Giriş
Meme kanserim hangi evrede: Tedavi için erken mi geç mi?
Meme kanseri belirtileri hakkında bilgi sahibi olmak hem bu hastalığı erkenden yenebilmek hem de gerekli tedbirleri alabilmek için çok önemli. Meme ultrasonu, mamografi ve diğer incelemeler sonucunda kişinin kanser olduğu anlaşılırsa o zaman yapılacak ilk iş kanserin hangi evrede olduğunu belirlemek. Elde edilen sonuçlara göre hem tedavilere hem de hangi tekniklerin kullanılacağına karar verilebiliyor. Kadınlarda meme kanseri, evreleri ve tedavi seçenekleri konusunda genel cerrahi uzmanı ile konuştuk.
Selen Serdaroğlu
Selen Serdaroğlu / Posta.com.tr Meme kanseri belirtileri hakkında bilgi sahibi olmak hem bu hastalığı erkenden yenebilmek hem de gerekli tedbirleri alabilmek için çok önemli. Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Çetin Altunal, "yapılan kontrollerden sonra eğer kişinin kanser olduğu anlaşılırsa o zaman yapılacak ilk iş kanserin hangi evrede olduğunu belirlemek olmalıdır." diyor. Elde edilen sonuçlara göre hem tedavilere başlanabiliyor hem de hangi tekniklerin kullanılacağına karar veriliyor.
DÜNYADA KANSER GÖRÜLME ORANLARI ARTMIŞ DURUMDA!
Amerikan Tıp Birliği Dergisi JAMA’nın açıkladığı son rapora göre dünyada kanserler son 10 yılda çok daha fazla arttı. Rapora göre 2010 yılında 18.7 milyon olan yeni kanser vakası 2019 yılında 23.6 milyona çıkmış durumda. Kansere bağlı ölümler de yine 2010 yılında 8.2 milyon iken 2019 yılında 10 milyona ulaşmış.
Kanserlerin belli başlı ortak özellikleri var. Kanserde, ilgili yerde çoğalan hücreler tarafından bir kitle oluşuyor. Hücreler çoğalırken, vücudumuzdaki diğer hücrelerden bağımsız olarak kanserli hücrelerde çoğalma kontrolsüz şekilde gerçekleşiyor. İhtiyaç yokken, hücrelerin kontrolsüz şekilde çoğalmasıyla, halk arasında ur olarak tanımlanan tümör gittikçe büyüyor.
KANSERİN SIÇRAMASI NASIL OLUR?
"Kanserin sıçraması nasıl olur, erken evrede teşhisin önemi nedir" dediğimizde bunu şu şekilde açıklayabiliriz. Metastaz ise orada çoğalan hücrelerin ilgili organdan kopup başka yerlere gitmeleri sonucu oluşuyor. Metastaz mikro düzeyde bile olsa, ikinci evre kanser olarak tanımlanıyor. Metastaz kan yoluyla veya lenf akımı ile gerçekleşiyor. Bu sıçrama karaciğere, akciğere, kemiklere, beyne gidebiliyor. Kanser, hangi tür olursa olsun büyüyen tümör orijinal dokuyu, büyüdüğü organın kendisini yansıtmıyor; kaotik birtakım hücreler ile organ yapısı bozuluyor. Eğer tümör memede oluşmuşsa buna da meme kanseri deniyor.
MEME KANSERİ EVRELERİ NELERDİR?
Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Altunal, "meme kanseri evreleri hakkında ne kadar bilgi sahibi olunursa o kadar doğru adımlar atılabilir" diyor. Birçok kişi bu konuda yeteri kadar bilgiye sahip olmadığı için kurtulma ihtimalleri olmasına rağmen ciddi sorunlar ile karşı karşıya kalıyorlar. Meme kanseri, tümörün büyüklüğü ve yayıldığı bölgelere göre 4 farklı evrede değerlendiriliyor. Bu değerlendirme sırasında tümörün boyutu, lenf nodlarına yayılıp yayılmadığı ve başka organlara yayılıp yayılmadığına bakılıyor.
