Giriş
Deliryum nedir, nasıl bir hastalıktır? Bu belirtilere dikkat!
Deliryum, Latince kökenli de-lira kelimesinden türetilmiştir ve çıldırmak ya da yoldan çıkmak anlamına gelir. Genelde algı, davranış, uyku ya da dikkat dağınıklığı ile duygu dalgalanmaları demektir. Genelde aniden ortaya çıkar ve geçici bir hastalıktır. Deliryum nedir ve nasıl bir hastalıktır, belirtileri nelerdir? Posta.com.tr okurları için ayrıntılarıyla derledik,
Deliryum hastalığı dikkat, davranış, bilinç ve düşünce bozuklukları ile beraber duygulardaki dalgalanmalar olarak tanımlanabilir. Genelde bir anda ortaya çıkar ve çoğu zaman da geçici olur.
DELİRYUM NEDİR?
Latince de-lira kelimesinden türemiş olan deliryum hastalığı kelime anlamına bakıldığında yoldan çıkmak veya çıldırmak anlamına gelir. Bu hastalık ilk kez 2500 sene önce Hipokrat tarafından tanımlanmıştır ve nörobilişsel bir bozukluk olarak kabul edilir. Genellikle bellek, bilinç, duygu ve davranış bozuklukları ile beraber davranışlarda dalgalanma olarak tanımlanır.
Aniden ortaya çıkan ve genelde de geçici olan bir hastalıktır. 40 yaş üstündeki kişilerde delirium hastalığı gençlere göre daha fazla görülür.
Toplamda ise erişkinlerin yalnızca %1lik kısmını etkiler. Akut olarak genelde birkaç saatten birkaç güne kadar sürebilen bu hastalık kronik olarak da haftalar ya da aylar sürebilir. Daha fazla yaşlılarda görülse de küçük yaştaki çocuklarda da ortaya çıkması mümkündür.
DELİRYUM NASIL BİR HASTALIKTIR?
Deliryum hastalığı genel tabiri ile duygusal ve davranışsal dalgalanma olarak kabul edilebilir. Kişiler bu süreçte uyku bozukluğu, algılama problemi ya da kafa karışıklığı yaşayabilir.
Bununla beraber kişilerin duyguları çok hızlı değişir ve bu bir süre sonra rahatsız edici bir boyuta ulaşır. Refleks bozukluğu, konuşma bozukluğu gibi gözle görülebilir belirtileri de vardır. Bu gibi belirtisi uzun süreli olan hastaların bir nöroloji uzmanına görünmesi gerekir. Bu sayede hastalığın tespiti ve tanısı hızlı olarak tedaviye başlanabilir.
DELİRYUM NEDEN OLUR?
Delirium hastalığının altında yatan sebepler genelde inme, kafa travması, sara krizi, kalp yetmezliği, şok, tümör, ritim bozukluğu ya da apse gibi lezyonlardır. Bunlar dışında enfeksiyonlar, yanıklar, kansızlık, karaciğer yetmezliği, parkinson, kırık ya da travmalar ve vitamin eksiklikleri de deliryum hastalığının nedenleri arasında sayılabilir.
BELİRTİLERİ NELERDİR?
Aniden ortaya çıkan bir hastalık olduğu için belirtiler de kısa süre içinde görülür. Gün boyunca belirtiler dalgalanma gösterebilir ve faktör ortadan kalktığında belirtiler de ortadan kalkar.
Deliryum hastalığının yaygın olarak görülen belirtileri aşırı duygusal tepkiler gösterme, çabuk sinirlenme, dalgın olma ve uyaranlara karşı aşırı duyarlı olmalıdır. Bunlarla beraber halsizlik, yorgunluk, konuşma bozuklukları, kafa karışıklığı, bellek ve dikkat bozukluğu, düzensiz uyku, algı bozukluğu, huzursuzluk ve anksiyete de yaygın belirtilerdendir.
Deliryum belirtileri birbirleri ile benzer özellikte belirtiler olsa da eğer kişiler uzun süredir bu belirtilerden şikayetçiyse bir doktora görünmeleri gerekir. Her ne kadar genelde kısa süreli bir hastalık olarak görülse de haftalar ya da aylar sürmesi de mümkündür.
