Giriş
Soru: Banka çalışanıyım. Banka munzam emekli ve yardımlaşma sandığımız var. Primlerimiz bu sandığa aktarılıyor. 20 Ağustos 2008 ilk sigorta başlangıç tarihim. İstifa etmem durumunda, kıdem tazminatı hak edişim ne zaman olacaktır? Ercan BAHADIR
Cevap: Emekli olmak için, aranan şartlardan yaş dışındaki şartları sağlayanlar işlerinden kıdem tazminatı alarak ayrılabiliyor. SSK’lı (4A’lı) olsaydınız SGK’dan alacağınız “kıdem tazminatı alabilir” yazısını işverene ibraz ederek işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılabilirdiniz (4600 gün prim ve 63 yaş şartlarından yaş dışındaki prim şartını sağladığınızdan). Ancak bankaların özel vakıf emekli sandıkları bu yazıyı vermiyor. İşveren de (banka) yazı ibraz edilmediği gerekçesiyle maalesef kıdem tazminatı ödemiyor.
EYT’DEN FAYDALANABİLİR MİYİM?
SORU: 1982 doğumluyum. SSK giriş tarihim 15 Haziran 2000’dir. Askerliğimi 2006 senesinde yaptım. Ben askerlik vs. gibi bir durumdan faydalanarak EYT’den yararlanabilir miyim? Önder POYRAZ
CEVAP: İlk defa 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanlar ve askerlik borçlanmasıyla sigorta başlangıç tarihini bu tarihten geriye çekenler EYT kapsamında. Başlangıç tarihiniz bu tarihten sonra olduğundan maalesef EYT kapsamında değilsiniz. Askerliğiniz de sigorta başlangıç tarihinden sonra olduğundan, borçlanma sigorta başlangıç tarihini geri çekmez. Sadece primi artırır. Maalesef herhangi bir şekilde EYT yasasından yararlanmanız mümkün değil. 7000 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca 4500 gün prim ödemiş olmanız şartıyla yine aynı tarihte yani 60 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olmanız da mümkün (25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ve 60 yaş şartlarına tabi olarak).
PRİMİ 7200 GÜNE DÜŞEN BAĞKUR’LU EYT’DEN YARARLANACAK MI?
Soru: SSK ile Bağkur’da prim eşitliği olduğu takdirde, Bağkur’lular da EYT’den faydalanabilecek mi? Sigorta girişim 1998 olup 5511 gün primim var. Cengiz BİŞGİN
Cevap: İlk sigorta başlangıç tarihi 8 Eylül 1999’dan önce olan SSK’lı da, Bağkur’lu da Emekli Sandığı’na tabi olan memurlar da, EYT yasasından yararlanarak yaş dışındaki şartları sağlayarak emekli olabiliyor. Bağkur’da prim 9000 günden 7200 güne düşürülürse, ilk defa 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanlar primini 7200 güne tamamlayıp emekli olabilirler. Ancak yine yasayı görmekte yarar var. Şu anda ortada henüz bir yasa tasarısı dahi yok. Bağkur’luysanız primi 9000 güne (prim düşürülürse 7200 güne) SSK’lı iseniz; başlangıcınız 23 Kasım’dan önceyse primi 5900 güne, sonraysa 5975 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
18 YAŞINDAN KÜÇÜKLERDE BAŞLANGIÇ
SORU: 12 Ekim 1983 doğumluyum. 1 Eylül 1997’de uzun vadeli iş kolundan SSK girişim olup 8700 gün prim ödemem var. Artık çıraklığı da sayıyorlar mı? Yoksa gene 18+25 mi? Ahmet ACAR
CEVAP: 1997 girişiniz çırak sigortası değilse ve adınıza kişileri emekli eden uzun vadeli sigorta kollarına (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına) prim ödenmesi varsa emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. EYT kapsamında olduğunuzdan emekli olurken yaş aranmayacak. Prim ödemeniz yeterli olduğundan 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 12 Ekim 2026’da emekli olabilirsiniz. Sizin gibi sigortası 18 yaşından küçükken başlayanlarda, sigorta başlangıç tarihi olarak 18 yaşın doldurulduğu tarih dikkate alındığından. Ancak ilk girişiniz çırak sigortası ise bu şartlarda emekli olamazsınız. Adınıza ilk defa prim ödenen tarihi bildirirseniz sorunuzu tekrar cevaplarız.
ÇALIŞMA SÜRESİ BİLDİRİLMEYEN GİRİŞ BAŞLANGIÇ SAYILMIYOR
Soru: 1981 doğumluyum. 1997’de fabrikada çalıştım. Sigorta numarası var ama şu an aynı numarayı kullanmıyorum. Yaş küçüklüğünden prim yatırılmamış, 2008’de yeni numara aldım. Nasıl emekli olurum? Hakan AYDIN
Cevap: Kişi adına SGK’ya çalışma süresi bildirilmedikten (prim ödenmedikten) sonra, sigorta girişinin yapılmasının emeklilik açısından bir önemi bulunmuyor. İşten ayrıldığınız tarihten itibaren zamanaşımı süresi olan 5 yıl içinde hizmet tespit davası dava açmadığınız için hakkınız zamanaşımına uğramış. 2008’deki girişiniz 30 Nisan 2008’den önceyse 7000 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 60 yaşı dolduracağınız tarihte, 30 Nisan 2008’den sonraysa 1 Ocak 2026’ya kadar priminizi 7200 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
