Giriş
Soru: 1977 doğumluyum, 1996’da sigorta girişim, 5258 günüm var. 642 günüm eksik. Doğum borçlanması yapabilmek için doğum sonrası çalışmamak ya da ara vermek mi gerekiyor? Ben doğum iznim biter bitmez (yaklaşık iki ay) tekrar çalışmaya başladım. Uzun süre de ara vermedim. Doğum borçlanmasından yararlanabilir miyim? Sadece 2 ayı mı ödeyebiliyorum? Sengüzel SEN
Cevap: Sigorta başlangıç tarihinden sonraki doğumlarda, doğum sonrasındaki iki yıl prim ödenmeyen günler borçlanılabiliyor. Sorunuzdan söz konusu sürede iki ay çalışmadığınız anlaşılıyor. Çalışmadığınız iki aylık süreyi doğum borçlanmasıyla kazanabilirsiniz. İki ay doğum borçlanması yaptıktan sonra sigortalı çalışmanızla 582 gün de prim ödeyerek toplam priminizi 5900 güne tamamlayacağınız tarihte EYT kapsamında yaş aranmadan emekli olabilirsiniz.
EV KADININA PRİM İNDİRİMİ OLDU MU?
SORU: 1980 doğumlu eşim ilk olarak 2006 tarihinde sigortalı oldu ve SSK’ya 5 gün prim ödemesi var. Sonra 10.5 sene Bağkur ödedik. 31 Ocak 2019 tarihinde çıktık, bir daha ödeyemedik. Eşim çalışmıyor, ev kadını isteğe bağlı ödeyip emekliliği hak etsin istiyoruz. Devlet ‘ev kadını için primin 1/3’ünü ödeyeceğim’ demişti. Birinin yanında mı gösterelim, bilemedik. En mantıklısı nedir? Kaç sene prim ödemesi gerek? ‘Son 3.5 sene sigortalı göster ki sigortadan emekli olsun’ diyen var. Eşim kaç gün prim öderse emekliliği hak eder? Mustafa ÖZBEK
CEVAP: Öncelikle devletin ev kadınının priminin 1/3’ünü ödemesine ilişkin henüz bir düzenleme yapılmadığını belirtelim. Eşiniz Bağkur’da yaş haddinden emekli olmak için; 5400 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. İsteğe bağlı olarak ödenen primler Bağkur’a sayılıyor. Eşiniz isteğe bağlı olarak 1615 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5400 güne tamamlaması şartıyla, 60 yaşı dolduracağı tarihte Bağkur’dan emekli olabilir. Eşiniz sigortalı bir işte çalışarak 1260 gün (3.5 yıl) SSK’ya prim ödemesi halinde, SSK’da yaş haddinden emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olur. 1260 günden sonra prim ödemese de 58 yaşını dolduracağı tarihte SSK’dan emekli olabilir. Daha az primle iki yıl da erken emekli olacağından, bu seçenek eşinizi için daha uygun.
SSK’DAN EMEKLİ OLMANIZ AVANTAJLI
SORU: 11 Şubat 1981 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 12 Mayıs 1997. SSK’ya 3611 gün prim ödemem var. 7 aydan beri isteğe bağlı sigortaya prim yatırıyorum. Askerlik borçlanmasına 4b üzerinden başvurdum. İsteğe bağlıdan kaç gün primle, SSK’dan kaç gün primle emekli olabilirim? Hüseyin KARANFİL
CEVAP: İlk girişte adınıza prim ödendiyse EYT kapsamındasınız. Emekli olurken yaş aranmayacak. İsteğe bağlı prim ödemeleri Bağkur’a sayılıyor. İsteğe bağlı devam ederseniz toplam priminizi 9000 güne tamamlayacağınız tarihte Bağkur’dan emekli olabilirsiniz. Ancak, SSK’dan daha az primle emekli olmanız mümkün. Bunun için 34 ay daha isteğe bağlı prim ödeyerek, isteğe bağlıya toplam 41 ay (1230 gün) prim ödedikten sonra isteğe bağlıdan çıkıp, sigortalı çalışarak SSK’ya 984 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 58252e tamamlayacağınız tarihte SSK’dan emekli olabilirsiniz.
CEZAEVİNDEN PRİMLERİMİ NASIL TAMAMLAYABİLİRİM?
SORU: 10 Ekim 1968 doğumluyum. İlk SSK giriş tarihim 1987 olup 56 gün primim var. 1988- 1990 yılları arasında 18 ay askere gittim. 1994-2000 arasında polis memurluğu yaptım. 2000’de istifa ederek İngiltere’ye gittim. 2005’te döndüm. 2012’den beri cezaevinde yatmaktayım. 10 yıl daha yatacağım. Toplam 2165 gün primim bulunmakta. 3600 günle emekli olabilir miyim? Olursa nasıl olurum? Orhan AKAROĞLU
CEVAP: Primi ödenen son yedi yılda (son olarak ödenen 2520 gün prim içinde) fazla prim ödenen, prim ödemeleri eşitse son olarak tabi olunana sigortalılık statüsünden emekli olunuyor. 3600 günle SSK’dan emekli olunuyor. SSK’dan emekli olabilmeniz için priminizin son 1260 gününü (3.5 yıl) sigortalı bir işte çalışarak SSK’ya ödemek şartıyla, toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız gerekiyor.
Cezaevinden SSK’ya prim ödeyemeyeceğinize göre, bu koşularda 3600 günle SSK’dan emekli olmanız mümkün değil. Cezaevinden isteğe bağlı olarak Bağkur’a prim ödeyebilirsiniz. Bağkur’da yaş haddinden emekli olmak için; 15 tam yıl (5400 gün) prim ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Sorunuzdan askerlik sürenizi borçlanmadığınız anlaşılıyor. Ayrıca İngiltere’de çalışmanız olup olmadığını da belirtmemişsiniz.
Şayet İngiltere’de çalışma süreniz varsa örneğin; 4 yıl çalışma süreniz olduğunu varsayarsak, 4 yıl (1440 gün) yurtdışı çalışma süreniz ile 18 ay olan askerlik sürenizi borçlanıp, cezaevinden de isteğe bağlı olarak 1255 gün prim ödeyip toplam priminizi 5400 güne tamamlayacağınız tarihte Bağkur’dan emekli olabilirsiniz. Şayet İngiltere’de çalışma süreniz yoksa askerlik sürenizi borçlanıp, ayrıca cezaevinden 2695 gün de isteğe bağlı prim ödeyerek toplam priminizi 5400 güne tamamlayacağınız tarihte Bağkur’dan emekli olabilirsiniz.
ENGELLİ, BABASINDAN DA AYLIK ALABİLİR Mİ?
Soru: 4/a emeklisiyim. Yüzde 60 engelliyim. SSK emeklisi babam vefat etti. Acaba babamdan yetim maaşı alabilir miyim? Hakan BAAN
Cevap: Çocuklara ana veya babasından aylık bağlanabilmesi aranan şartlardan biri de ‘kendi çalışmalarından dolayı SGK’dan gelir veya aylık bağlanmamış’ olmasıdır. Kendi çalışmanızdan dolayı 4/a kapsamında emekli aylığı aldığınızdan, babanızdan ölüm (yetim) aylığı alamazsınız.
