Giriş
Mevsimsel olarak özellikle sonbahar ve kış aylarında tetiklenen bir duygu durum bozukluğu olan sonbahar depresyonu, sonbaharda başlayıp kış boyu devam ediyor. Uzman Klinik Psikolog Derya Yalçınkaya, sonbahar depresyonunu ve çözüm önerilerini Posta.com.tr okurları için anlattı.
Mevsimsel olarak özellikle sonbahar ve kış aylarında tetiklenen bir duygu durum bozukluğu olan sonbahar depresyonu, sonbaharda başlayıp kış boyu devam eder. Başlayıp düzelmesine etki eden faktör mevsim olduğundan adını sonbahardan yani başlangıcından almıştır.
‘Hoş geldin hüzün mevsimi sonbahar ‘ derken bilinmesi gereken en önemli detay bu depresyonun belirtileridir. Özellikle bazı psikolojik hastalıkların mevsim geçişlerinde tetiklenmesi bu konuda tanılı bireylerin sinyallerini aldığı sonbahar depresyonu kendini sabah yorgunluğu, aşırı yemek yeme isteği, konsantrasyon güçlüğü, enerji kaybı, eskisi gibi etkinliklerden zevk alamama, umutsuzluk, çaresizlik gibi birçok yönden gösterir. En önemli detay ise yoğunluğu, sıklığı, ve ne kadar sürdüğüdür.
Mevsim geçişlerinin psikolojik ve fizyolojik etkileri vardır. Depresif ruh halinin birçok nedeni olabileceğinin altını çizmek isterim. Depresyona yatkınlık ve ailede geçmiş öykü var ise mevsim geçişlerinde kendini hatırlatır. Güneş ışığındaki azalmanın mevsimsel depresyonu tetikleyen en önemli etken olduğu unutulmamalıdır. Melatonin ve serotonin hormonlarında dengesizlik olur. Melatonin hormonu güneş ışınları azaldığında yani gündüzleri kısa olduğunda daha çok salgılanır. Bu salgının artması ile insanların enerji kaybı ile yorgun hissetmeleri oldukça normaldir. Mutluluk hissinin azalması ile insanlar kendini kötü hissetmeye başlar. Depresyona yatkın bireylerde olumsuz düşüncelerin yoğunluğu ile verilen bir savaş başlar. Aşırı genellemeler, kendini yok sayma gibi bilişsel hataların kurbanı olabilirler. Gelen yoğun çaresizlik hissi kişinin yapabileceklerini yapamayacağı bir döneme girmesine neden olur.
Sürecin yaklaşması ile hazırlık yapan bireyler, ruh sağlığını korumak için gösterdikleri çabaya ek olarak; tanısı olan bireylerde özellikle psikiyatri görüşme seanslarını ertelememeli, kullandıkları ilaçların doz değişimini dikkate almalıdırlar. Sonbahar depresyonunun en fazla görüldüğü kronik depresyon, bipolar, duygu durum bozukluğu olan hastalar bu konuda en dikkat etmesi gereken grup olarak bilinmektedir.
Her bireyin kendine sorması gereken en önemli soruların başında; ‘Hayatımda kendimi iyi hissetmek için neler yapıyorum?’ sorusu olmalıdır. Yaşadığın zorluklar müdahale edebileceğin bir konumda değilse, iyi hissettiğin alanların güçlenmesine izin vererek tutunacak dallarının sayısını arttırmalısın.
Kendini doğaya vererek ‘RUHUNUN DİNLENMESİNE’ olanak sağlayabilirsin. Bu sayede enerjini doğa ile ilgilenerek zenginleştirebilirsin.
‘Hareket berekettir.’ diyerek bedeninin esnemesine izin verebilirsin. Mutluluk salgın hareket ile doğru orantılı olarak artacaktır.
Hobilerine vakit ayırarak derinleşeceğin bir alan yaratabilir ve böylece olumsuz düşüncelerinin esiri olmaktan uzaklaşabilirsin.
Sosyalleşerek zihnini dağıtıp, olduğun konumu küçük resimden büyük resme taşıyabilirsin.
Aşırı olan her şeyden uzaklaşarak, dengeli bir yaşam planı hazırlayabilirsin.
Kendine iyi bakarsan etrafındaki insanlara da iyi gelebilirsin.
Unutmamalısın ki; ruh sağlığını korumak kendine yaptığın en büyük yatırımdır…
