Giriş
Toplumun yaygın hastalığı: Saç dökülmesi ile aniden ortaya çıkıyor
Aydan Durak/ Posta.com.tr| Saçkıran hastalığı toplumda yaygın olarak görülüyor. Dermatoloji Uzmanı Dr. Klara Bayramova, saçkıran hastalığı ile ilgili ciddi uyarıda bulunarak hastalığın sebeplerini ve tedavi yöntemlerini Posta.com.tr okurları için açıkladı.
İLK ATAK ÇOCUK YAŞLARDA ORTAYA ÇIKIYOR
Halk arasında saçkıran hastalığı olarak bilinen Alopesi Areata, hastalığının vücudun kendi savunma hücrelerinin kıl köklerine saldırması nedeniyle gelişen geri dönüşümlü, bölgesel ya da yaygın saç/kıl kaybıyla ortaya çıkan bir hastalık olduğunu belirten Dermatoloji Uzmanı Dr. Klara Bayramova, "Bu hastalık kaş, kirpik, sakal ve vücut kıllarında da dökülmeye yol açıyor. Her yaşta ve her cinsiyette insanda görülüyor. Genellikle ilk atak çocuk yaşlarda ortaya çıkıyor." dedi.
SAÇKIRAN BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ HASTALIĞI
Saçkıran hastalığının bir bağışıklık sistemi hastalığı olduğunu vurgulayan Dermatoloji Uzmanı Dr. Klara Bayramova, "Bu hastalıklarda, bağışıklık sistemi kendi hücrelerini yabancı olarak algılar ve kendi hücreleri ile savaşa girer. Genellikle dış faktör olarak en çok psikoloji ve stres bu hastalığı tetikliyor..Yapılan çalışmalarda alopesi areata hastalarında ruhsal durum,uyum ve anksiyete bozuklukları prevalansının yüksek olduğu bildirilmişdir." ifadelerini kullandı.
ÇOĞUNLUKLA GEÇ FARK EDİLİYOR
Saçkıranın başlangıçta belirti vermeden ortaya çıktığını ifade eden Dr. Klara Bayramova, bu sebeple hastalığın çoğunlukla geç dönemde fark edildiğini vurguladı.
Saçkıran başlangıçta belirti vermeden ortaya çıkıyor, çoğunlukla geç dönemde fark ediliyor. Saçkıran hastalığı, saçın büyümesini durdurarak, saçın kökünden ayrılmasına sebep olur. Bu hastalığın bulaşıcılık gibi bir durumu söz konusu değildir.. Bu hastalık sakal bölgesi, kaşlar, kirpikler, saçlı deride ve vücudun diğer kıllı bölümlerinde görülüyor. Bu sorun sıkça tekrarlandığından, kişinin yaşam kalitesini olumsuz yönde etkiliyor. Genellikle genç erişkin kişilerde daha sık ortaya çıkıyor. Hastalar ilk ataklarını 20 yaşın altında yaşayabiliyor. Bu hastalıkta önce saçlar aniden dökülür ve daha sonra bölgede genişleme meydana gelir. Saçların döküldüğü yerde sonrasında, beyaz gri renkte saçlar çıkmaya başlar ve döngü bu şekilde devam eder.
Saçkıranın saçlı deri , kaş, kirpik, sakal ya da vücut kıllarında aniden ortaya çıkan yama tarzında saç dökülmesi olarak başladığını söyleyen uzman isim saçkıranın evrelerini şöyle açıklıyor.
Alopesi Areata Totalis: Bu şekilde kalabileceği gibi, bazı hastalarda saçlı derideki tüm saçların dökülmesine yol açabilir.
Alopesi Areata Universalis: Tüm vücut kıllarının dökülmesi.
- Hastalık, kıl folikülleri dışında tırnakları da tutabilir. Tırnaklarda minik çukurcuklar (yüksük tırnak), transvers çöküklükler gibi değişiklikler görülebilir.
SAÇKIRANIN EN NET BELİRTİLERİ
Dermatoloji Uzmanı Dr. Klara Bayramova, "Saç kıran hastalığı otoimmun bir hastalık olduğu için diğer otoimmun hastalıklarla beraber görülebilir. En güçlü ilişkisi olanlar tiroid bozuklukları ve vitiligodur" dedi ve belirtilerini sıraladı.
- Kafa derisinde yuvarlak veya oval şekilde saç dökülmesi (sanki tıraş edilmiş gibi)
- Kaş ve kirpiklerin kısmen veya tamamen dökülmesi
- Sakal bölgesinde bir veya daha fazla bölgede kelleşme,
- Tırnaklarda kızarma, çukurlar ya da çıkıntılar, sertleşme ve/veya kolay kırılma (genellikle saç dökülmesi yoğun olan kişilerde görülür)
MUTLAKA UZMANA BAŞVURUN
Hastalığın aktif döneminde plakların sınırında ünlem saç olarak bilinen kısa, kolaylıkla çekilebilen kırık saçlar olduğunu belirten Dr. Klara Bayramova, "İlk plak ortaya çıktıktan sonra alopesi areatanın seyri kestirilemez. Yeniden saç çıkışı birkaç ay içinde olabilir ve sıklıkla saçlı derideki bir alanda saç çıkışını başka bir alandaki saç dökülmesi takip eder. Bazen 2 gün kadar kısa bir süre içerisinde ani ve diffüz şekilde ortaya çıkıp total saç kaybı (alopesi totalis) veya total saç ve vücut kılları kaybı (alopesi universalis) neden olabilir. Alopesi areatada tedaviler hastalık aktivetesini durdurmaya yöneliktir. Alopesi areata tanısı klinik muayene ve dermoskop adı verilen aletle saçlı derinin incelenmesiyle konur. Nadiren saçlı deriden biyopsi alınması da gerekebilir. Onun için mutlak bir dermatoloğa başvurmak gerekir." dedi.
