Giriş
Soru: 1976-1985 arasında Orman Bakanlığı’na bağlı işletme emrinde, 10 yılda toplam 5 yıl iki ay hizmetim çıktı. 1986 yılında memuriyete geçtim. Şimdi emekli oldum.
Orman işletmesinde çalıştığım yıllarda işten ayrılınca, tazminat konusunu bilmiyorduk. Hem de kadro da yoktu. Yevmiyeli olarak çalışıyorduk. Şimdi çalıştığım 5 yılın tazminatını ‘kendi isteğinle ayrılmışsın’ diye vermediler. Zaten o yıllarda kadro pek yapılmıyordu. Beni bu konuda aydınlatır mısınız, ne yapmalıyım? ● Kerim EĞRİBAŞ
Cevap: Emekli Sandığı Kanunu ve Sosyal Sigortalar Kanunu’na tabi olarak geçen hizmet sürelerinin birleştirilerek emekli olunması halinde, bu kamu kuruluşlarında geçen toplam hizmet süresi üzerinden son kamu kurumu işverence kıdem tazminatı ödenir. Ancak toplam hizmet süresi üzerinden kıdem tazminatı (veya ikramiye) ödenebilmesi için önceki kamu kurumundaki işten kıdem tazminatını hak etmeyecek şekilde ayrılınmamış olması gerekiyor.
Bu nedenle, emekli olduğunuzda Orman Bakanlığı’nda işçi olarak geçen günlerinize kıdem tazminatı ödenebilmesi için işinizden kıdem tazminatını hak eder şekilde ayrılmanız gerekiyordu. İşten kendi isteği ile ayrılanlar, maalesef kıdem tazminatı alamıyor. Sorunuzdan işinizden kendi isteğinizle ayrıldığınız anlaşılıyor. Oysa işten kendiniz ayrılmamış, çalışırken çıkan bir kanun gereğince memuriyete atanmış olsaydınız, işçi olarak geçen hizmet süreniz için de emekli ikramiyesi alabilecektiniz.
DOĞUM BORÇLANMASIYLA EN FAZLA KAÇ GÜN KAZANILABİLİR?
SORU: 6 Şubat 1977 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 11 Eylül 1995. Toplam 3288 gün primim bulunuyor. 3 çocuğum var. Şimdi çalışmıyorum. Emekliliğim için neler yapmam lazım? ● GÜL
CEVAP: Emekli olmak için 20 yıl sigorta süresi, 5825 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. 2537 gün daha prim ödeyerek priminizi 5825 güne tamamlamanız şartıyla, 52 yaşınızı dolduracağınız 6 Şubat 2029’da emekli olabilirsiniz. Doğumlarınızın tarihini bildirmemişsiniz.
Doğumlarınız sigorta başlangıç tarihinden sonra olsa gerek. Doğumlarınız arasında ikişer yıl süre bulunuyorsa, doğum sonrasındaki iki yıllık sürelerde prim ödenmeyen günleri borçlanma hakkınız var. En fazla üç doğum borçlanılarak toplam 2160 gün kazanılabiliyor. Üç doğumunuz sonrasındaki iki yıllık sürelerde prim ödemeniz olmadığını varsayarsak, üç doğumu borçlanarak toplam 2160 gün kazanabilirsiniz. Doğum borçlanmasından sonra 377 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5825 güne tamamlamanız şartıyla, 52 yaşınızı dolduracağınız 6 Şubat 2029’da emekli olabilirsiniz.
ENGELLİ SİGORTALININ EMEKLİLİK ŞARTLARI NEYE GÖRE BELİRLENİYOR?
Soru: 28 Kasım 1987 doğumluyum. 2006 ve 2013 yılları arası sigortalı çalışarak SSK’ya 2506 gün prim ödemem var. 2013’te infaz koruma memuru oldum. 2018’den itibaren ise sağlık nedeniyle unvan değişikliği yaptım ve engelli memur kadrosunda çalışıyorum. Vergi indiriminden yararlanıyorum. Emekli Sandığı’nda da 2290 gün çalışmam var. Hangi şartlarla, ne zaman emekli olabilirim? ● Tolgahan BİLİR
Cevap: Engel oranınızı belirtmemişsiniz. Şayet sağlık kurulu raporunuzun ve tıbbi dayanağı olan eki belgelerin incelenmesi sonucunda, Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulu’nca engel oranınızın yüzde 40-49 arasında olduğu tespit edilirse, emekli olmak için 18 yıl sigortalılık süresi ve 4680 gün prim ödeme şartlarına tabi olursunuz. Engel oranınızın yüzde 50-59 arasında olduğu tespit edilirse de 16 yıl sigortalılık süresi ve 4320 gün prim ödeme şartları ile yaş şartı aranmadan emekliliğiniz mümkün.
EMEKLİLİK 2031’DE MÜMKÜN
SORU: 1969 doğumluyum. Bağkur başlangıç tarihim 2006. Ne zaman emekli olabilirim? ● Durcihan DALKILIÇ
CEVAP: Ara vermeden prim ödemeye devam etmeniz halinde, priminizi 25 tam yıla (9000 güne) tamamlayacağınız 2031’de emekli olabilirsiniz (9000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak). Ayrıca 2021’e kadar prim ödeyerek priminizi 5400 güne tamamlamanız şartıyla, 62 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanız da mümkün.
ASKERLİK BORÇLANMASI EMEKLİ OLMA ŞARTLARINI DEĞİŞTİRİR Mİ?
