Giriş
Türkiye'de HIV enfeksiyonu artışı endişe verici boyutta! Her gün HIV tanısı alan kişi sayısı...
Sağlık Bakanlığı’nın açıkladığı resmi verilere göre; Türkiye’de ilk HIV vakasının görüldüğü 1985 yılından 15 Kasım 2021 tarihine kadar toplam 31 bin 336 kişi HIV pozitif tanısı almış. Ancak 2000 yılında 168 kişi HIV tanısı almışken, bu sayı 2019’da 3 bin 248 olmuş. Dünya ortalamasına bakıldığında HIV enfeksiyonunun son 10 yılda yüzde 460 arttığı tek ülke Türkiye. Türkiye’de her gün 9 kişi HIV tanısı alıyor! Resmi sayıların dışında HIV statüsünü bilmeyen pek çok kişinin de mevcut olduğu tahmin ediliyor. Çünkü AIDS hastalığına karşı ön yargılar vb. nedenlerle kişiler test yaptırmaktan çekiniyorlar. Ancak Türkiye'deki bazı test merkezlerinde hiçbir kimlik bilgisi vermeden ve ücret ödemeden test yaptırabiliyor.
Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Hakları (CİSÜ) Platformu adına konuşan Pozitif-iz Derneği Kurucu Üyesi Çiğdem Şimşek, HIV’i etkisiz hale getirmek için artık pek çok ilaç alternatifinin olduğuna dikkat çekerek, “HIV enfeksiyonunun son 10 yılda yüzde 460 arttığı tek ülke Türkiye” uyarısını yaptı. Şu anda tüm Türkiye’de sadece 4 şehirde gönüllü test ve danışmanlık merkezi bulunduğunu vurgulayan Şimşek, her şehirde en az bir merkezin açılması gerektiğini dile getirdi.
Dünyada ve Türkiye’de antiretroviral tedavi denilen ilaçlar ile HIV pozitif kişiler herkes kadar sağlıklı ve kaliteli bir şekilde doğal yaşam sürelerini sürdürebiliyorlar. Bu ilaçlar sayesinde HIV ile enfekte kişilerin artık korunmasız cinsel ilişkiyle HIV bulaşıcılığı da kalmıyor.
HIV alanındaki bilimsel gelişmelerle birlikte ‘HIV'e karşı kür ne zaman? AIDS üzerine çalışmalar ne aşamada?’ sorularının da merak konusu olmaya başladığını aktaran Pozitif-iz Derneği Kurucu Üyesi Çiğdem Şimşek, “HIV’i ‘Latent Rezervuar’ nedeniyle vücuttan tamamen atacak, yani tam şifa sağlayacak bir ilaç ya da aşı henüz mevcut değil... Ancak umut vaat eden ve yüz güldüren pek çok çalışma var” bilgilerini verdi.
ARTIŞ ENDİŞE VERİCİ BOYUTTA!
Türkiye’de son yıllardaki yeni enfeksiyonlarda görülen artışın endişe verici boyutlarda olduğuna dikkat çeken Şimşek, Sağlık Bakanlığı’nın açıkladığı resmi verilere göre; Türkiye’de ilk vakanın görüldüğü 1985 yılından 15 Kasım 2021 tarihine kadar toplam 31 bin 336 kişinin HIV tanısı aldığını kaydetti. Şimşek, “HIV enfeksiyonunun son 10 yılda yüzde 460 arttığı tek ülke Türkiye. 2000 yılında 168 kişi HIV tanısı almışken, bu sayı 2019’da 3 bin 248 oldu. 2019 verilerine göre Türkiye’de her gün 9 kişi HIV tanısı alıyor. Yıllar içindeki bu artışın başlıca nedeni, ülke olarak HIV ve AIDS’e gereken ilginin gösterilmemesi, bulaş-bulaşmama yollarının, tedavi şekli ve tedavide varılan gelişmelerin topluma aktarılmamasıdır” dedi.
"HER ŞEHRE BİR TEST MERKEZİ AÇILMALI"
Türkiye’de yalnızca 5 ilde, aktif olarak hizmet veren 7 adet Gönüllü Test ve Danışmanlık Merkezi (GDTM) bulunuyor.
HIV ENFEKSİYONU GÖNÜLLÜ TEST VE DANIŞMANLIK MERKEZLERİ (*)
- İstanbul’da Şişli ve Beşiktaş Belediyeleri ile Pozitif-iz Derneği Test Projesi
- İzmir’de Konak Belediyesi
- Bursa’da Nilüfer Belediyesi
- Ankara’da Çankaya Belediyesi
- Mersin’de Mersin Büyükşehir Belediyesi
(*) Bu test merkezlerine başvuran kişiler, hiçbir kimlik bilgisi vermeden ve ücret ödemeden test yaptırabiliyorlar.
Çiğdem Şimşek, “HIV, bütün dünyada devam etmekte olan bir pandemidir ve bunu görmezden gelmek maalesef yeni HIV vakalarına sebep oluyor. HIV vakalarının böyle hızlı arttığı bir ülkede ideal olanı, her ilde en az bir GDTM’nin faaliyette olmasıdır. Başta Diyarbakır, Gaziantep, Van, Kayseri, Konya, Antalya, Adana, Trabzon, Samsun, Eskişehir olmak üzere Erzurum, Zonguldak, Denizli, Sivas, Çanakkale ve Tekirdağ’da da GDTM’lerin açılması gerekiyor” diye konuştu.
Resmi sayıların dışında HIV statüsünü bilmeyen pek çok kişinin bulunduğuna değinen Şimşek, sözlerini şöyle sürdürdü: “Covid-19 pandemisi döneminde getirilen kısıtlamalar sebebiyle yeterince HIV testi yapılamadı. Toplumda HIV farkındalığı düşük, HIV’e ve HIV pozitiflere yönelik damgalama ve ayrımcılığın devam ediyor olması nedenleriyle kişiler test yaptırmaktan çekiniyorlar. Türkiye’de HIV ile yaşayan ve durumunu bilmeyen kişi sayısının gerçekte mevcut sayının en az 2-3 katı olabileceği tahmin ediliyor.”
"AIDS HASTALARI HERKES GİBİ NORMAL BİR HAYAT SÜRDÜREBİLİR"
Türkiye’de 2017 yılında Başkent Üniversitesi/HATAM tarafından yapılan HIV ve AIDS Farkındalık Araştırması sonucunda toplumun yüzde 77’si HIV hakkında doğru ve güncel bilgiye sahip değil. Katılımcıların yüzde 75’i HIV pozitif kişilerin başarılı tedaviler sayesinde herkes gibi normal bir yaşam sürdürebileceğini bilmiyor.