SAÇKIRAN HASTALIĞI KİŞİDEN KİŞİYE FARKLILIK GÖSTERİYOR
Hastalığının seyrinin kişiden kişiye farklılık gösterdiğini söyleyen Dr. Klara Bayramova, tedaviyle çıkan saç ve kıllarında tekrar dökülme ihtimali olduğuna dikkat çekti
Hastalığın seyri kişiden kişiye göre farklılık gösterir; hastalığın şiddeti ve yaygınlığı, başlangıç yaşı ve eşlik eden hastalıkların varlığı önemlidir. Saçların kendi kendine çıkma olasılığı ilk 1 yıl içinde en yüksektir, süre uzadıkça bu olasılık azalır. Tedaviyle çıkan saç ve kılların tekrar dökülme riski her zaman için vardır. Bazı hastalarda tekrarlayıcı ve kronik seyirli olabilmektedir.
HASTALIĞIN ŞİDDETİNE GÖRE TEDAVİ PLANLANIYOR
Dr. Klara Bayramova saçkıran hastalığının tedavisine ilişkin, "Tedavi hastanın yaşı, hastalığın şiddeti ve yaygınlığı göz önüne alınarak planlanır. En etkili ve emniyetli olan tedavi yönteminden başlanarak, gerekirse diğer tedavi seçeneklerine geçilir. Az sayıda bölgesel dökülmeleri olan hastalarda topikal steroid uygulaması (iğne, krem şeklinde) ve antralin (katran içeren formülasyonlar) tedavisi tercih edilirken yaygın dökülmeleri olanlarda immünoterapi veya ağızdan ilaç tedavileri uygulanabilir." dedi.
SAÇKIRAN TEDAVİSİ İÇİN SAKIN BÖLGEYE SARIMSAK SÜRMEYİN
Saç sağlığı söz konusu olduğunda genellikle uzman bir doktora başvurmadan önce bazı kişiler doğal saç tedavi yöntemlerine başvuruyor. Ancak Dermatoloji Uzmanı Dr. Klara Bayramova, bu yöntemlerden tamamen kaçınılması gerektiğini söyledi.
Doktora gelmeden önce bazı hastaların tavsiye üzerine kullandığı sarımsak, hazırlama asitli ilaçlar ve benzeri şeyleri sürmek kıl foliküllerini öldürüp, tekrar saç çıkma olasılığını ortadan kaldırabileceği için kesinlikle bu uygulamalardan kaçınılmalıdır.
KORONAVİRÜS GEÇİREN KİŞİLERDE SAÇ DÖKÜLMESİ GÖRÜLEBİLİR
Geçtiğimiz günlerde şarkıcı Işın Karaca, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda uzun yıllardır saçkıran hastalığının son evresiyle mücadele ettiğini paylaşmıştı. Işın Karaca bu paylaşımda koronavirüs geçirdikten sonra ve koranavirüs aşısıyla birlikte saç dökülmesinin daha da şiddetlendiğini söylemişti. Dermatoloji Uzmanı Dr. Klara Bayramova, kovid 19 aşısının saçkıran hastalığını tetiklemediğini vurguladı. Ancak koronavirüsün saç dökülmesini tetikleyebileceğinin altını çizdi.
Kovid-19 enfeksiyonuna bağlı sitokin fırtınasının bağışıklık sistemini etkileyerek Saçkıran tipinde dökülme yapabileceği düşünülmektedir. Ama covid en çok Telegon Efflivium olarak bilinen saç dökülme hastalığı yapar.Vücudun maruz kaldığı her türlü stres, enfeksiyon, travma, ateşli hastalıklar, yoğun kilo kaybıyla giden diyetler, bazı ilaçlar, doğum sonrası hormonal değişiklikler, tiroit hastalıkları ve demir, çinko, biyotin eksikliği gibi beslenme yetersizliklerinden kaynaklanan faktörler saç dökülmelerine neden olabilir. Normalde saçımızın yüzde 90'nı büyüme ve uzama evresindeyken, sadece yüzde 10 saç teli dökülme evresindedir. Ancak saç döngüsünü durduran, vücutta etkili olan hastalık veya yüksek duygusal stres nedeniyle saçın yüzde 50'si dökülme evresine geçebilir.Koronavirüs enfeksiyon sürecinde yaşanan yoğun stres, yüksek ateş ve ilaçların muhtemel yan etkileri nedeniyle enfeksiyondan 2-4 ay sonra saç dökülmesi görülebilir.
