Giriş
PCOS (polikistik over sendromu) gebeliği tamamen önleyen, hayatı kadına zindan eden, çözümsüz bir hastalık mı? Hayır. Olumsuz etkileri azaltılabilen, kontrol altında tutulabilen bir sendrom. Ve evet onunla anne de olabilirsiniz. Yeter ki doktorunuzu dinleyin, takip ve tedavinizi aksatmayın.
34 YAŞINDAYIM VE PCOS’LUYUM ANNE OLMA İHTİMALİM ÇOK MU DÜŞÜK?
SORU: Hocam, 34 yaşımdayım. Zaten yaş faktöründen dolayı evlensem de DOĞRU MU? çocuğumun olması güçleşebilir. Bir de PCOS’luyum. Çocuğumun olma olasılığı epey düşüyor bu durumda, değil mi?
CEVAP: Polikistik over sendromu, bir tür hormon dengesizliği. Regl döngünüzü düzenleyen hormonlar arasındaki dengenin bozulmasıyla yumurtlamanın olması gereken biçimde gerçekleşmemesine neden olabiliyor. Yumurtlama gerçekleşemeyince yumurtalıklarda kist gelişimleri olması ve yumurtaların üreme sistemine erişememesi söz konusu olabiliyor buna bağlı olarak da. Bu gebelik ihtimalini belli bir düzeyde azaltır evet ancak tamamen ortadan kaldırmaz. Hamile kalınamaz demeyiz yani. Pek çok PCOS’lu kadın doğum yaptı ve anne oldu, bundan sonra da böyle olacaktır. Tedavimizde östrojen ve progesteron hormonlarını düzenleriz, olması gereken düzeye getiririz. Ayrıca yumurtalıklara da bakılır. Yaş faktörüne gelince; tabii ki kadınlarda yaş ilerledikçe gebelik oranları azalıyor ve süreç zorlaşıyor. Ama bu gebeliği tamamen önleyen bir faktör olmaktan hâlâ uzak. Düzenli muayenelerinizi olun ve biyolojik saatinizin takibini evhamsız biçimde yapın. Doktorunuzun önerdiği ileri bir vakitte yumurtalarınızı dondurabilirsiniz.
DOĞURGANLIK VE KİLO ARASINDA BİR BAĞLANTI VAR MI?
SORU: Hocam, PCOS’luyum ve doktorum bunun sebebinin aşırı kilo olduğunu söyledi, bir diyetisyene yönlendirdi. Kilo verdikten sonra tetkiklerimi yenileyecekmiş. Hamile kalmamın o zaman mümkün olacağını söyledi. Böyle bir şey var mı acaba? Doğurganlık ve kilo arasında bir bağlantı var mı yani?
CEVAP: Fazla kilo pek çok açıdan zarar veren bir şey aslında. Aşırı kilo, insülin direncinde bozukluk oluşturur ve bu da PCOS’u tetikler. PCOS’lu kadınların % 50-70’inde insülin direnci ve şişmanlık görüldüğünü raporlayan araştırmalar var. Yani evet, doktorunuz haklıdır. Takibinizi yapmadığım için ben sadece bu genel bilgileri paylaşabilirim. Ve diyebilirim ki kilo kontrolü PCOS’la gebe kalmada çok önemli. Ayrıca PCOS; tip 2 diyabet, kalp ve damar hastalıkları ve metabolik sendromla da seyredebilir. Yani hastanın sağlıklı beslenmeyle ve doğru egzersizle yaşaması konusunda ben de özen gösteririm. Lütfen kontrollerinizi aksatmayın.
FOLİK ASİT KULLANILMASI DOĞRU MU?
SORU: Hocam, PCOS tedavisinde folik asit kullanılması doğru mu? O gebelik başında kullanılmıyor muydu?
CEVAP: Dediğiniz gibi, folik asit gebelik hazırlığında ve başında kullandığımız önemli bir takviye. Ancak yapılan çalışmaların ortaya koyduğu ek bir bilgi daha var; folik asit, progesteron seviyesini düzenlemeye ve yumurtlama düzenini sağlamaya katkı sunabiliyor. Dolayısıyla folik asit, PCOS’lu kadınlarda oksidatif stresin inflamatuar faktörleri ve biyobelirteçleri üzerinde yararlı etkiler gösteriyor. Peki bunlar ne demek? Oksidatif stres, vücudumuzda serbest radikaller adı verilen zararlı moleküllerin aşırı üretimi ve antioksidanların bu durumu dengeleyememesi sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Bu durum, hücrelerimize zarar vererek birçok hastalığın oluşumuna zemin hazırlar. İnflamatuar faktörler ise vücudumuzun bir bölgesinde oluşan hasara veya enfeksiyona karşı verdiği doğal tepki olan iltihabı tetikleyen moleküllerdir. Bu moleküller, bağışıklık sistemimizi harekete geçirerek vücudu korumaya çalışır. Ancak kronikleşen iltihap, birçok hastalığın temeli olabilir. Biyobelirteçler ise, vücuttaki belirli bir durumu veya hastalığı gösteren biyolojik işaretleyicilerdir. Bu işaretleyiciler; kan, idrar veya doku örneklerinde ölçülerek teşhis ve takipte kullanılır. Gördüğünüz gibi folik asitin olumlu etkileri birden fazla. Ancak en önemli nokta şu; kendi kendimize kullanamayız, doktorumuz gerekli görmedikçe ve dozu belirlemedikçe bu tür bir takviyeyi kesinlikle PCOS tedavisi için alamayız.
