Giriş
Bugün 25 Kasım... Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Günü... Bugün için 25 Kasım’ın seçilmesinin bir nedeni ise üç kız kardeşin vahşi ölümü. 25 Kasım 1960’ta Dominik Cumhuriyeti’nde diktatörlüğe karşı mücadele eden üç kız kardeş Patria, Minerva ve Maria Mirabel’in cesetleri, bir uçurumun dibinde bulundu. Mirabel kardeşlerin, tecavüz edilerek vahşice öldürüldüğü ortaya çıktı ve onlar diktatörlüğe karşı mücadelenin sembolü oldu. Bütün dünyada yankı bulan bu gelişmeler karşısında Birleşmiş Milletler, 17 Aralık 1999’da, 25 Kasım’ın “Kadına Yönelik Şiddetin Ortadan Kaldırılması İçin Uluslararası Mücadele Günü” olarak benimsenmesine karar verdi. Ama üç kadının vahşi ölümü ne ilk ne de son oldu.
GÜLEDA VE İHMALLER ZİNCİRİ
Günümüze kadar binlerce kadın öldürüldü, şiddete ve işkenceye maruz kaldı, bazen ölmeye zorlandı. Bizim yaşadığımız topraklarda da kadına yönelik şiddet, artık hepimizi isyan ettirecek duruma geldi. Bir kadının vahşice öldürülüşünü unutamadan, diğeriyle yanıp tutuşuyoruz. Onların öykülerini, katledilişlerini okuyoruz, izliyoruz ama bu caniliği durduramıyoruz.
Geçen hafta Isparta’da 17 saat işkence çektirilerek öldürülen Güleda Cankel’in ölümünün ardındaki ihmaller ise düşündürücü. Kadına yönelik şiddetle mücadelede kolluk güçlerinin rolünü, önemini, ciddiyetini bir kez daha görmüş olduk. Genç kız şikayetçi olmayınca salıverilen erkek arkadaşı kafasına taktığını yaptı ve gencecik Güleda’yı hayattan kopardı.
İşte bugün asıl düşünmemiz gereken nokta tam da burası; kadına yönelik şiddetle mücadelede neleri yanlış yapıyoruz? Önce ne yapmalıyız? Kolluk güçleri devletin sorumluluğunda ama vatandaş olarak önce biz sorumluluğumuzu yerine getiriyor muyuz? Mücadele ediyor muyuz? Tanık olduğumuz en ufak şiddet olayı karşısında ne yapıyoruz? Müdahale edemiyorsak bile en azından 183’e ihbar ediyor muyuz? Bunu yapmak çok mu zor?
324 GÜNDE EN AZ 302 KADIN ÖLDÜRÜLDÜ
Şiddetin boyutlarını ortaya çıkaran Bianet’in araştırması ise fazla söze hacet olmadığını ortaya koyuyor. Bianet’in yerel ve ulusal gazetelerden, haber sitelerinden ve ajanslardan derlediği haberlere göre; erkekler, Türkiye’nin birçok ilinde, 1 Ocak 2019-20 Kasım 2019 dönemindeki 324 günde, en az 302 kadını öldürdü. Öldürülen kadınlardan, en az 10’u Türkiye vatandaşı değildi (Bir Azarbeycan, iki Suriye, iki Afganistan, bir Irak, bir Çin, bir Ukrayna,bir Fas, bir Özbekistan). Kadınların yüzde 64’ünü koca/eski koca, sevgili/eski sevgilisi öldürdü.
Kadınların 198’ini kocaları, eski kocaları, sevgili ve eski sevgilisi öldürdü. 31 kadını abi, baba, oğul gibi aile üyeleri, 20 kadını komşusu ya da arkadaşı, sekiz kadını ise akrabaları öldürdü. 19 kadını damadı/eski damadı öldürdü. Bir trans kadını polis, bir kadını müşterisi, bir kadını çocuğu ile aynı okula giden veli, bir kadını patronu öldürdü. En az 23 kadını öldüren erkeğin yakınlık durumu basına yansımadı.
YÜZDE 49’U ATEŞLİ SİLAHLA
Erkekler, kadınların yüzde 49’unu ateşli silahlarla öldürdü. Erkekler, 149 kadını ateşli silahlarla, 74 kadını bıçakla öldürdü. Erkekler; 25 kadını boğarak, 20 kadını döverek öldürdü. Erkekler; dört kadını yaktı, bir kadını asitli su ile öldürdü. Erkekler; en az iki kadının kafasını taşla ezdi, bir kadına da araçla çarparak öldürdü. Erkekler; iki kadını da balkondan attı. Erkeklerin 24 kadını öldürme şekli basına yansımadı.
ŞİDDETE UĞRADIĞINIZDA İLK YAPILACAKLAR
Mor Çatı Kadın Sığınağı şiddete uğradığınızda ne yapabileceğinizi detaylı derlemiş. Sitesinde bulunabilir ancak ben de ilk yapılacaklar listesini burada paylaşmakta fayda görüyorum.
Başvurabileceğiniz kuruluşlar:
■ Polis merkezleri, jandarma karakolları
■ Aile mahkemeleri
■ Sağlık kuruluşları
■ Cumhuriyet Savcılığı
■ Şiddet Önleme ve İzleme merkezleri (ŞÖNİM)
■ Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı İl müdürlükleri
■ Belediyelerin Kadın Danışma merkezleri
■ Baroların Adli Yardım büroları
■ Kadın örgütlenmeleri
ACİL TELEFONLAR
■ Polis imdat: 155
■ Jandarma: 156
■ Ambulans: 112
■ Alo 183 (Aile, Kadın, Çocuk ve Özürlü Sosyal Hizmet Danışma Hattı)
■ Alo Baro: 444 26 18
