Giriş
D vitamini hangi yiyeceklerde bulunur? D vitamini eksikliği neden olur?
D vitamini güneş sayesinde elde edebileceğimiz bir vitamin. Kapalı mekanlarda çalışmak ve gün ışığı alımını engelleyen kapalı giysiler, vücutta D vitamini eksikliğine neden oluyor ve birçok hastalığa kapı aralıyor. D vitaminin eksikliği ölümcül sonuçlar doğurabiliyor. D vitaminin faydaları ise saymakla bitmiyor. Peki, D vitamini eksikliği neden olur ve hangi yiyeceklerde bulunur? D vitaminin faydaları neler?
D vitaminini eksikliği depresyondan mesane sorunlarına kadar birçok rahatsızlıkta başrol oynuyor. Hatta ölümcül sonuçlar bile doğurabiliyor. Bu nedenle en önemli vitaminlerden biri olan D vitaminin hangi yollardan alınacağı merak konusu olurken eksikliğinin nedenleri de araştırma konusu oluyor. D vitamini güneş sayesinde elde edebileceğimiz bir vitamin. Kapalı mekanlarda çalışmak ve gün ışığı alımını engelleyen kapalı giysiler, vücutta D vitamini eksikliğine neden oluyor ve birçok hastalığa kapı aralıyor. D vitaminin eksikliği ölümcül sonuçlar doğurabiliyor. D vitaminin faydaları ise saymakla bitmiyor.
D vitamini eksikliği neden olur?
D vitamini yaklaşık yüzde 95 oranında güneşten sağlanır. D vitamini eksikliğinin en önemli nedeni, vücudun güneşten alınan UVB ışınlarına yeterince temas etmemesi. Vücut güneşten aldığı D vitaminini başka hiçbir yolla ve besinle alamaz. Bunun nedeni D vitamini içeren besinlerde vitamin oranının az ve yeterli olmaması.
Bazen güneş ışınlarının emilimi konusunda vücutsal bir problem de olabilir. Vücudun güneş ışınlarıyla D vitamini üretme kapasitesinin azaldığı ilerlemiş yaş, gıdalarla birlikte alınan yağın sindirilmesini engelleyen sindirim rahatsızlıkları, koyu ten rengi, kolesterol, epilepsi ilaçları başta olmak üzere bazı ilaçlar güneşle temas edilse dahi vücudun vitamini almasına engel olur.
Yaşlılık veya böbrek rahatsızlıkları D vitamini eksikliği riskini artırır. Bağırsaklarımızdan yeterince D vitamini emilemez. Çölyak hastalığı, kistik fibrozis ve crohn hastalığı da D vitamini emilimini etkiler.
Fazla kiloya dikkat
Kilo da D vitamini eksikliğini artırır. Şöyle ki, yağ hücreleri dolaşımdaki D vitaminini dolaşımdan alır böylece vücut kitle indeksi 30 ve üzeri olanlarda D vitamini eksikliği sıktır.
D vitamini eksikliğinin bir diğer nedeni ise vejetaryen beslenmedir. D vitaminin yoğun olarak bulunduğu besinler; balık, ciğer, yumurta gibi hayvansal ürünlerin tüketilmemesi bu durumu daha çok tetikler.
D vitamini eksikliğinin belirtileri neler?
Uzun süreli ve zaman yayılan bu belirtiler gözden kaçacak şekilde olağan gelebilir. Ancak hayatı olumsuz şekilde etkileyeceğinden farkına varmak ve tetkikleri yaptırmak gerekmektedir. Bu belirtilerden bazıları aşağıdaki gibidir;
- Depresyon
- Kemik Ağrıları (vücut genelinde)
- Kas zayıflığı
- Başın fazla terlemesi
- Kaslarda oluşan kramplar
- Halsizlik
- Eklem bölgelerinde ağrı
- Kilo alma problemi
- Yüksek tansiyon
- Başata ağrı
- Soğuk algınlığı
- Kabızlık
- İshal
- Mesane sorunları
Kulağa komik gelebilir ancak D vitamini eksikliği depresyona yol açar. Nedensiz yere mutsuz ve hüzünlü hissetme durumu D vitamini eksikliğinin başlıca belirtilerindendir. Şöyle ki, beyinde üretilen ve ruh halinin düzenlenmesinde kullanılan serotonin hormonu D vitamini eksikliğine bağlı olarak düşer.
D vitaminin en önemli belirtilerinden biri de kemik ağrılarıdır. Özellikle güneşten mahrum kaldığımız kış aylarında bu ağrılar daha da artar. Halsizlik ve vücut genelinde olan bu ağrıların dikkate alınmaması durumunda yetişkinlerde “osteomalazi” adı verilen kemik yumuşaması, çocuklarda ise “raşitizm” görülebilir.
D vitamini hangi yiyeceklerde bulunur?
En büyük kaynağı güneş olan D vitaminini içeren bazı besinler vardır ancak günlük tüketimi ne kadar olursa olsun eksikliği giderecek boyuta ulaşamaz. Güneşle olan 10-15 dakikalık temas yetecekken bu yiyeceklerin ancak sürekli tüketilmesi onların D vitamini eksikliğini karşılamasını sağlar.
Güneşe çıkmak ve D vitamini eksikliğini gidermek için en uygun vakit ise saat 10.00 ve 15.00 arası yani öğle saatleridir. Ancak bu saatler aynı zamanda cilt kanseri için de en riskli saatlerdir. Bu nedenle her gün 10-15 dakika güneş koruyucu krem olmaksızın diz ve dirseklerden aşağıyı güneşlendirmek yeterlidir
Somon, sardalya, orkinos, balık yağı ve D vitamini katkılı süt, yumurta, tereyağı, karaciğer, mantar, kakao ve tahıl gevrekleri bazı D vitamini kaynaklarındandır.
