Çocuklarda motor beceri gelişimi nedir? İnce ve kaba motor beceriler hangi yaşta nasıl olmalıdır?

Motor gelişimi, kişinin vücut hareketlerini kontrol etme yeteneğini temsil eden, büyüdükçe daha da gelişen bir terimdir. Motor beceriler ve motor kontrolü doğumla birlikte başlar ve insan büyüdükçe gelişmeye devam eder. Motor gelişimi bir piramit gibidir. Her bir gelişim dönemi bir diğerinin üzerine kurulur. Bu yüzden bir dönemin sağlıklı tamamlanması diğer dönemin ilerleyişini de etkilemektedir.

Çocuk gelişiminde her bir gelişim alanı ayrı ayrı çok önemli olmakla birlikte 0–6 yaş arasındaki çocukların kas gelişimi çok önemlidir. Motor becerilerinin geliştirilmesine yönelik destek bu dönemde mutlaka aile tarafından sağlanmalıdır.

İyi bir motor kontrole sahip olmak, çocukların çevrelerini keşfetmelerine yardımcı olur ve bu da diğer bir çok gelişim alanına yardımcı olabilir.

Gelişim alanlarının her biri diğer gelişim alanlarıyla bir bütünü oluşturur. Gelişim alanları birbiriyle etkileşim halindedir. Gelişim alanlarından birinde yaşanan olumsuzluk diğer gelişim alanlarını da etkiler. Motor beceri gelişimini desteklemek için yapılabilecekler kadar gelişimde meydana gelen gecikmeleri fark etmekte oldukça önemlidir.

Motor beceriler iki kategoriye ayrılır.

• Kaba motor beceriler
• İnce motor beceriler

Her iki motor becerisine hakim olmak çocukların büyümesi ve bağımsızlığı için son derece önemlidir.

• Kaba motor beceriler; bacaklar, kollar ve gövde gibi büyük kaslarla ilgili hareketlerdir.
• İnce motor beceriler; el ve bilekte olanlar gibi daha küçük kas gruplarını içeren hareketlerdir.

Gelişimde herhangi bir gerilikten şüpheleniyor veya gelişimi desteklemek için farklı neler yapabileceğinizi öğrenmek istiyorsanız Alanında tecrübeli ve gelişimsel değerlendirme testlerini uygulayabilecek yetkinlikte olan çocuk gelişimcilere başvurmanızı öneririm.

1-2 yaşta veya 3 ya da 4 yaşta motor beceleriler farklıdır. Zamanla ince motor ve kaba motor beceriler gelişir. Şimdi yaş dönemlerine göre motor becerilere daha yakından bakalım. 

1-2 YAŞ MOTOR BECERİLER

İNCE MOTOR BECERİLERİ

• Pastel boya kalemini bütün eliyle kavrayabilir.
• Kağıt üzerine karalamalar yapabilir.
• Küçük nesneleri alabilir.
• Blokları üst üste dizebilir.
• 6-7 küpten kule yapabilir.
• Kitap sayfalarını çevirebilir.
• Kaşığı düşürmeden ağzına götürebilir.
• Bardağı tek eliyle tutabilir.

KABA MOTOR BECERİLERİ

• Yürümeyi öğrenir.
• Nesneleri almak için yere eğilir ve tekrar ayağa kalkabilir.
• Koltuğa tırmanabilir.
• Merdiven inebilir, çıkabilir.
• Topa ayakla vurabilir.
• Koşmayı öğrenir.

2-3 YAŞ MOTOR BECERİLER

İNCE MOTOR BECERİLER

• 9 küpten kule yapabilir.
• 3 küpten köprü yapabilir.
• Makasla kağıt kesebilir.
• Basit çizgileri boya ile taklit edebilir.
• Kollarını uzatarak topu tutabilir.
• Kaşıktan çok azını dökebilir.
• Düğmeleri açabilir.
• Ayakkabılarını giyebilir.

KABA MOTOR BECERİLER

• İki ayağıyla zıplayabilir.
• Hızlıca yürüyebilir.
• Tek ayağı üzerinde birkaç saniye durabilir.
• Pedal çevirebilir.
• Topu hedefe doğru atabilir.
• Parmak uçlarında yürüyebilir.

4 YAŞ MOTOR BECERİLER

İNCE MOTOR BECERİLERİ

• 10 veya daha fazla küpten kule yapabilir.
• Makas kullanabilir.
• Topu önünde tutabilir.
• Kendi kendine giyinebilir.
• Desen ve harfleri kabaca çizebilir.
• Öz bakım becerilerini kendi tamamlayabilir (diş fırçalamak/ giyinmek /soyunmak vb.)

KABA MOTOR BECERİLERİ

• Ayaklarını değiştirerek merdiven çıkabilir.
• Dörtnala gidebilir.(At taklidi yapabilir)
• Düz bir çizgide yürüyebilir.
• Çift ayak zıplayabilir.
• Koşup, durup, tekrar koşabilir.(Kendini durdurabilir)