Giriş
SORU: Sorunum kök maaş. 1990 SSK girişliyim. 5700 gün primim var. 2010 sonrası prim ödeme gün sayım 4000. Nisan 2023’te emekli oldum. Yüzde 35 hesaplama var. Emekli maaşı olarak 5 bin 115 TL bağlanmış. Ama arkadaşlarıma 5 bin 800, 6 bin TL bağlanmış. Arkadaşların hepsinin yüzde 45 hesaplaması var. Benim ne yapmam lazım? Bilgilendirirseniz çok sevinirim. Mehmet ÜLGEN
CEVAP: Son yılarda sosyal güvenlik reformu adı altında sosyal güvelik kanunları sık sık değiştirildi. Yapılan değişiklikler hep sigortalının emekli aylığının düşmesine yol açtığı gibi emekli aylığı hesaplamasını da oldukça karmaşık hale getirdi. Basitleştirerek çok özet olarak anlatacak olursak; 2000’den önce, 1 Ocak 2000 ile 1 Ekim 2008 arası ve 1 Ekim 2008’den emekli olunan tarihe kadar olan dönem için, üç kıst aylık hesaplanmakta. Ve bu üç kıst aylığının toplamı emekli aylığını oluşturmaktadır. Söz konusu üç dönem, emekli aylığını farklı ağırlıkta etkilemekte. 2000’den önceki prim ödemesi fazla, özellikle 1 Ekim 2008’den sonraki primi az olan sigortalının emekli aylığı, özelikle de 1 Ekim 2008’den sonraki primi çok olana nazaran yüksek çıkmakta. Hatta 2000’den önce primi fazla olan sigortalının 1 Ekim 2008’den sonra asgari ücret üstünden prim ödemesi, emekli aylığında düşmeye yol açıyor. Bu nedenle arkadaşlarınızla emekli aylığınızın aynı tutarda olması teknik olarak imkansıza yakın bir ihtimal. Toplam 5700 gün olan priminizin 4000 gününü 2010’den sonra ödediğinizden emekli aylığınız arkadaşlarınıza göre düşük çıkmış. Ancak üç arkadaşınızın emekli aylığı taban aylıktan düşük olduğundan 1 Ocak 2024’ten itibaren üçünüz de 10 bin lira emekli aylığı alacaksınız. Ancak yine de emekli aylığı hesabınızda yanlışlık olduğu kanısındaysanız, SGK’ya yazılı olarak başvurarak emekli aylığınızın hesabında yanlışlık olup olmadığını sorduğunuzda, emekli aylığınızda yanlışlık olup olmadığı kontrol edilir ve sonucunda tarafınıza bilgi verilir.
EMEKLİ ASKERLİĞİNİ BORÇLANABİLİR Mİ?
SORU: Haziran 1979 doğumluyum. 1999’da 79/1 tertip olarak askerlik yaptım. EYT’den emekli oldum. Şu anda 13 bin lira emekli maaşı alıyorum. Askerliğimi ödersem, aylık bağlanma oranı değişir ve maaşımda ciddi bir artış olur mu? Ödediğim paraya değer mi? MUTLU
CEVAP: Öncelikle emeklinin askerliğini borçlanamayacağını belirtelim. Askerliğinizi borçlanabilmek için; emekli aylığınız kestirip, tüm sigorta kollarına tabi bir işte çalışmanız ya ve sigortalı çalışırken borçlanma yapmanız lazım. Ancak askerliği borçlansanız bile emekli aylığında düşündüğünüz gibi önemli bir artış olmaz. Olsa bile ödeyeceğiniz borçlanma bedeline ve aylık kestirip, tekrar aylık bağlatma arasındaki emekli aylığı kaybınıza değmez.
EKSİĞİMİ İSTEĞE BAĞLI ÖDEYEBİLİR MİYİM?
SORU: 1971 doğumluyum. SSK giriş tarihim Temmuz 1991 olup SSK’ya toplam 5200 gün primim var. Geriye kalan 400 günü isteğe bağlı Bağkur’dan yatırsam SSK şartlarında emekli olabilir miyim? Kadem ATAY
CEVAP: Emeklilik için; 25 yıl sigorta süresi, 5600 gün prim ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. EYT kapsamında olduğunuzdan emeklite yaş aranmayacak. Her ne kadar isteğe bağlı prim ödemesi Bağkur’a sayılsa da, SSK’dan sonra Bağkur’a 1259 günden fazla prim ödenmediği sürece son yedi yıl hesabını bozmaz. Sonuçta 5200 gün priminiz içinde Bağkur’a ödediğiniz prim yoksa 400 gün olan prim eksiğinizi isteğe bağlı olarak Bağkur’a ödeyebilirsiniz.
