Kıyafetlerin ömrüne ömür katın

Aile bütçesinin önemli gider kalemlerinden biri de kıyafetler... Hatırı sayılır tutarlar ödeyerek satın alınan kıyafetlerin çoğu yanlış yıkama, ütüleme ve saklama koşulları nedeniyle kalitesini, rengini ve dayanıklılığını kısa sürede kaybediyor. Yerine yenileri alınıyor ve cepten daha çok para çıkmış oluyor. Peki, kıyafetlerin ömrünü uzatarak nasıl tasarruf edebiliriz? İşin püf noktasını uzmanıyla konuştuk...

YILDA 6-7 BİN LİRA GİDİYOR

Pandemi nedeniyle takım ve gömlek gibi ofis tipi kıyafetlerin yerini evde rahat kullanılan giysiler aldı. Alışkanlıklar değişti ama harcamalar azalmadı. 4 kişilik bir ailenin yıllık giyim harcaması çorap, atlet, eşofman, kaban ve çocuk kıyafetleri derken 6-7 bin lirayı buluyor. Sektör yetkilileri sonbahar gibi fiyatlarda hammadde ve döviz kaynaklı yüzde 20-30 artış olacağını öngörüyor. Yani fiyatlar biraz daha cep yakacak gibi. Kuruşun kıymetini öğrendiğimiz bir salgın krizinden geçerken her şeyde olduğu gibi giyim konusunda da tüketimi öteleyecek tedbirler almak mümkün. Bunun da en etkili yolu kıyafetlerin kullanım süresini uzatmaktan geçiyor.

TALİMATI OKUYAN ÇOK AZ

Bir ürünün kullanım süresi ne kadar uzarsa hayat boyu sağlanan maliyet avantajı da o kadar artar. Çoğumuz kıyafetlerin kullanma talimatına dahi bakmıyoruz. Baksak da sadece uygun derecede yıkamanın tek başına kıyafet ömrünü uzattığını düşünüyoruz.

Oysa giysilerde pamuk, polyester, akrilik, viskon (rayon), poliamid (naylon) veya yün lifi gibi birçok ürün kullanılıyor. Bunların yıkanma, kurutma dereceleri, dayanıklılıkları farklı. Kumaş tipine göre tüm ayrıntıları Bursa Uludağ Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu Müdürü ve Tekstil Teknolojisi Bölümü Başkanı Prof. Dr. Mehmet Karahan'la konuştuk. İşte hayat boyu lazım olacak ve kıyafetlerin ömrüne ömür katacak o kritik bilgiler...

RENGE VE KUMAŞ TİPİNE GÖRE AYIRIN

• Alınan ürünün içerisinde bulunan etiketleri doğru okuyun. Etiket üzerinde yazan hammadde cinsine ve yıkama şartlarına dikkat edin.
• Yıkama işlemi sırasında kıyafetleri renklerine, doku özelliklerine (örme veya dokuma kumaş olmasına) göre gruplandırın.
• Pamuk polyester karışımı kumaşlarda (gömlek, kadın bluz gibi) yıkama sıcaklığı 40 derece, kısa program ve düşük devir seçilmeli. Kurutma makinasında çok kuru olmayacak şekilde bir programda kurutulmalı.
• Özellikle kışlık kıyafetlerde kullanılan akrilik liflerinden yapılmış ürünleri (kazak, hırka gibi) 30-40 derecede, kısa programda, düşük devirde yıkayın ve kurutma makinesi yerine sererek kurun.
• Polyester lifinden yapılmış dokularda ise (perde, kadın dış giyim gibi) yıkama sıcaklığı 30-40 derece olmalı. Sıkma devri düşük tutulmalı.
• Poliamid lifinden yapılmış kadın taytı ve sportif kıyafetlerin yıkama sıcaklığı 40 dereceyi geçmemeli. Kurutucuda düşük sıcaklıkta kurutulmalı ya da açık havada kurutulmalı.
• Viskon lifinden yapılan dokular pek çok yerde kullanılıyor. Bunların yıkanmasında 50 dereceye kadar rahatlıkla çıkılabilir. Ancak bu dokular çok su tuttuğundan makineyi daha az doldurarak çalıştırın.
• Pamuk ve polyesteri aynı program ve sıcaklıkta yıkamamalısınız.
• Çamaşır makinesini çok doldurmadan doğru programda yıkayın.
• Makine kazanı içerisinde bulunan tümsekler çamaşır üzerinde dövme etkisi oluşturarak yıkama etkinliğini artırır. Makine çok dolu olursa bu etki azalır.
• Çamaşır makinesini tıka basa doldurmak giysilerinize de zarar verebilir, tüylenmeyi artırır.
• Çok uzun yıkama programları ürünlerdeki yıpranmayı ve renk değişimlerini artıracağından tercih etmeyin.
• Yine makinedeki devir sayısı arttıkça ürünler üzerinde küçük küçük nopelenmeler (tüylenme, boncuklanma) oluşabilir. Bu da daha eski görünüme neden olur.

