Giriş
Araçların yolla temasını sağlayan lastikleri, mevsimsel özelliklerine göre kullanmak yol ve sürüş güvenliğinin yanında bütçeye de katkı sağlıyor. Sadece ticari araçlar için zorunlu tutulsa da hava sıcaklığının +7 derecenin altına düştüğü her yerde tüm sürücülerin kış lastiği kullanmasında fayda var.
1 NİSAN 2023’E KADAR
Tüm ticari (yolcu ve eşya taşıyan) araçlarda 1 Aralık itibarıyla, 1 Nisan 2023’e kadar kış lastiği kullanmak zorunlu. Kamyon, çekici, otobüs, kamyonet, minibüs ve ticari taksi bu kategoride. Kış lastiği olmayana 1.152 lira ceza kesilecek. 1 Ocak itibarıyla yüzde 122.93’lük yeniden değerleme oranında zam gelmesi halinde ceza 2 bin 569 liraya çıkacak.
HAYATİ ÖNEME SAHİP
Kış lastiklerini zorunluluk nedeniyle ve ceza korkusuyla değil de güvenlik gerekçesiyle kullanmayı alışkanlık haline getirmemiz şart. Tüm hususi araçlarda, özellikle hava sıcaklığının ‘+7’ derecenin altına düştüğü her yerde kış lastiklerinin kullanılması hayati öneme sahip. ‘Hayati’ diyoruz çünkü karlı, buzlu ve ıslak zeminlerde en iyi performansı sağlayan lastikler kış lastiği.
SOĞUKTA YUMUŞAK KALIR
Soğuk havalarda yaz lastiği sertleşir ve iyi yol tutmaz. Kış lastikleri, ‘+7’ ile ‘-40’ derece arasındaki sıcaklıklarda sertleşmeyi önleyen yumuşak bir yapıya sahip. Sırt desenleri sayesinde karlı, buzlu, yağmurlu ve kaygan yollarda daha iyi yol tutar. Kış lastikleri soğuk havalarda da yaz lastiğine oranla yüzde 50 daha iyi yol hakimiyeti sağlar. Fren mesafesini yüzde 50’ye varan oranda kısaltır.
KULLANIM ÖMRÜ UZUYOR
Kış lastiğinin tane fiyatı, jant boyutu ve taban genişliğine göre (185/65 R15-205/55 R16 gibi) 900-1.600 lira arasında değişiyor. Lastik sökme takma ücretleri de 150-300 lira aralığında. Lastik oteli bedeli ise 4 lastik için ortalama 200-250 lira seviyelerinde. İlk bakışta ek yük gibi görünse de ince yazlık ve kışlık yani mevsimine göre lastikler avantajlıdır. Çünkü kışın kış lastiği, yazın yaz lastiği kullanıldığında her iki lastiğin yuvarlanma direnci düşük olacağından kullanım ömrü 2 katına kadar uzar. Ayrıca yeni lastik alım aralığı da bu şekilde artar.
LASTİK SEÇİMİNDE BUNLAR AKLINIZDA OLSUN
- Janta ve araç için tavsiye edilen ebatlara uygun lastik seçin.
- Kış lastiğinin yola daha iyi tutunması için havasını indirmeyin, fabrika verilerini baz alın.
- Lastik etiketindeki yuvarlanma direncinin A’ya yakın olmasına dikkat edin. A’ya yakın olursa yakıt tüketimi düşer.
- Islak yolda tutunma (fren mesafesi), A’ya yaklaştıkça lastiğin iyi olduğunu gösterir.
- Islak fren performansı ‘C’ olan kış lastikli araç 80 km hızda, kış lastiği ‘E’ olan araca kıyasla 5 metre, ‘F’ olana kıyasla 11 metre daha kısa mesafede durur.
- Kış lastiklerinin yanaklarında, (M+S) veya kar tanesi veya her iki işarette bulunur.
- ‘dB’ ile gösterilen dış gürültü seviyesinin düşük olması sürüş konforunu artırır.
- Kışlık lastikleri dik konumda, güneş görmeyen bir ortamda saklayın.
1.6 MM DIŞ DERİNLİĞİNE KADAR KULLANIN
Lastik diş derinliği kamyon, çekici, tanker ve otobüslerde ‘en az’ 4 milimetre, kamyonet, minibüs ve otomobilde 1.6 milimetre olmalı. Bu, yasal sınır. 5 depo yakıtın 1’i lastik yuvarlanma direnci için harcanıyor. Lastik kullanıldıkça yuvarlanma direnci düşüyor. Bu yüzden lastiği yasal diş aşınma limitine gelinceye kadar kullanmak yakıt maliyetini azaltıyor. 1.6 mm’den önce değiştirilen lastiklerin ömrünün yüzde 25’i israf edilirken, her 2 yılda 1 lastikten zarar ediliyor.
KÜÇÜK KAZALAR DA HESABA KATILMALI
Hesabı yaparken sadece lastik parası olarak yapmayın. Bugün C segmenti bir aracın ortalama kasko fiyatları 7-8 bin liradan başlıyor, 10-15 bin liralara çıkıyor. 4 kış lastiği için ödenecek tutar yaklaşık 5-6 bin lira. Kış lastiği taktırılmadığında kaza riski artıyor. Küçük maddi kazalar sonucunda kasko ve trafik sigortasını yenilerken daha yüksek bedeller talep ediliyor. Kasko yoksa ve kaza nedeni başka bir sürücü değilse o zaman maliyet daha büyük olabiliyor. Diğer yandan araç tramerde kazalı gözükünce ikinci el piyasa değeri de emsallerine göre düşüyor. Dolayısıyla yere sağlam basılması gereken bir dönem!
YAKIT TASARRUFU DA SAĞLAR
Kış lastikleri yol ve yolcu güvenliğinin yanında yakıt tasarrufu da sağlıyor. Çünkü kış lastiği karlı ve buzlu zeminde daha iyi yol tuttuğundan patinajı azaltır. Böylece daha az yakıtla daha fazla yol almak mümkün olur. Öte yandan kış lastiği yazın kullanılmaya devam edilirse bu kez sıcaklığın etkisiyle yola daha çok tutunacağından fazla yakıt harcanmasına neden olur. Özetle mevsimine göre lastik kullanımı hem ekonomi hem de güvenlik sağlıyor.
UCUZUNU BULABİLİRSİNİZ
Önce aracınız için gereken lastik ebatını tespit edin. Bunlar aracın el kitapçığında mevcuttur ya da yetkili servisi arayıp sorun. Lastikçiye gitmeden e-ticaret siteleri üzerinden fiyat araştırması yapın. Her marka, modelde fiyat ve özellik karşılaştırmasını yapıp, kullanıcı memnuniyetini okursanız doğru lastik seçimi yapabilirsiniz. Lastik alırken üretim tarihine de dikkat etmekte fayda var. Taze lastik daha uzun süre performans sunar. Ekonomik olması açısından ikinci el seçenekleri de değerlendirilebilir. Burada yine lastik çıkış tarihi ve diş derinliği gibi özelliklere dikkat edilmeli. Az kullanılmış kış lastikleri de ucuz olur ve işinizi görür.
