Giriş
Mardin’in önemli ileçelerinden yeşil Derik’in Ova kesimi bozkır, Mazıdağı yamaçları ise meşelerle kaplı... Derik’te önemli miktarda zeytinlikler, bağlar ve meyve bahçeleri bulunuyor.
İlçede tahıl üretimi yapılmakla beraber sulama kuyuları ve sulama göletlerinin faaliyete sokulmasıyla endüstri bitkilerinin üretimi de oldukça artıyor. Deriklilerin geçimi zeytincilik, bağcılık, sebzecilik ve meyveciliğe dayanıyor.
Dağ köylerinde hayvancılık gelişmiş durumda, ova köylerinde ise tahıl üretimi yapılıyor. Derikliler için önemli gelir kaynağı olan zeytin ağaçlarının ilçedeki çokluğu dikkat çekiyor. Yıllık zeytin üretimi 3 bin 500 tondan fazla olup, genellikle ilçe dışına satımı yapılıyor. İlçenin tarıma elverişli arazilerinde buğday, arpa, mercimek, pamuk, nohut, kavun, karpuz yetiştiriliyor. İlçenin ova kesimindeki önemli bir bölümü tarih öncesi dönemlerde faaliyet göstermiş yanardağların püskürttüğü volkanik siyah taşlarla kaplı.
Günümüzde sönmüş bu yanardağlardan, çimento sanayisinde hammadde olarak kullanılan klinker maddesi çıkarılıyor. Hatta Derik sınırları içerisinde jeolojik dönemden kalma çok önemli kalıntıların olduğu bölgeye ilişkin UNESCO rotasına girebilecek jeopark projesi de bulunuyor. Mardin’in Derik İlçesi Kaymakamı ve Belediye Başkan Vekili Evren Çakır gencecik ve enerji dolu. Çakır ile ilçeye yönelik projelerini konuşuyoruz, Derik’i birlikte geziyoruz.
TÜRKİYE’NİN İKİNCİ JEOPARKI OLABİLİR
Mardin Derik ilçesine göreve geldiği günden bu yana ilçenin kalkınması ve cazibe merkezi haline gelmesi için büyük özveriyle çalışmalarını sürdürdüğünü belirten Çakır, ilçede jeolojik dönemden kalma çok önemli kalıntıların olduğunu kaydederek, burada yapılacak jeopark projesine ilişkin şu bilgileri veriyor:
“Mardin, Diyarbakır ve merkez koordinatör Şanlıurfa Valiliği’nin beraber yürüttüğü bir jeopark projesi var. UNESCO ile de çalışmalar yürütülüyor. Mardin’i ilgilendiren kısmı ise jeopark alanının bizim ilçemizde kalıyor olması. Jeolojik dönemden kalan bir takım volkanlar ve volkanların ortaya koyduğu taş türleri var. Aynı zamanda Söğütözü bölgemizde oluşan kraterlerin yanında bir de mağaralar var. Bunlar bir arada doğanın kendi kendine oluşturmuş olduğu yapı. Jeopark oldukça büyük bir alan ve belli noktalarda da bu kraterler var. Görülmeye değer bir yer. Türkiye’nin ilk ve tek UNESCO Jeoparkı Manisa’daki Kula-Salihli UNESCO Küresel Jeoparkı’ndan sonra burası ikinci olabilir. UNESCO rotasına girebilirsek ilçenin çehresi değişebilir.”
