Uzmanlardan Kurban Bayram'ı için kritik uyarı!

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Uzmanı ve Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Akın, Biontech aşısında 1'inci ve 2'nci doz arasının 3 hafta ile 12 hafta arasında değişebileceğini belirtti. Akın, son dönemlerde Hindistan'dan çıkan delta varyantının özellikle İngiltere, Almanya ve Rusya'da çok yayılım gösterdiğine dikkat çekerek, "Türkiye'nin uluslararası ilişkileri ve insan hareketliliğin özellikle Rusya kaynaklı olması nedeniyle Türkiye de bir risk değerlendirmesi yaptı. Buna bağlı olarak elindeki aşı tedariki de yeterli olduğu için aşılama süresini 6 hafta yerine 4 haftaya çekti. Böylece daha kısa sürede 2'nci dozu alarak, koruma sağlayacak" diye konuştu.

Prof. Dr. Akın, 2 doz Biontech aşısının İngiliz varyantı alfa ve Hindistan varyantı deltaya karşı etkisine dikkat çekerek, "Bu konuda yayımlanmış bir bilgi var; 2 doz Biontech aşısı olanların ister İngiliz varyantı alfa ister Hindistan varyantı delta ile ilgili hastaneye yatma, ağır vaka oluşmasıyla ilgili etkileri aynı. Hastaneye yatmayı da ağır vakaları da engelliyor. Sadece semptomlu vakalarda delta varyantına karşı aşının etkisi biraz daha düşük gibi geliyor; ama düşük dediğimiz rakam yüzde 82 falan. İngiltere'de yapılan çalışmalar şunu gösterdi; delta varyantın esas yayıldığı grup aşı olmayanlar çünkü dünyanın hiçbir ülkesinde şu an yüzde 100 aşılama yok. Yüzde 100 herkes aşılanmadı. İngiltere’de yüzde 60'larda; ama yüzde 30-35 civarında aşısız grup var. Delta varyantı bu grupta hızla yayılıyor. Aşı olanlarda yok mu delta varyantı? O da var; ama esas ağırlık aşı olmayanlarda karşısına çıktı. Bunun üzerine İngiltere tekrar aşı programını hızlandırmak için bir çaba gösteriyor ayrıca önlemlerini de alıyor" dedi.

2 DOZ ARASI SÜRE

Prof. Dr. Akın, alınan önlemlerin bir süre koruduğunu belirterek, "İngiltere bu işin kesin çözümünü aşıyla çözmeye çalışıyor. Aynı şekilde Türkiye de aşıyla çözmeye çalışıyor. Sözün özü, Türkiye'de 6 hafta da iyi bağışıklık, 4 hafta da iyi bağışıklık sağlıyor. Olabildiği kadar 2'nci dozu 15 gün daha öne çekerek, 2'nci dozu olan sayısını daha fazla artırmaya çalışıyor. Kısa sürede 2 dozu olan insan sayısı arttığı zaman delta varyantının etkisi, görülme ve yayılma hızı azalır. Şu anda delta varyantının Türkiye'de çok yaygın olmadığını biliyoruz; ama yayılma potansiyeli çok yüksek. Delta varyantı çok hızlı yayıldığı için 2 doz arasındaki süre kısaltılabilir" diye konuştu.

Rutin aşı takviminde doğrudan aşı aralıklarına sadık kalındığına vurgu yapan Prof. Dr. Akın, "Ancak salgın aşılamasında yapmaya çalıştığımız şey; olabilecek en iyi bağışıklığı en kısa sürede nasıl temin ederiz? Bu da sadece araştırmalarla ortaya çıkıyor. Bu yüzden de salgınlar sırasında aşı aralıklarını daraltmaya çalışırsınız ama hastalık yükü düşerse yani hastalık daha az görülmeye başlarsa bu sefer ideal aralıkta yapmaya çalışırsınız. Bu bir bakıma stratejik mücadeledir. Türkiye'de delta varyantının yarattığı bir tehdit var. Bu tehdit şu anda bir tehlike boyutuna gelmemiş durumda gibi gözüküyor; ama her an gelebilir. Bunu İngiltere, Almanya, Rusya deneyimlerinden bakarsak Türkiye önlemlerini biraz daha erkene almaya çalışıyor" dedi.

BAYRAMLAŞMA UYARISI

Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Alper Şener, yeni tip koronavirüs salgınının (Kovid-19) yeni mutantı olan Delta varyantının, Türkiye'de etkili olan İngiltere varyantına göre 18 kat daha hızlı bulaştığını, yaklaşan Kurban Bayramı'nda açık alanlarda, maske ve mesafe tedbirlerine uyarak bayramlaşmanın salgınla mücadelede önemli olduğunu söyledi.

İzmir Katip Çelebi Üniversitesi (İKÇÜ) Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şener, yapılan araştırmalara göre BioNTech aşısının normal virüs için yüzde 94 koruyuculuk sağladığını, Delta varyantında bu oranın yüzde 88'e indiğini ifade etti.

Şener, "Delta varyantı, İngiltere varyantına göre 18 kat daha hızlı bulaşıyor ve akciğerlere yaygın enfeksiyon yapıyor" dedi.

