Giriş
Soru: Annem, babamdan yeni sosyal güvenlik kanununa göre; 29 yıl sonra maaş hak etti. Ben de eşimden 2005’te ayrıldım. Babamdan maaş talebinde bulundum. SSK’dan emekli aylığım var diye maaş bağlamadılar. Oysa yazılarınızda SSK emeklisinin, babası Emekli Sandığı ise maaş alabildiğini yazıyorsunuz. SSK emeklisi olan arkadaşım, eşinden 6 yıl önce boşandı ve 1 yıl önce de babasını kaybetti. Emekli Sandığı emeklisi olan babasından maaş bağladılar. Sosyal Güvelik Kurumu neye göre maaş bağlıyor, bir türlü anlamış değilim. Nasıl bir yol takip etmem gerekiyor? Işıl BORA Cevap: Yeni yasanın yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008’e kadar, Emekli Sandığı’nda 10 yıldan az hizmet süresi olanların ölümleri halinde, eş ve çocuklarına yetim aylığı bağlanmıyordu. 5 yıldan fazla süre hizmeti olanların çocuklarına 18 yaşını, orta öğrenimde 20, yükseköğrenimde 25 yaşını doldurana kadar yetim aylığı bağlanıyordu. Bu yaşları aşan çocuklara yetim aylığı bağlanmıyordu. 1 Ekim 2008’de yürürlüğe giren yasa, 10 yıl fiili hizmet süresi olmadığından, anneniz gibi aylık bağlanamayan dullara aylık bağlanma imkanı getirdi. Sorunuzdan babanızın 5 yıldan fazla, 10 yıldan az süre hizmeti olduğu ve yeni yasanın yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008’den önce vefat ettiği anlaşılıyor. Annenize 1 Ekim 2008’den itibaren aylık hakkı getirildiğinden aylık bağlanmış. Yasa dul kız çocukları için yeni bir hak getirmediğinden size bağlanmaz. Ancak, babanızın 10 yıldan fazla hizmet süresi varsa, size de yetim aylığı bağlanması gerekir. Hakkınız olduğu halde aylık bağlanmıyorsa, idare mahkemesine dava açarak aylık bağlatabilirsiniz. Arkadaşınızın babası emekliyken vefat ettiğinden arkadaşınıza yetim aylığı bağlanmış.
430 gün askerlik borçlanmasıyla Temmuz 2011’de emekli olabilirsiniz
Soru: 11 Temmuz 1963 doğumluyum. 1 Ağustos 1986’da SSK’ya giriş yaptım. Askerlik vazifemden sonra SSK’lı oldum. Askerliği borçlanıp prim ödemedim. 21 yıllık kesintisiz SSK ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim? Suat MERGER Cevap: 25 yıl sigorta, 5300 gün prim ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 11 Temmuz 2012’de emekli olabilirsiniz. Askerlik sürenizin 430 günü borçlanmanız halinde başlangıç tarihiniz 430 gün geri gider ve 11 Temmuz 2011’de emekli olabilirsiniz.
Primi 3600 güne tamamlamalısınız
Soru: 1939 doğumluyum. 1954’te SSK’lı oldum. 2000 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim? İhsan TAYGUN Cevap: Yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Muhtemelen 2 yıl askerlik yapmışsınızdır. Askerlik sürenizi borçlandıktan sonra 880 gün de prim ödeyerek, toplam prim ödemenizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
İsteğe bağlı prim borçları da Torba Yasa kapsamında
Soru: Eylül 2007’den kalan isteğe bağlı SSK borcum var. Bu borcum Af Yasası içine giriyor mu? Gökhan ERSOY Cevap: 1 Ekim 2008’den önce art arda üç ay prim ödenmediğinde, dosya primi ödenen son ay itibarıyla kapatılarak sigortalılığa son veriliyordu. Şayet art arda üç ay prim ödememe durumunuz yoksa, isteğe bağlı prim borçlarınızı Torba Yasa kapsamında ödemeniz mümkün. Borcunuzu Torba Yasa’dan yararlanarak ödemek için, 2 Mayıs 2011 Pazartesi mesai saati sonuna kadar, bulunduğunuz yerdeki sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğüne başvurmanız gerekiyor.
