Zor

Sevgili dünlük, zor olanın güzelliği nereden geliyor? Sık sık düşünüyorum, kolayca elde ettiklerimizin vermediği hazzı daima zor yollardan kazandıklarımız getiriyor. “Bir ormanda yol ikiye ayrıldı, ben gittim daha az geçilmişini seçtim. Bütün farkı yaratan bu oldu işte” diyor, Robert Frost. Kolaya kaçmak, herkes gibi davranmak, bugünün tabiri ile konfor alanından çıkmamak, sizi diğerleri ile aynı yapıyor işte! Ben bu hafta sizi zor yollara sürüklemek ve içinizdeki maceracıya bir öneride bulunmak istiyorum.

EFELER YOLU

Türk Dil Kurumu açısından “Efe” ye bakıldığında ‘Yiğit’ ve ‘cesur’ anlamlarına geldiği görünüyor. Ancak “efe” kelimesi Ege bölgesi köylüleri tarafından halen “ağabey” anlamında kullanılıyor. Efe veya zeybek kurumu ilk defa 16’ncı yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nda otorite boşluğundan kaynaklanan Celali ayaklanmaları sırasında görülüyor. Daha sonraları yerel baskılar ve haksızlıklara karşı ayaklanarak dağa çıkan kimselere efe veya zeybek deniyor. Her biri birbirini destekleyen bu anlamlardan da ortaya bizim için vazgeçilmesi imkansız bir kavram çıkıyor. “Peki bu efeler hangi yollardan yürümüş, neler yaşamış?”diyerek araştıran “Ege Üniversitesi Kültür Rotaları Araştırma Grubu” Efeler Yolu fikrini hayata geçirmek, 2018 yılında Ege Üniversitesi Kültür Rotaları Araştırma Grubu’nu (EGE-KÜRAG) kurmuşlar. Efeler Yolu’nun genel amacı; bölgenin içerdiği doğal, tarihi ve kültürel zenginliğin korunmasını ve değerlendirilmesini sağlayarak, bölgede sürdürülebilir ve bütüncül bir kırsal kalkınmayı tetiklemek ve bu sayede yerel coğrafyada sosyo-ekonomik bir kalkınma yaratmak.

NASIL BİR YOL?

Efeler Yolu; İzmir’in Bornova ilçesinden başlayarak Nif dağı ve Bozdağ sıradağlarını geçerek Kiraz’ın yaylalarını dönen ve devamında Aydın sıradağları üzerinden Efes Selçuk’ta bulunan Meryemana’da sonlanan 500 kilometrelik çok etaplı ve işaretli bir yürüyüş yolu olarak hayata geçmiş. Yol yaklaşık bir ayda yürünebilen 28 etaptan oluşuyor. Etaplar 13-26 kilometre arasında değişen uzunluklarda ve genellikle “zor” zorluk düzeylerine sahip. Efeler Yolu; efe/zeybek kültürü bakımından önemli köyleri, yaylaları ve önemli efe yataklarını günümüzde halen korunabilmiş doğal patikaları kullanarak birbirine bağlıyor. Bu bağlamda yol “efe/zeybek” kültürünün egemen olduğu coğrafyalar olan İzmir, Manisa ve Aydın illerinde bulunan Bornova, Kemalpaşa, Bayındır, Turgutlu, Ahmetli, Salihli, Ödemiş, Kiraz, Alaşehir, Beydağ, Nazilli, Sultanhisar, Köşk, Tire, İncirliova, Germencik ve Selçuk ilçeleriyle etkileşiyor.