Giriş
Soru: 1 Nisan 2020’den itibaren 3 ay süre ile ayda 15 gün kısa çalışma yaptık. Personel 15 gün çalıştı. Biz 15 gün ücret ödedik. 15 günlük ücreti de devlet (İşkur) ödedi. En fazla üç ay kısa çalışma yapılabildiğinden biz üç aylık başvuru yapmıştık. Oysa işler düzelmedi.
Yıl sonuna kadar dahi kısa çalışma yapma imkanımız olsa yeridir. Uygulaması 30 Haziran 2020’de dolan üç aylık kısa çalışma süresinin bir ay uzatıldığını duyduk. Biz de bu uzatmadan yararlanmak istiyoruz. Bunun için nereye, ne şekilde müracaat edeceğiz? ● CEMİL
Cevap: Sorunuzda da belirttiğiniz gibi kısa çalışma en fazla üç ay uygulanabiliyor. Ancak yasa Cumhurbaşkanı’na üç aylık uygulama süresini üç aya kadar uzatma yetkisi de vermiş bulunuyor. 30 Haziran 2020 tarih ve 31171 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2706 sayılı kararname ile Cumhurbaşkanı kısa çalışma uygulama süresini 1 ay uzattı.
Uzatmadan yararlanmak için işverenlerden yeni bir başvuru alınmayacak ve uzatılan süre için yeni bir uygunluk tespiti yapılmayacak. Sadece ilk 3 aylık dönemde Kısa Çalışma Ödeneği’nden yararlanan işçiler, yine aynı dönemde uygulanan çalışılmayan süreler kadar bu haktan yararlanabilecek.
Ancak normal faaliyetine başladığı için 1 aylık uzatmadan faydalanmak istemeyen veya daha önce uygulanan çalışılmayan süreleri azaltmak isteyen işverenlerin bu durumu İşkur birimlerine bildirmeleri gerekiyor. Ayrıca, 1 Temmuz 2020’den itibaren dışsal etkilerden kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle yeni kısa çalışma başvurusu alınmayacak.
Pandemi nedeniyle dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlar kapsamında zorlayıcı sebep gerekçesiyle, bugüne kadar 3.5 milyonu aşkın işçiye 13.5 milyar TL üzerinde kısa çalışma ödemesi yapıldı.
SSK’DAN BAĞKUR’A GEÇİŞTE DURUM
SORU: 1 Ocak 1980 doğumluyum. SSK başlangıcım 1 Şubat 1999 olup 106 gün prim ödemem var. Askerliğimi 1 Kasım 2000-1 Mayıs 2002 arasında yaptım. 15 Ocak 2003-31 Aralık 2010 tarihleri arasında, Esnaf Bağkuru’na prim ödedim. Şu anda Tarım Bağkuru’na geçeceğim. SSK başlangıcım Bağkur emekliliğinde başlangıç oluyor mu? Emeklilik şartlarım nedir? Tarım Bağkuru’ndan nasıl, SSK’dan nasıl emekli olabilirim? ● ADEM
CEVAP: SSK’da emeklilik şartlarını sigorta başlangıç tarihi belirlerken, Bağkur’da 1 Haziran 2002 tarihi itibarıyla prim ödeme gün sayısı belirliyor. Tarım Bağkuru’na 2428 gün daha prim ödeyerek priminizi 5400 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte Bağkur’dan emekli olabilirsiniz (5400 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olarak).
SSK’da emekli olmak için; Tarım Bağkuru’na 58 ay (1740 gün) prim ödedikten sonra Bağkur’dan çıkıp sigortalı bir işte çalışarak SSK’ya 1263 gün prim ödeyerek priminizi 5975 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz (25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olarak).
PAZAR GÜNÜ BİR SAAT ÇALIŞAN KAPICIYA ÖDENECEK ÜCRET NEDİR?
SORU: Pazar günü bir saat ekmek ve gazete dağıtan apartman görevlisine (konut kapıcısına) ilave bir ücret ödenmesi gerekiyor mu? ● VEDAT K.
CEVAP: Konut Kapıcı Yönetmeliği’nin 9’uncu maddesi hükmünce, konut kapıcılarına İş Kanunu ve sözleşme hükümlerine göre hafta tatili verilmektedir. Yani hafta içinde 6 iş günü çalışan bir apartman görevlisine (kapıcıya) 24 saat kesintisiz dinlenme (hafta tatili) verilmesi zorunlu. Hafta tatilinde (pazar günü) bir saat çalışan apartman görevlisi 24 saat kesintisiz dinlenmemiş, dolayısıyla hafta tatili yapmamış olmakta.
Bu durumda hafta tatili gününde bir saat çalışmış olsa da apartman görevlinize; bir iş karşılığı olmaksızın bir günlük ücret, pazar günü çalışması karşılığında bir günlük ücret ve yarım gün de fazla çalışma ücreti olmak üzere toplam 2.5 günlük ücret ödemeniz gerekir.
ASKERLİK BORÇLANMASI SON 7 YIL HESABINA DAHİL EDİLİR Mİ?
