Giriş
Son zamanların en popüler dizilerinden birisi olan Sadaksiz'in Ali'si yakın dönemde aynı sorunla karşılaşmış ve izleyiciler tarafından büyük tepki toplamıştı. Fakat bu olaylar sadece dizililerde olmuyor. Tamamen psikolojik bir rahatsızlık olan "kleptomani" halk arasında kaba bir tabirle hırsızlık hastalığı olarak biliniyor. Hassas bir konu olan kleptomanı nedenlerini ve tedavi yöntemlerini bir uzmana sormak istedim. Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü Uzmanı Dr. Leyla Ezgi Tüğen, sorularımı cevapladı.
KLEPTOMANİ NEDİR?
Kleptomani, kişinin herhangi bir şeyi, maddi değerinden bağımsız olarak veya ihtiyacı olmamasına rağmen tekrarlayıcı bir halde, çalma dürtüsüne karşı koyamayarak alması şeklinde tanımlayabiliriz. Genelde kişinin yakınları, ebeveynleri bu durumu tanımlar, bazen kişi kendisi böyle bir durumun olduğunu, o anda böyle bir dürtüye karşı koymadığını ifade eder.
KİŞİYE NASIL YAKLAŞILMALI?
Bu durum, genellikle kişinin aile üyeleri, akrabaları, iş arkadaşları tarafından ihtiyacı olmayan, ya da parasal değerinin önemli olmadığı eşyaları gizliden almasıyla fark edilir. Örneğin; eğer bu kişinin arkadaşı veya aile üyelerinden birisiysek, sakin bir zamanda bu durumu fark ettiğimizi, kendisinin zor bir dönemden geçiyor olabileceğini ve profesyonel bir yardım alması gerektiğini, onu yargılamadan kendisine söyleyebiliriz.
SORUNUN ALTINDA YATAN NEDENLER NELER?
Aslında kleptomaniyi klinikte genellikle tek başına görmüyoruz. Kişiye göre nedenler, eşlik eden diğer bozukluklar, stres faktörleri çok değişmektedir. Örneğin takıntı bozukluğu, duygu-durum bozuklukları (depresyon, bipolar bozukluk) ve yeme bozuklukları kleptomaniyle birlikte sık görülmekte. Yakın birinin kaybı, iş stresi, çocuklar için aile ve okuldaki stres faktörleri, hem saydığım bozuklukların, hem de kleptomaninin ortaya çıkmasına neden olabilir. Kleptomani olan kişiler, genellikle çalma dürtüsüne o anda karşı koyamadıklarını, devamında bir rahatlama yaşadıklarını ama daha sonrasında yaptıkları bu davranıştan dolayı pişman olduklarını ifade ederler.
TEDAVİSİ VAR MI?
Nedenlerine ve eşlik eden diğer ruhsal bozukluklara göre tedavinin nasıl düzenleneceğine karar verilir. Kişiye göre belirlenecek ilaç tedavileri, psikoterapi veya hem ilaç tedavileri hem de psikoterapi birlikte uygulanarak tedavisi yapılıyor. Tedavinin daha başarılı olması, kişinin olumsuz benlik algısının kalıcı hale gelmemesi, zaman geçtikçe etiketlenmenin artmaması adına ve eşlik eden diğer bozukluklarının olması halinde, durumun giderek daha kötüleşmesini beklemeden erken başvuru yapılması önemlidir.