DERİK ZEYTİNİ MARKA OLMA YOLUNDA
Volkanik arazilerden oluşan bölgenin etrafının verimli tarım arazileri ile çevrili olduğunu söyleyen Çakır, ilçedeki tarımı şöyle anlatıyor:
“Bir tarafımız ova bölgesi, tarımda da büyük ova projesi kapsamında değerlendiriliyor. Derik, büyükbaş ve küçükbaş hayvancılıkta Mardin’den de fazla hayvan varlığı olan bir ilçe. Ciddi anlamda hayvancılık yapılıyor. Süt Birliği ile görüşmeler yapıyoruz. Bizde üretilen sütün ekonomiye kazandırılması lazım. Süt Birliği’ne bu kapsamda yer tahsisi yapacağız. Vatandaşlardan alınan sütler, Süt Birliği üzerinden büyük markalarla buluşturulacak. Çok geniş arazilere sahibiz. GAP tabiat bölgemiz var, o bölgenin içindeki vadi olduğu gibi zeytinlik olarak gelişmiş durumda. Derik’te çok zeytin çeşidi var ama GAP bölgesinde gördüğümüz tür Derik Halhalı zeytinidir. Zeytin, Akdeniz coğrafyası dışında bir tek burada yetişiyor. Diyarbakır’a da buradan gidiyor. Büyükşehir, Derik Halhalı Zeytini Coğrafi İşareti almak için çalışmalar yürütüyor. Mardin Büyükşehir Belediyesi ile ortak proje kapsamında üreticiye 120 bin fidan dağıtımı yaptık. Önümüzdeki 2 ay içerisinde de ilçe belediyesinden de 20 bin fidan dağıtımı daha yapacağız. Mayıs’ta yine büyükşehir belediyesi ile 50 bin fidan dağıtımı daha yapılacak. Amaç tamamen üretimi artırmak. Zeytinin rekoltesi her yıl değişkenlik gösterebiliyor. Bu sene kısa bir dönemimizdi, 3 bin ton civarındaydı. 2022’de beklentimiz inşallah istediğimiz gibi olacak. Dağıtımların neticesinde 200 bin civarında fidan artışı olacak. Yatırımcılardan zeytin fabrikası da kurmak isteyenler var. İkinci ürün olarak mısır, kırmızı mercimek, baklagillerimiz var.”
TEKSTİL FABRİKASINDA MESLEK SAHİBİ OLACAKLAR
Kadınlara yönelik 2 önemli projeleri olduğuna dikkat çeken Çakır, “Bu projelerimizden biri Derik Belediyesi ve DİKA ile ortaklaşa yürüttüğümüz, yakın zamanda faaliyete geçecek olan tekstil fabrikası. 400’e yakın kadın bu atölyelerde çalışarak meslek sahibi olacak. Kendi paralarını kazanıp ekonomik özgürlerini sağlayacakları bir proje. Aynı zamanda yurt dışına ihraç noktasında da gelişme sağlayacağız. Bu bölgenin tekstilde bir teşviği var. Hem ekonomik hem de sosyal tarafı olan bir proje. Bizim asıl amacımız ilçemizi kalkındırmak ve yeni iş sahaları ile dışa göçü de engellemek. İlçemizde eski bir hükümet konağı var. Burası bizim için bir kültür varlığı. Burayı tekrar hayata kazandırarak kadın kültür merkezi olarak kullanacağız. Yapımı devam eden bir tane daha kültür merkezimiz var. Dolayısıyla ilçede 2 kadın kültür merkezi hayata geçmiş olacak. Kurs görmek ve meslek sahibi olmak isteyen birçok kadın var. Onların bu taleplerini bu merkezlerde karşılayacağız. Derik Halk Eğitim Merkezi ve Mardin Olgunlaşma Enstitüsü ile belediyenin iş birliğinde açılan pastacılık, dokuma ve telkari gibi kurslardan 79 kadın faydalandı. Eğitimlerle meslek öğrenen kadınlar aile bütçelerine de katkı sağlıyorlar” diyor. Çakır, eski hükümet konağını ve yukarısında bulunan Karahanlılar Konağı’nı birbiriyle bütünleştirip ilçeye gelen misafirlere konaklama imkanı sağlarken, tarihi denilen o bölgeyi canlandırmayı düşündüklerini de ifade ediyor.
