Giriş
Soru: 1994 yılı Ağustos ayı SSK girişimle 7216 gün prim ödemem var. Epilepsi ve narkolepsi hastalığım bulunmakta. Yaklaşık 4 yıldır raporlu ilaç kullanıyorum. Emeklilik için başvursam faydalanma şansım nedir? Tugay ERTUGAY
Cevap: Sağlık durumunuz nedeniyle erken emekli olup olamayacağınız, rahatsızlıklarınızın yol açtığı işgücü kaybı oranına göre değişir. Örneğin; en az yüzde 60 oranında işgücü kaybına uğramışsanız ve raporunuz ile tıbbi eklerini inceleyecek olan SGK Sağlık Kurulu malul olduğunuza karar verirse, malulen emekli olabilirsiniz (10 yıl sigortalılık süresi, 1800 gün prim ödeme ve yüzde 60 işgücü kaybı şartlarına tabi olarak). Ayrıca en az yüzde 40 oranında işgücü kaybına uğradığınıza dair sağlık kurulu raporu ve Maliye'den vergi indirim hakkı almanız halinde de vergi indirimi aldığınız tarih itibarıyla emekli olabilirsiniz (17 yıl sigortalılık süresi ve 3920 gün prim ödeme şartlarına tabi olarak). Doğum ve askerliğiniz hakkında bilgi vermemişsiniz. Yüzde 40 rapor alamazsanız, 5750 günden fazla priminiz olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 55 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
ASKERLİK YAŞI DEĞİŞTİRMEZ
Soru: 1998 yılında 120 gün SSK prim ödemem var. 1999 ile 2001 yılları arası askerliğimi yaptım ama borçlanmam yok. 2003 yılı Haziran ayından itibaren polis memuru olarak görev yapıyorum. Mesleki olarak yüzde 25 yıpranma hakkımız var. Acaba ne zaman emekli olurum? Baba HAKAN
Cevap: Emekli Sandığı’nda emekli olmak için 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. Askerlik sürenizi borçlanmanız emeklilik yaşınızı değiştirmez. Hak kazanacağınız yıpranma süresinin tamamı emeklilik yaşınızdan düşülecektir. Doğum tarihinizi bildirmediğiniz için emeklilik tarihinizi net olarak hesaplamak mümkün olmuyor. Doğum tarihinizi (gün, ay, yıl olarak) ve askerlik sürenizi bildirmeniz halinde emeklilik tarihinizi net olarak hesaplayabiliriz.
ARKADAŞINIZ DOĞUMUNUN BİRİNİ BORÇLANABİLİR
Soru: Bir kamu kurumunda özel çay ocağı işleten 10 Mayıs 1976 doğumlu arkadaşımın, SSK başlangıç tarihi 1 Haziran 1998. Toplam 4292 gün prim ödemesi var. 1998 ile 2006 yılları arasında SSK primi yatırılmamış. Halen aktif SSK’lı olarak çalışıyor. 9 Eylül 1991 ve 9 Ekim 2000 doğumlu iki çocuğu var. Emeklilik şartları nedir? Ayrıca doğum borçlanması yapabilir mi? Yapabiliyorsa daha erken emekli olabilir mi? Şule DİKMEN
Cevap: Arkadaşınızın ilk girişte adına prim ödemesi varsa, emekli olmak için 20 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi. İlk doğumu sigorta başlangıç tarihinden önce olduğundan ilk doğumunu borçlanamaz. Ancak ikinci doğumunu borçlanarak 720 gün kazanabilir. Doğum borçlanmasından sonra 963 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5975 güne tamamlaması şartıyla 55 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir. Ayrıca 3600 günden fazla primi olduğundan bundan sonra prim ödemese de 55 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir (15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olarak).
AYLIĞINIZ YERİNDE DURMAZ ARTAR
Soru: 25 Kasım 1981 doğumluyum. 17 yıl kömür madeninde çalıştım. 7050 gün prim ödemem var. Kıdem tazminatımı alarak işten ayrıldım. Emekli maaşı bağlanması için 2023 yılı Aralık ayını beklemem lazım. Şu anda bana bağlanacak maaş 7 bin TL civarında. Maaşım, bekleyeceğim bu 21 ay içerisinde aynı yerinde durur mu yoksa verilen zamlardan faydalanır mıyım? EMRE
Cevap: Emekli aylığınız aynı yerde durmaz. Çünkü çok özet ve basit olarak anlatacak olursak, emekli olacağınız tarihe kadar üstünden prim hesaplanan kazanç tutarlarınız enflasyon oranında güncelleneceğinden bağlanacak emekli aylığınız bugüne nazaran artar.
ŞİRKET KURSAM BAĞKUR’A PRİM ÖDEMEK ZORUNDA MIYIM?
Soru: Emeklilikte yaşa takılanlardanım. Nisan ayı sonunda 3600 gün primimle 15 yıl çalışmakta olduğum işyerinden ayrılıyorum. 8702 gün prim ödemem var. Toplam çalışma sürem 25 yıl. 1) Ayrıldıktan sonra kendi adıma moto kurye şirketi kursam Bağkur’a prim ödemek zorunda mıyım? 2) SGK sitesinde şu anki emekli maaşım 5 bin 202 TL görünüyor. Herhangi yeni bir işyerinde asgari ücretle prim ödenirse ileride maaşımda düşüş olur mu? Çünkü asgari ücretle çalışıp emekli olunduğunda 2 bin 500 TL maaş bağlanıyor. Sezai ATAMAN
Cevap: 1) İşten ayrıldıktan sonra moto kurye şirketi kurmanız halinde Bağkur’a prim ödemek zorundasınız. 2) Sorunuza göre önceki işyerlerinde adınıza yüksek kazanç üstünden prim ödenmiş. Şimdi asgari ücretle çalışırsanız emekli aylığınızda düşme olur. Emekli aylığını düşürmemek için yeni işyerinde de önceki işyerlerinde çalıştığınız ücretle çalışmanız gerekiyor.