30-40 DERECEYİ GEÇMESİN

• Pamuk polyester karışımı kumaşlarda (gömlek, kadın bluz gibi) yıkama sıcaklığı 40 derece, kısa program ve düşük devir seçilmeli. Kurutma makinasında çok kuru olmayacak şekilde bir programda kurutulmalı.
• Özellikle kışlık kıyafetlerde kullanılan akrilik liflerinden yapılmış ürünleri (kazak, hırka gibi) 30-40 derecede, kısa programda, düşük devirde yıkayın ve kurutma makinesi yerine sererek kurun.
• Polyester lifinden yapılmış dokularda ise (perde, kadın dış giyim gibi) yıkama sıcaklığı 30-40 derece olmalı. Sıkma devri düşük tutulmalı.
• Poliamid lifinden yapılmış kadın taytı ve sportif kıyafetlerin yıkama sıcaklığı 40 dereceyi geçmemeli. Kurutucuda düşük sıcaklıkta kurutulmalı ya da açık havada kurutulmalı.
• Viskon lifinden yapılan dokular pek çok yerde kullanılıyor. Bunların yıkanmasında 50 dereceye kadar rahatlıkla çıkılabilir. Ancak bu dokular çok su tuttuğundan makineyi daha az doldurarak çalıştırın.

HASSASLARA DİKKAT!

• İpek gibi maliyeti çok yüksek ürünler için kuru temizleme daha doğrudur.
• Yün çok hassas çalışılması gereken bir ürün. Mümkünse kuru temizleme yapılmalı ya da 30 dereceyi geçmeyen sıcaklıkta kısa programda hassas sıkma yapılmalı ve kurutulmamalı.

TERS ÇEVİRİN

• Daha uzun ömürlü ürünlere sahip olabilmek için özellikle denim (kot) ve nevresim gibi pamuk lifinden oluşan dokuları ters çevirerek düşük devirde kısa programda, en çok 40 derecede ve uygun deterjanlar kullanarak yıkayın.
• Bunları mümkünse kurutucuda değil de açık havada çok fazla sıcaklığa maruz bırakmadan kurutun ve hafif nemliyken tersten ütüleyin.
• Pamuk lifinden yapılan iç çamaşırları genellikle örme kumaş ve beyaz renkte olduğundan 60 derece sıcaklıkta yıkanabilir.
• İç çamaşırı gibi hassas giysileri çamaşır makinesine direkt atmayın. Narin bir torbaya koyun. Bu onların yırtılmasını ve takılmasını önler.
• Koyu renkli giysileri tersten yıkamak renklerinin korunmasını sağlar.
• Küçük kıyafetleri büyük olanlarla yıkamak makinede rahat hareket etmesini sağlar.

AZ DETERJAN KULLANIN

• Yıkama sırasında kullanılan deterjanlar genellikle konsantre olduğundan çok kullanmayın.
• Gerekmedikçe fazla deterjan ve yumuşatıcı kullanmaktan sakının.
• Bunların iyi şekilde durulanmaması direkt olarak insan vücuduna geçerek başta deri hastalıkları ve alerji olmak üzere birçok olumsuz sonuç doğurabilir.
• Kıyafetlerin daha uzun süre dayanmasını sağlamanın yollarından biri de onları daha az yıkamak.

NASIL SAKLANMALI?

• Yün, akrilik, ipek gibi ürünler pamuklu tülbent gibi ince bir kumaş içerisine sarılarak saklanmalı.
• Erkek takım elbiseleri, kadın takımları, manto, palto gibi ürünleri kuru temizleme yapıldıktan sonra havalandırın.
• Havalandırılan ürünleri ayrı ayrı saklama poşetlerine koyun ve kuru bir yerde muhafaza edin.