Giriş
Bundan iki hafta önce, asrın projesi olarak nitelendirilen 1915 Çanakkale Köprüsü’nün zirvesindeydik. Çanakkale Boğazı’nda Avrupa ve Asya kıtalarını ilk kez birbirine bağlayan 1915 Çanakkale Köprüsü’nün açılışına birkaç hafta kalmışken, bu tarihi deneyimi yaşadık. Yükseklik korkuma rağmen 318 metrelik zirveye çıkmak, benim ve yanımdaki gazeteci arkadaşlarım için unutulmayacak bir deneyim oldu. Köprüde artık sona gelindi.
Limak, Yapı Merkezi ile Güney Koreli DL E&C ve SK Ecoplant konsorsiyumunun yaptığı köprünün, şubat sonunda trafiğe açılması planlanıyor. 1915 Çanakkale Köprüsü ve Otoyolu Projesi İcra Kurulu üyeleri Reşit Yıldız, Ömer Güzel ve Ebrunur Kapucu Yıldız’dan oldukça detaylı bilgiler de aldık. Bunları sıcağı sıcağına yazmıştım. 2023 metrelik orta açıklığıyla köprü, ‘dünyanın en büyük orta açıklığına sahip asma köprüsü’ unvanının yanında birçok ilki barındırıyor.
Köprü tamamlandığında, her bir kulenin deniz seviyesinden yüksekliği 334 metre olacak ve dünyanın en yüksek asma köprü kulesi unvanını alacaklar. Buna benzer özelliklerin yanında, köprü yapımındaki çevre ve doğa hassasiyetiyle ilgili aktarılanlar, en çok ilgimi çeken özellikler oldu. Bugün manşetimizde yer aldığı gibi köprü inşaatı sırasında özellikle çevrede yaşamını sürdüren canlılarla ilgili özel hassasiyet gösterilmiş.
ÇEVRE VE DOĞA HASSASİYETİ
Yapım ve işletme döneminde, IFC’nin Çevre ve Sosyal Etki Değerlendirmesi’ne esas IFC Performance Standartları esas alınarak köprünün tasarımı ve yapımı gerçekleştirilmiş. Çevre ve Sosyal Etki Çalışması çerçevesinde deniz tabanına dev kazıklar çakılırken, Çanakkale Boğazı’ndaki yunusların çakımdan çıkan ve deniz içerisinde yayılan ses dalgalarından rahatsız olmamaları için özel deniz biyolojisi alanında uzmanlar tarafından ve özel sonar cihazlar ile sürekli gözlemler yapılmış. Yunuslar kazık çakım bölgesine 500 metreden daha yakın olduklarında, kendileri bölgeyi terk edene kadar çakım işlemleri durdurulmuş.
PİNALAR YENİ DOĞAL ORTAMLARINDA
Benzer şekilde köprünün inşası için denizde tarama ve dolgu yapılması zorunlu olan yerlerde bulunan ve pina olarak bilinen 1.054 adet büyük deniz kabukları, bulundukları yerlerden dalgıçlar tarafından kaldırılmış; 18 Mart Çanakkale Üniversitesi ile iş birliği yapılarak yaşamlarına uygun olan Çanakkale Boğazı’ndaki bir başka yere nakledilmiş. Yeni doğal ortamlarına bırakılan pinalar, 2 sene boyunca yakından, sürekli izlenmiş ve doğal ortamlarına uyum sağladıkları tespit edilmiş.
HAYVANLAR İÇİN EKOLOJİK ÜST GEÇİT
Projenin 88 kilometrelik otoyolu projelendirilirken, hayvanların doğal yaşam alanlarında geçiş yapabilmesi için ekolojik üst geçit tasarlanmış ve hayvanlar bu üst geçit üzerinden otoyolun bir tarafından diğer tarafına geçiş yapabilecekler. Otoyol güzergahında ve yapımında ağaç kesimi asgari seviyeye çekilmiş ancak yine de Tarım ve Orman Bakanlığı ile resmi protokol imzalanarak, kesilmek zorunda kalınan her bir ağacın yerine, 5 adet ağaç dikilmesi taahhüt edilmiş.
Otoyol güzergahına yakın köylerden birisine, otoyoldan geçecek araçların çıkaracağı gürültünün ulaşmaması için köye yakın kısımda özel ses bariyeri yerleştirilmiş. Aslında her atılan adımda, projede çevresinde yaşamını sürdüren tüm canlıların unutulmaması gerekiyor. Onlara da kucak açmak gerekiyor. Ne güzel ki artık bu hassasiyete dikkat edildiğini gördüğümüz projeler var... 318 metre yükseklikten yeryüzüne ve denize bakarken bunları düşünüp, gülümseyerek dalıp gitmek de ayrı mutluluktu.
