Giriş
Soru: 22 Aralık 1995’te SSK’lı oldum. 15 yıl, 5600 gün primim var. Primlerim SSK tavandan ödeniyor. Yaklaşık 5 yıldır hastayım ve şu an yüzde 70 engelli raporum var. SSK’ya malulen emeklilik için müracaatta bulundum. Engellilikten dolayı emekli olabileceğimi söylediler. Çalıştığım kuruma çok emek verdim mağdur olmamam için. Malulen mi emekli olmalıyım? Yoksa kısmi mi emekli olmalıyım? Hangisi benim için daha avantajlı olur? Zehra Şahsenem BİRİNCİ/GİRESUN Cevap: Malulen veya engelli hakkıyla emekli olmak sigortalının tercihine kalmış bir konu değildir. Durumu hangisine uygunsa o statüden emekli olabilir. Bu açıdan, malulen veya engelli hakkıyla emekli olma seçim hakkınız yok. İlk defa sigortalı olduğu tarihte hastalığı ve engeli olanlar malulen emekli olamıyor. Şayet sigorta başlangıç tarihiniz olan 22 Aralık 2012 itibarıyla rahatsızlığınız mevcutsa malulen emekli olamazsınız.
[[HAFTAYA]]
Kurum malulen emekli olamazsınız bilgisini verdiğine göre; ilk defa sigortalı olduğunuz tarihte rahatsız olmalısınız. Yüzde 40’ın üstünde işgücü kaybı raporu olanla engelli hakkıyla erken emekli olabiliyor. Vergi indirim hakkı almanız halinde, emekli olmak için 16 yıl 4 ay sigorta ve 3760 gün prim şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, 16 yıl 4 ay sigorta sürenizi dolduracağınız 22 Nisan 2012’de emekli olabilirsiniz.
Prim teşviği için son 6 ayda çalışan ortalama işçi sayısına ilave işçi almak gerekiyor
Soru: Teşvikten yararlanmada, İşveren Kanunu’nun yayımlandığı tarih olan 1 Mart 2011’den önceki 6 ay ortalaması mı alınacak? Yoksa her işe aldığı işçinin işe giriş tarihinden geriye doğru 6 ay ortalaması mı alınacak? RECEP Cevap: Genç işçi istihdam teşviğinden yararlanarak, işe alınan işsiz için işverenin ödeyeceği sigorta priminin işsizlik sigortası fonundan karşılanabilmesinde işverenin, işsizi işe aldığı tarihten önceki 6 ayda prim ve hizmet belgesi ile SGK’ya bildirdiği ortalama çalışan sayısına ilave olarak işçi alması gerekiyor. Yani ortalama işçi sayısı hesaplanırken 1 Mart 2011’den önceki 6 ayda değil, işsizin işe alındığı tarihten önceki 6 ayda SGK’ya bildirilen işçi sayısı dikkate alınacak. Örneğin, 10 Mayıs 2011 işe alınan işsiz için prim teşviğinden yararlanılıp yaralanılmayacağı, Kasım 2010 ile Nisan 02011 aylarında SGK’ya bildirilen işçi sayısı ortalamasına göre hesaplanacaktır.
Dava açılabilir ancak mahkemenin vereceği karar belli olmaz
Soru: 2000 yılı öncesinde hiç Bağ-Kur yatırmamış bir kişi bu günlerini nasıl ihya edebilir? Mahkeme yolu ile bu günlerini geri alabilir mi? ÜMİT SALAR Cevap: Bağ-Kur’a kayıt olup da prim borçlarını ödememişse, 6111 sayılı Yasa’dan yararlanarak prim borcunu ödeyerek günlerini kazanabilir. Ancak, Bağ-Kur’a hiç kayıt yaptırmamışsa, sigorta hak ve yükümlülüğü 1 Ekim 2008’den itibaren başlatıldığından, bu tarihten sonraki prim borcunu 6111 sayılı Yasa kapsamında ödeyebilir. Bu tarihten öncesi için tahakkuk eden prim olmadığından Torba Yasa’dan yararlanma da söz konusu değil. 2000’den öncesinden Bağ-Kur’a kayıt ve tescil için mahkemeye başvurabilirsiniz. Ancak, mahkemenin hangi yönde karar vereceği belli olmaz.
