile sağlıklı kontrol bireyleri arasında yapılan bir çalışmada Akdeniz anemisi taşıyıcılarında kan düzeyleri daha düşük olmasına rağmen iki grup arasında yorgunluk sıklığı açısından bir fark saptanmamış. Ancak depresyon ve kaygının Akdeniz anemisi taşıyıcılarında çok daha sık olduğunu gözlemlenmiş. Akdeniz anemisi taşıyıcılarında eşlerinde de taşıyıcılık olması durumunda çocuklarında da ağır talesemi olma ihtimali, kaygı ve depresyon görülme sıklığını artırıyor.
Akdeniz anemisi taşıyıcılığı çoğunlukla herhangi bir belirti vermeyen ve laboratuvar tetkikleri ile kolaylıkla tanı konabilen bir tablo. Hastaların ayrıntılı olarak bilgilendirilmesi ve genetik danışmanlıkla kaygılarının giderilmesi esas amaç.