Yaklaşan Kurban Bayramı'nın Kovid-19 salgınıyla mücadelede kritik öneme sahip olduğunu vurgulayan Şener şunları kaydetti:

"Bayramda vatandaşlarımız kurban ibadetleri ve ev ziyaretleri yapacak. Bayramlaşmalar olabildiğince kapalı alanlar yerine açık yerlerde yapılmalı. Kurban kesim alanlarında sadece yetkili kişilerin bulunması, onların dışında kişilerin kalabalık yapmaması lazım. Aşılı kişilerde bile Delta varyantı görebiliyoruz. Açık alanda bayramlaşsak dahi maske ve mesafeye dikkat etmeliyiz. Maskemizi taksak da Delta varyantının daha bulaşıcı olduğunu bilmemiz gerekir. Havaların ısınmasıyla birlikte vatandaşların maske kullanımında bir rahatlama olduğunu görüyoruz. Bu rahatlama salgın sürecinde olumsuzluk yaratabilir."

Türkiye'nin aşı tedarikinde sorun yaşamayan dünyadaki ve Avrupa'daki ender ülkelerden olduğunu dile getiren Şener, "Aşılanma hızımız her gün yeni rekorlar kırıyor. Günde 1,5 milyondan fazla kişi aşılanıyor. Avrupa'da aşılanan kişi sayısı ülkelere göre yüzde 10 ila 30 arasında değişiyor. Kovid-19 ve mutantlarıyla mücadelede aşılanma çok önemli. Bu konuda Türkiye'de sürü bağışıklığına ulaşılması için yüzde 60 aşılanma oranına bu hızla gidersek ağustos ayı itibarıyla ulaşırız. Delta varyantı aşılama oranı arttığı takdirde Türkiye'de vaka sayılarında artmaya neden olmaz." ifadesini kullandı.

Bilim Kurulu Prof. Dr. Tevfik Özlü ise koronavirüs salgını hakkında şu detayları paylaştı:

(Normalleşmeyi yaşayıp Delta varyantından etkilenmemeyi nasıl yapacağız?) 1 Temmuz itibariyle yasaklar, kısıtlamalar tümütle halkıyor. Bunu hepimiz özledik. Ama bir taraftan da bu normal hayata geçerken bu süreci tekrar geriye evrilmeyecek şekilde yşaamamız gerekiyor. Bunu kendimiz yapmamız gerekiyor.

Yaz döneminde turizm hareketli olacak ve aynı zamanda bayram nedeniyle tatil hareketliliği ortaya çıkacak. İnsan hareketliliği virüsün taşınması için büyük kolaylık sağlayacak.

Hızla normal virüsün yerini alıyor. Vaka sayılarında artış şeklinde kendini gösterdi. Kontrolü sağlamış, aşılama ve tedbirlerle normal hayata dönmeye çalışan ülkelerde tekrar vaka sayılarında ciddi artışlar görülmeye başlandı. Tekrar tedbirlere dönüş başlamış durumda.

Önümüzdeki günlerde de artacak gibi görünüyor. Çok dikkatli olmamız lazım. Böyle bir gücümüz var. Aşıların delta varyantına karşı etkili olduğu açıklandı. 2 doz aşımızı olmuş olmamız gerekiyor.

Mümkün olduğunca kalabalıklardan, kapalı mekanlardan uzak durmalıyız. Bu iki konuda dikkatli olursak bu varyantın yayılmasına izin vermemiş oluruz. Yaz sonunda kısıtlamalara geri dönmüş olmayız diye umut ediyorum.

DELTA VARYANTININ BELİRTİLERİ NASIL?

Çok daha hızlı ve kısa sürede bulaşıyor. Önceden ‘Kapalı alanda 15 dakika kalırsanız virüs bulaşır.’ diyorduk. Son zamanlarda 1-2 dakikada bulaşın gerçekleştirdiğini anlıyoruz. Havada asılı kalarak bulaşın gerçekleştiğini görüyoruz. Kapalı mekanlar riskli ve iyi havalandırılmış olması gerekiyor. Virüsü taşıyan kişi normalde Vuhan’daki ilk virüs, 2-3 kişiye bulaştırıyordu. Avrupa varyantı 4-5 kişiye bulaştırıyordu.

Delta varyantı ise 5-8 kişiye bulaştırdığı ortaya çıktı. Belirtiler biraz daha farklılaşıyor. Kişiler Kovid olduğunu da çok anlamıyor. Sabah yine öyle bir hastayla karşılaştım. Burnu akıyor, baş ağrısı var, öksürüyor ve cereyanda kaldığını sanıyor ve test yaptırmıyor. Grip diyerek önemsemiyor. Grip gibi virüsler günümüzde yok. Tamamen Kovid virüsleri dolaşıyor. Bir bulgu ortaya çıktığında büyük ihtimalle Kovid olmuş olabilirsiniz büyük ihtimalle. Boğaz ağrısı, burun akıntısı, ateş gibi belirtiler çıktığında Kovid testinizi yaptırmanızı tavsiye ederim.

Gizem KARADAĞ- Harun ÖZALP/ANKARA, (DHA)- AA