Destek primi tesciliniz bugün itibarıyla değil Şubat 2004 itibarıyla yapılır
Soru: 1) Sosyal güvenlik destek primi için talebimiz olmadı. 2 Mayıs 2011’e kadar başvurursak, 1 Ekim 2008’den itibaren mi tescil ederler? Yoksa şirket ortağı olduğum 2003 yılından itibaren mi tescil ederler? Tescil yapılmadı. 2) İşyerini açmış ancak Bağ-Kur’a tescil yaptırmamış bir kişiyi, şu an tescil yaptırmak istersek işe başlama tarihi 1 Ocak 1999 tarihi mi olur? Erhan BALCI Cevap: 1) Şirket ortaklarına sosyal güvenlik destek primi ödeme yükümlüğü 24 Ocak 2004’ten itibaren getirildi. Tescilinizi bu tarihten itibaren yaparlar ve 1 Şubat 2004 itibarıyla prim ödeme yükümlülüğünüz başlatılır. 2) Süresi içinde Bağ-Kur’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigorta hak ve yükümlülüğü 1 Ekim 2008’den başlatılıyor. 1 Ekim 2008’den daha gerideki bir tarihten Bağ-Kur’a kayıt ve tescil mümkün değil. 1 Ocak 1999 itibarıyla Bağ-Kur’a kayıt yaptıramazsınız.
Genç işçi istihdam teşviğinde usul ve esasları belirleyen tebliğ henüz yayınlanmadı
Soru: 6111 Sayılı Kanun’a göre; yeni işe alınan kişilerle ilgili Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) işveren primi teşviği uygulama tebliği çıkacak mı? Mustafa OKATAN Cevap: Genç işçi istihdamının teşviği için işverene sağlanan prim desteğini düzenleyen kamuoyunda Torba Yasa olarak adlandırılan 6111 sayılı Yasa’nın 74’üncü maddesi ile 4447 sayılı Yasa’ya eklenen Geçici 10’uncu madde hükmüyle genç işçi istihdamında kapsam genişletildi. Uygulama süresi de 31 Aralık 2015’e uzatıldı. Bakanlar Kurulu’na da bu süreyi 5 yıl uzatma yetkisi verildi. Söz konusu maddenin son bendi ‘Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlık tarafından belirlenir’ hükmü içermektedir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca uygulamanın usul ve esaslarının bir tebliğle belirlenmesi gerekiyor. Henüz tebliğ yayımlanmadı. Yakında çıkması bekleniyor.
Prim ödemenizi 15 yıla tamamlamalısınız
Soru: 7 Aralık 1958 doğumluyum. Ev hanımıyım. 16 Aralık 2003’ten beri Bağ-Kur’a prim ödüyorum. Ne zaman emekli olabilirim? Nurhayat YÖRÜK Cevap: Bağ-Kur’da yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl (5400 gün) prim ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 16 Aralık 2018’e kadar aralıksız prim ödeyerek priminizi 15 yıla tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
Yılbaşında emekli olabilirsiniz
Soru: 9 Ağustos 1962 doğumluyum. 1 Ocak 1992’de SSK’lı oldum. 5700 gün prim ödedim. Ne zaman emekli olabilirim? Sadiye BAŞYILMAZ Cevap: 20 yıl sigorta, 5525 gün prim ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olup aranan yaş haddini de doldurduğunuzdan, bundan sonra prim ödemeseniz de 20 yıllık sigorta sürenizi dolduracağınız 1 Ocak 2012’de emekli olabilirsiniz.