SPORA YATIRIM
“Daha yaşanabilir ve çağdaş bir Derik’e kavuşmak için çalışmalarımızı Derik’e yaraşır bir şekilde sürdüreceğiz. Elbirliği, güçbirliği, söz birliği dahası gönül birliğiyle ilçemizi layık olduğu düzeye taşımak, cazibe merkezi haline getirerek vatandaşlarımızın her daim yanında olmak için mücadele ediyoruz” diyen Çakır, şöyle devam ediyor:
“Önemli projelerimizden olan Gençlik Merkezi ve yarı olimpik yüzme havuz hayata geçtiğinde ilçeye önemli bir eser kazandırmış olacağız. Çok önemsediğim işlerden biri de bu. Denizin olmadığı bir yerde yarı olimpik yüzme havuzu ve yüzme kursu açacağız. Gençleri suyla buluşturmayı istiyoruz. İlçemizde bunun da alternatif bir spor haline gelmesini planlıyoruz. Gençlik merkezimiz ve yüzme havuzumuzun orada bir park projemiz var. Bunların hepsi bir arada doğal bir yapı olacak. O yapının içine ilçemizde olmayan tenis kortunu da yapacağız. Dolayısıyla bütün branşların yapılabilmesi için fiziki şartları yerine getirmeye çalışıp, kurslar açıp bu branşları kazandıracağız. Bu spor dalları buraya hiç gelmemiş, yeni bir başlangıç olabilir. Badmintonda Mardin şampiyonu olduk. Her zaman şampiyon olacak değiliz ama ilçemizi bu alanlarda temsil etmek çok anlamlı. Gençleri sporla daha fazla buluşturmak istiyoruz. İlçemizde yamaç paraşütü de önemli alanlardan birisi. Futbolda Süper Lig ve 1.lig takımlarının dikkatini çeken başarılı sporcularımız var. Futbol kurslarımıza devam eden 75 öğrenci bulunuyor.”
MARDİN MİMARİSİYLE UYUMLU
İlçeye yapılan diğer çalışmalardan bahseden Çakır, şu ifadeleri kullanıyor:
“Üreticilerin ve vatandaşların bir araya gelme noktaları olan kapalı semt pazarı ilçemizin ciddi anlamda ihtiyaçlarından biriydi. Büyükşehirle yaptığımız ortak çalışma neticesinde semt pazarını hayata geçirmeye çalışıyoruz. Esnafların bizden beklediği bir diğer çalışma da sokak sağlıklaştırma. Mardin’in doğasını, ambiyansını yaşatacak, şehrin kimliğini ortaya koyacak dükkânlarımızın Mardin’in mimarisiyle uyumlu olması gerekiyordu. Bu kapsamda büyükşehir ile çalışmamız var. Bu da bence 400 civarında esnafa dokunduğumuz projelerden birisi olacak. Ayrıca, ilçe merkezinde bulunan küçük sanayi esnafımız için de bir düşüncemiz var. Onlara bir yer tahsis edip küçük organize sanayi gibi bir alan yaratmak istiyoruz. Bu şekilde hem ilçe merkezinin kalabalık görüntüsünü ortadan kaldıracağız, hem de esnafın daha modern şartlarda faaliyetlerde bulunmasını sağlamış olacağız.”
ÜÇ AYLAR DAYANIŞMASI
Derik Belediyesi, üç aylar kapsamında 65 yaş üzeri yalnız ya da eşiyle yaşayan, yemek yapmakta güçlük çeken merkez ve kırsal mahallerde yaşayan 110 vatandaşa her gün yemek götürüyor.
Derik ilçesinin ilk yerleşimcileri Ermeniler... İlçe, Hıristiyan manastırlarının çoğalmasına bağlı olarak ‘kilise’ anlamına gelen Derik ismiyle anılıyor ve öyle kalıyor. 40 yıl öncesine kadar 6 kilisenin olduğu Derik’te bugün o tarihi dokunun yaşadığı 1 kilise bulunuyor ve korunuyor.