SORU: Kasım 1976 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 1992. Prim yatış tarihi ise Kasım 1997. Toplam 6450 gün prim ödemem var. Askerlik sürem 18 ay. Acaba hangi yıl emekli olabilirim? ● Taner ÖZÜŞ
CEVAP: 1992 girişinizde adınıza çalışma süresi bildirilmediğinden, emeklilik şartlarınız adınıza ilk defa prim ödenen Kasım 1997’ye göre belirlenecek. Bu tarihe göre, emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. Priminiz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 57 yaşınızı dolduracağınız Kasım 2033’te emekli olabilirsiniz.
Askerliğinizin sigorta başlangıç tarihinden sonra olduğu anlaşılıyor. Sigorta başlangıç tarihinden sonra yapılan askerliğin borçlanılması emekli olma şartlarını değiştirmez. Ancak prim ödeme gün sayısını artırır. Priminiz yeterli olduğundan, bize göre askerlik borçlanması yapmanıza gerek yok.
PRİM EKSİĞİ İSTEĞE BAĞLI ÖDEMEYLE KAPATILABİLİR Mİ?
Soru: 8 Mart 1962 doğumluyum. SSK başlangıcım 10 Eylül 1979. SSK’da 4063 gün, Bağkur’da 56 gün primim var. Toplam primim 4119 gün ve halen SSK’lıyım. Ancak Kısa Çalışma Ödeneği nedeniyle 4 aydır prim ödenmiyor. 1987-1989 yılları arasında 17 ay askerlik yaptım, henüz saydırmadım. Ne zaman ve ne şartlarda emekli olabilirim? Askerliği ödersem, kalan süreyi isteğe bağlı yatırabilir miyim? 2020’de işverenin asgari ücretli için ödediği SSK primi nedir? ● S.Z.
Cevap: Emeklilik için 25 yıl sigorta süresi, 5000 gün prim ve 45 yaş şartlarına tabisiniz. Askerlik sürenizi borçlandıktan sonra 371 gün de isteğe bağlı prim ödeyerek, priminizi 5000’e tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca 3600 günden fazla priminiz olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 60 yaşınızı dolduracağınız 8 Mart 2022’de emekli olmanız da mümkün.
KIDEM TAZMİNATI ALARAK KENDİ İSTEĞİNİZLE İŞTEN AYRILABİLİR MİSİNİZ?
SORU: 1 Nisan 1976 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Temmuz 2000. Bugüne kadar aralıksız sigortalıyım ve hep aynı işyerinde çalıştım. Toplam primim 7000 günü geçti. Tazminatımı alarak kendi isteğimle işten çıkabilir miyim? ● Ayşe ÖZTÜRK
CEVAP: Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındakileri sağlayanlar, işlerinden kıdem tazminatı alarak ayrılabiliyor. Emekli olmak için 7000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Priminiz yeterli olduğundan, işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken bulunduğunuz yerdeki Sosyal Güvenlik Kurumu il veya merkez müdürlüğünden temin edeceğiniz ‘kıdem tazminatı alabilir’ yazısını, işverene ibraz etmekten ibarettir.
EMEKLİLİĞİNİZ EYLÜL 2024’TE
SORU: 3 Eylül 1962 doğumluyum. Bağkur başlangıç tarihim 13 Ekim 2003. Halen prim yatırmaya devam ediyorum. Ne zaman emekli olabilirim? ● Candaş ÖZATMACA
CEVAP: İki şekilde emekli olabilirsiniz: 1) Ara vermeden prim ödemeniz halinde priminizi 9000 güne tamamlayacağınız 13 Ekim 2028’de. 2) 5400 günden fazla priminiz olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 62 yaşınızı dolduracağınız 3 Eylül 2024’te.
POLİS MEMURU ÜNİVERSİTE SÜRESİNİ BORÇLANIP YAŞI DÜŞÜREBİLİR Mİ?
Soru: Soru: 16 Haziran 1984 doğumluyum. 6 Ağustos 2010 tarihinde polis memuru olarak atandım. Halen aktif olarak çalışıyorum. 2004-2008 yılları arasında üniversite okudum. Memuriyetten önce sigorta girişim bulunmuyor. Üniversite yıllarımı borçlanmamın emekliliğime getirisi olur mu? Borçlanıp meslekten ayrılmam durumunda, o süreler sigortadan sayılır mı? Sigorta başlangıç süresini etkiler mi? ● Salih ÖZEROL
Cevap: Üniversite öğrenim sürenizi borçlanmanız emeklilik yaşınızı etkilemeyecek, sadece fiili hizmet sürenizi artıracaktır. Üniversite öğrenim sürenizi borçlanarak meslekten ayrılmanız durumunda, borçlanılan süre emeklilik için geçerli hizmet sürenizden sayılır. Başlangıç tarihinizi geri çeker. Ancak bu geri çekme, emeklilik şartlarınızı değiştirmez.
PRİM 3600 GÜNE TAMAMLANACAK
SORU: 1955 doğumlu babamın, SSK giriş tarihi 14 Haziran 1979. Toplam 228 gün prim ödemesi var. Prim günü çok az. Emeklilik açısından babam için yapılabilecek bir durum var mı? ● YUNUS
CEVAP: Babanız yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. Babanızın yaş sorunu olmadığından, askerlik süresini (20 ay kabul edilmiştir) borçlanıp, ayrıca sigortalı da çalışarak 2772 gün daha prim ödeyip, toplam primini 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.