Askerliğinizi borçlanıp 3 ay daha prim öderseniz 2013’te emekli olabilirsiniz
Soru: 19 Aralık 1964 doğumluyum, 1 Ocak 1988’de Bağ-Kur’lu oldum. 30 Haziran 2010’a kadar prim ödedim. Aynı gün SSK’ya geçtim. Bağ-Kur’a 22 yıl 6 ay prim ödedim. Ne zaman ve kaç yaşında emekli olurum? Askerliği saydırmamın faydası olur mu? Ahmet GÜVENÇ-SİVAS Cevap: Askerliğinizi Bağ-Kur başlangıç tarihinden önce yaptığınız anlaşılıyor. Askerlik sürenizi (18 ay kabul edilmiştir) borçlanmanız halinde, Bağ-Kur’da 25 yıl prim ve 49 yaş şartlarına tabi olursunuz.
[[HAFTAYA]]
Askerlik borçlanmasından sonra 3 ay (90 gün) daha prim ödeyerek toplam ödemenizi 25 yıla tamamlamanız şartıyla, 49 yaşınızı dolduracağınız 19 Aralık 2013’te emekli olabilirsiniz. Ayrıca, 30 Haziran 2010’da başladığınız sigortalı çalışmanızı ara vermeden 1 Ocak 2014’e kadar devam ettirerek, 1260 gün prim ödemeniz halinde, son yedi yılda SSK’ya fazla prim ödemiş duruma geçer ve bu tarihte SSK’dan emekli olabilirsiniz.
Matrah artırımı yapana ceza kesilmeyecek
Soru: Torba Yasa’dan yararlanarak matrah artırımı yapanların geçmişte vermediği beyannameler ortaya çıkacak. Bu durumda matrah artırımı üstüne hesaplanacak olan verginin dışında ayrıca, beyanname verilmediği gerekçesiyle ceza kesilecek mi? Tabip MERDAN Cevap: Torba Yasa olarak adlandırılan 6111 sayılı Kanun’un 9/7’nci maddesi hükmüne göre; 2006-2009 yıllarına ilişkin olarak matrah veya vergi artırımı yapan mükelleflere, matrah artırdıkları dönemlere ilişkin kanuni sürede vermedikleri anlaşılan beyannameler nedeniyle, 213 sayılı Kanun’un usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları uygulanmayacak. Yani usulsüzlük veya özel usulsüzlük cezası kesilmeyecek. Cezayı düşünmeden gönül rahatlığı içinde matrah artırımı yapabilirsiniz.
Bağ-Kur’da 10 yıl erken emekli olabilirsiniz
Soru: 1 Temmuz 1953 doğumluyum. 8 Aralık 2002’de SSK’lı oldum. 2900 gün prim ödedim. Yaştan emekli olabilir miyim? Ayşe ATAK Cevap: 2900 günle yaş haddinden emekli olamazsınız. SSK’da yaş haddinden emekli olmak için 25 yıl sigorta, 4500 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 1600 gün daha prim ödeyerek 2900 gün olan prim ödemenizi 4500 güne tamamlamanız şartıyla, 25 yıllık sigorta sürenizi dolduracağınız 8 Aralık 2027’de emekli olabilirsiniz. Bağ-Kur’dan daha erken emekli olmanız mümkün. Bağ-Kur’da yaş haddinden emekli olmak için 5400 gün (15 tam yıl) prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Son 1260 gün primi isteğe bağlı olarak ödemek şartıyla, 2500 gün daha prim ödeyerek priminizi 5400 güne tamamlayacağınız 8 Aralık 2017’de Bağ-Kur’dan yaş haddinden emekli olabilirsiniz.