Dördüncü evre meme kanseri, ileri evre meme kanseri olarak tanımlanıyor. Birinci evre meme kanseri, kanserli dokunun sadece memede olduğu evre. Tümör, lenflere veya başka bir bölgeye sıçramışsa, bu ikinci evre olarak değerlendiriliyor.
DÖRDÜNCÜ EVRE MEME KANSERİ TEDAVİSİ
"4. evre meme kanseri tedavi edilebilir mi?" diye sorduğumuz Op. Dr. Altunal, meme kanserinin evresine göre tedavi seçeneklerinin değiştiğini belirtiyor. Kimi zaman önce cerrahi planlanırken, kimi zaman önce kemoterapi, ardından cerrahi planlanıyor. Tabii ki bu planlamaya karar verilirken tümörün çeşidi, hastalığın evresi önemli rol oynuyor.
MEME KANSERİ EVRELERİ VE TEDAVİ YÖNTEMLERİ
Op. Dr. Altınal, "Meme kanseri özellikle kadınlarda çok sık olarak görülen ve kadınların kendilerini korumaları gereken bir kanser türüdür" diyor.
Farklı evreleri olan bu hastalıkta ilk evre erken teşhis ile kolay bir şekilde tedavi edilmektedir. Çünkü bu aşamada tümör yayılmamıştır ve ebatları da çok küçüktür. Ancak sonraki evrelerde durum değişir. Hem tümörün ebatları büyür hem de yayılması kolaylaşır. Bu sebeple onkoloji uzmanlarından yardım almak en doğru seçim olacaktır.
Meme kanserinde kullanılan tedavi tekniklerini Op. Dr. Altunal, 4 maddede sıralıyor.
- Cerrahi tedavi
- Radyoterapi
- Kemoterapi
- Hormonoterapi
KENDİ KENDİNE MEME MUAYENESİ NASIL YAPILIR?
Op. Dr. Altunal, "kadınlar memelerini belli aralıklarla elleriyle kontrol etmelidirler." diyor. Bu, meme yapısını anlamak, onu tanımak adına da önemli. Çünkü meme yapısını tanıyan kadın, memesinde oluşan değişimi, farklılıkları daha hızlı fark edebiliyor. "Memenin farklı yerlerinde oluşan sertlikler, şişkinlikler veya morarmalar meme kanseri belirtisi olabilir." diyen Op. Dr. Altunal, "memenizde fark ettiğiniz her türlü değişiklik ya da ele gelen sertlik için bir uzmanın kapısı çalınmalı ve kendisinden yardım alınmalıdır." diyor.
Meme kanseri tedavisinde en doğru adım belli aralıklar ile kontroller yaptırmak ve durumu erken teşhis ederek tedaviye en erken zamanda başlamaktır. Bu sayede çok daha ileri boyutlara varmadan risklerin önüne geçmek mümkün olabilir.
Ancak şunu da unutmamak gerekiyor; kanserler sinsice ilerliyor ve çoğu zaman ilk evrede hiç belirti vermiyorlar. Diğer yandan özellikle büyük memeli kadınlarda meme dokusunun büyük olması, tümörün ele gelmesini, fark edilmesini zorlaştırıyor. Bu nedenle evde meme kontrollerine tek başına güvenmemek gerekiyor. Erken teşhis için rutin meme muayeneleri; 40 yaşından önce her yıl bir defa düzenli meme ultrasonu (ultrasonografi), 40 yaşından sonra ise yılda bir düzenli mamografi meme kanserlerinin erken teşhis edilmesi ve tedavisi açısından çok önemli.
Bu arada şunu da unutmamak gerekiyor: Ailede daha önce meme kanseri öyküsü varsa, ilk kontrol mamografisinin 30 yaşında yapılması gerekiyor. Çünkü 200'ün üzerine olan kanser türleri arasında, kadınlarda görülen kanserler arasında meme kanserinin görülme oranı yüzde 30 gibi yüksek bir orana sahip ve toplam meme kanserlerin yüzde 10'u anne ya da babadan gelen kalıtsal genetik sorunlardan kaynaklanıyor. Araştırmalara göre meme kanserlerinin yüzde 90'ı ise kişinin kendisinde var olan bir genetik sorundan kaynaklanıyor. (*)
