Giriş
Tatiller, okula hazırlık, ev ihtiyaçları...
Kredi kartı harcamalarının yoğun olduğu, limitlerin sonuna kadar kullanıldığı bir dönemden geçiyoruz. Harcama yoğun bu dönemlerde bankaların sunduğu ‘ek taksit’ veya ‘taksit erteleme’ gibi seçenekler bütçeye nefes aldırıyor, borcu ödeyememe riskini en aza indiriyor.
İLK 7 AYDA 1 YILLIK HARCAMA
Kredi kartı kullanımı her geçen gün artıyor. Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre 92 milyon kredi kartıyla, ilk 7 ayda 1 trilyon 365 milyar liralık alışveriş yapıldı. Bu tutar 2021’in tamamında yapılan kartlı alışverişlere eşit.
Bir başka deyişle ilk 7 ayda 1 yıllık harcama yapılmış durumda. Nakit avans çekimiyle ocak-temmuz dönemindeki kart kullanımı 1.5 trilyonu geçiyor.
AKSAYAN BORÇLA GELEN SORUNLAR
Her adımda kullanılan kartlar sonucu ekstreler de önceki dönemlere göre yükseliyor. Dolayısıyla gelirler aynı oranda artmadığında ödemelerle ilgili sıkıntılar oluşuyor. Bazen asgari ödeme tutarının bile karşılanmadığı durumlar söz konusu oluyor. Ödenmeyen borç nedeniyle kart bir süre sonra kullanıma kapatılıyor. Sonra yasal takip başlıyor. Devamında kara liste, düşük not ve haciz gibi olumsuz sonuçlar oluşuyor.
‘EKSTRE’ ZORLARSA UZUN VADE
İşin içinden çıkamadığınız veya o ay ödemede zorlanacağınızı hissettiğiniz an yaptığınız yüklü bir harcamayı erteleyebilir veya taksit sayısını artırabilirsiniz. Bankalar, sektörlere (beyaz eşya, kuyum gibi) göre hesap kesim tarihiyle sınırlı olmak üzere o ayki peşin veya taksitli harcamaların bazıları için ek taksit seçeneği sunuyor. Artırılan taksitlerle ödemeler daha uzun vadede yapılacağından aylık yüklü ödemelerin önüne geçilebiliyor. Bu da bütçeyi daha rahat yönetmeyi sağlıyor.
AKDİ FAİZ MALİYETİ VAR
Taksit artırmanın faiz maliyeti olduğunu unutmamalısınız. Bireysel kredi kartlarıyla yapılan ek taksit işlemleri dolayısıyla akdi faiz tahsil ediliyor. Taksitli harcamalarınız için aylık yüzde 1.73 akdi faiz oranıyla 1 ile 12 ay arasında dilediğiniz sayıda taksit ekleme seçeneğinden faydalanabilirsiniz. 50 lira ve üzeri harcamalara ek taksit istenebiliyor. Burada taksit sayısı yasalarla sınırlandırılıyor.
Örneğin; mobilya ve elektrikli eşya (buzdolabı, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, elektrikli ev aletleri vb.) alımlarında ve fiyatı 5 bin liraya kadar olan televizyon alımlarında 9 ay taksit gibi. Buna karşılık gıda, alkollü içecekler ve akaryakıt gibi ürünlerin alımında taksit uygulanmıyor.
EK VADE İÇİN ÖRNEK HESAPLAMA
Ek taksit uygulandığı zaman oluşan yeni ödeme planını ve maliyeti bir örnekle hesaplayalım. 7 bin 750 liralık bir eğitim harcamanız olsun. Bu harcama için kuruma ödeme yaparken 8 taksit yapılsın. Bu durumda aylık ödeme tutarı 969 lira olacaktır. Ek 2 taksit istenmesi durumunda 10 aylık periyotta aylık ödenecek yeni tutar 790 lira olur. Yani 160 lira gibi bir ek maliyet oluşur.
Eğer bu aylık taksiti düşürmek için ek 4 taksit talep ederseniz bu durumda aylık taksit 673 liraya düşer. Ek 4 taksit için bankanın talep ettiği faiz ve vergi ise 327 lira olur. Erteleme için uygulanan güncel faiz yüzde 1.73. Böylece 8+4=12 taksit sonunda cepten çıkan toplam para 8 bin 80 lira olur.
VADE ATLATMAK İÇİN
Dönem içinde yapılan harcamanın 1, 2, 3 ay ertelenmesi halinde ortaya çıkacak maliyeti de yine aynı rakamlar (7 bin 750 lira) üzerinden hesaplayalım. Hesabımız ve kartımız olan bankanın mobil şubesine girdikten sonra 7 bin 750 liralık 8 taksit yapılan bir harcama için 1 ay erteleme istediğimizde 244 liralık bir maliyet ortaya çıkıyor. Bu da yaklaşık yüzde 3 civarı toplam maliyet anlamına geliyor.
Eğer 2 ay erteleme talep edilirse maliyet 323 lira, 3 aylıkta ise maliyet 402 lira oluyor. Erteleme vadesi sonunda taksit ödemeleri başlatılıyor. Bazı dönemler bu maliyete katlanmayı gerekli kılabilir. O ay ortaya çıkacak acil bir ihtiyaç bu erteleme sayesinde giderilebilir ya da kart borcunu ödeyememe riski engellenebilir.
PEŞİN ÇEKİMDE DE FIRSAT
Okulların açıldığı eylül ayında kırtasiye, kitap, yemek, servis derken okul harcamaları çok fazla. Yine 3 bin 500 liralık bir eğitim harcaması okul tarafından karttan peşin çekilmiş olsun. Bu durumda bankanız size ek taksit olanağı sunar. Eğer bu parayı 5 taksitle ödemek isterseniz 190 lira gibi ek bir maliyet oluşur. Aylık da 736.50 lira gibi bir para ödenir. 5 ay için sağlanan bu imkan birçok aile bütçesini rahatlatacaktır.
ERTELEME HAKKI
Taksitli alışveriş yapıldığında, ilk taksiti takip eden ekstre tarihinde değil de bir ay sonraki ekstreye erteleme işlemine ‘taksit atlatma’ ya da ‘taksit erteleme’ deniyor. Zor durumda kaldığınızda ve borcunuzu çeviremediğinizde bankanıza erteleme talebinde bulunabilirsiniz. Bunun da maliyeti yine faiz olarak yansıtılıyor. Ancak taksit ertelemeyle 3 ay süre kazanılabiliyor. Bu sürede birikim yapma fırsatı bulurken, harcamalarınıza da dikkat etmiş olursunuz.
BİLİYOR MUSUNUZ?
Bir harcamayla ilgili sadece bir kez ek taksit sağlanır.
- Ek taksit talebi hesap kesim tarihine kadar iptal edilebilir. Bu durumda tüm faiz iade edilir.
- Taksit ekleyerek ödemelerinizi daha uzun vadede rahatça yapabilirsiniz.
- Taksit erteleme mobil ve internet bankacılığı üzerinden ya da şubelerden yapılabilir.
- Taksitli işlemlere ek taksit uygulaması, taksitli işlemin yapıldığı tarihi izleyen ilk hesap kesim tarihine kadar yapılabilir.
- Ek taksit talebinin iptali hesap kesim tarihinden sonra işleme alınamaz.
- Taksitli nakit avans işlemlerinde ek taksit uygulanmaz.
- Ek taksitte yüzde 1.73’lük akdi faiz uygulanır. Söz konusu faiz tutarı eşit olarak bölünerek yansıyacak olan taksit tutarlarına eklenir.