Soru: 20 Mayıs 1971 doğumluyum. SSK girişim 1 Ocak 1988. 25 Mayıs 1991’de 15 ay askerlik yaptım. 31 Aralık 1996’da Bağkur’a geçtim. Son 7 yılımın 497 günü SGK’lıyım. Emekliliğe 350 gün var. SSK’ya devam ederek 404 gün daha prim ödemem gerekiyor. 350 gün sonra yaştan emekli oluyorum. Ama SSK’ya tabi olmam için 404 güne ihtiyacım kalacak. Askerlik borçlanması yapsam son 7 yıldaki SSK’lılık süreme işlenir mi? ● Bora ÇETİNKAYA
Cevap: Primi ödenen son yedi yılda (son 2520 gün prim ödemesi içinde) fazla prim ödenen, primler eşitse son olarak tabi olunan sigortalılık statüsünden emekli olunuyor. SSK şartlarıyla emekli olabilmek için; 763 gün daha prim ödeyerek Bağkur’dan sonra SSK’ya ödediğiniz primi 1260 güne tamamlamanız gerekiyor.
Askerlik borçlanması ile kazanacağınız günler, askerlik yaptığınız döneme mal edilir. Maalesef son yedi yılın hesabına dahil edilmez. Son yedi yıla dahil edilebilmesi için askerliğin son yedi yılda yapılması lazım. Toplam 5375 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, Bağkur’dan sonraki prim ödemenizi 1260 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz (Ara vermeden prim ödemeniz halinde Ağustos 2022’de).
ÜÇ YIL ERKEN EMEKLİLİK MÜMKÜN MÜ?
Soru: 16 Ağustos 1977 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 25 Nisan 2000’dir. Askerliğimi 1998-2000 arası yaptım. Tamamını borçlanarak emeklilik yaşımı kaça düşürebilirim? Kıdemimi alıp işten ayrılmam için prim günüm ya da yılım ne kadar olmalı? ● Ercan ERBAY
Cevap: 7000 gün prim ödeme şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Sorunuzdan 18 ay askerlik yaptığınız anlaşılıyor. Askerlik sürenizi borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabi olursunuz.
5900 gün prim ödemeniz olması şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Gördüğünüz gibi askerlik borçlanması 3 yıl erken emekli olmanızı sağlıyor. Askerliğinizi borçlanmanız halinde, 15 yıl sigortalılık süreniz olduğundan, 3600 gün de priminiz varsa işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz.
Askerliğinizi borçlanmazsanız, kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılmak için priminizi 7000 güne tamamlamanız gerekiyor.
İKİ SEÇENEKTE DE 60 YAŞA TABİSİNİZ
Soru: 1980 doğumluyum. Sigortam Nisan 2000’de başladı. 5000 gün prim ödemem var. İşten çıksam çıkış parası alabilir miyim? Kaç yaşında emekli olurum? ● Mehmet EFE
Cevap: Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındakileri sağlayanlar işlerinden kıdem tazminatı alıp ayrılabiliyor. Emeklilik için; 7000 gün prim ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 2000 gün daha prim ödeyerek priminizi 7000 güne tamamlayacağınız tarihte işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz.
Priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. 4500 günden fazla prim ödemeniz olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de yine 60 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz (25 yıllık sigorta süresi, 4500 gün prim ve 60 yaş şartlarına tabi olarak).
PRİM ÖDEMESENİZ DE 60 YAŞINIZ DOLACAK
SORU: 21 Mart 1979 doğumluyum. Staj sigortam 1 Ekim 1995 ve normal sigorta başlangıcım 1 Haziran 2001 olup 4900 gün primim var. 18 ay askerlik yaptım. Ne zaman emekli olabilirim? ● Ayhan FAAL
CEVAP: Staj sigortasında emeklilik primi ödenmediğinden maalesef emeklilik açısından sigorta başlangıcı sayılmıyor. 2001 başlangıcınıza göre emekli olmak için; 7000 gün prim ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 2100 gün daha prim ödeyerek priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
Ayrıca 4500 günden fazla priminiz olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de yine 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanız da mümkün (25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak). Askerlik borçlanması priminizi artırır. Ancak emekli olma şartlarınızı değiştirmez. Emekli olacağınız tarihe kadar prim eksiğinizi çok rahat tamamlayabileceğinizden bize göre askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok.
ASKERLİK BORÇLANMASI OCAK 2021’DE EMEKLİ EDER
Soru: 21 Ocak 1969 doğumluyum. 18 ay askerlik yaptıktan sonra 1 Ocak 1992’de sigortalı oldum ve 3391 gün Bağkur’a, 1981 gün de SSK’ya prim ödemem var. Son yıllarda SSK’ya prim ödedim. Ne zaman emekli olurum? ● Nesim TÜNİ
CEVAP: Bağkur’dan sonra SSK’ya 1260 gün prim ödemeniz varsa, askerlik sürenizin 220 gününü borçlanmanız halinde, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de 52 yaşınızı dolduracağınız 21 Ocak 2021’de emekli olabilirsiniz.
400 GÜN DAHA PRİM ÖDEYİP 25 YILI DOLDURACAKSINIZ
Soru: 11 Mart 1968 doğumlu kadın sigortalıyım. İlk SSK başlangıcım 5 Mayıs 2001 olup 4100 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim? ● İsmet DEMİRBEK
Cevap: 2900 gün daha prim ödeyerek priminizi 7000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca 400 gün daha prim ödeyerek priminizi 4500 güne tamamlamanız şartıyla, 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 5 Mayıs 2026’da emekli olmanız da mümkün (25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olarak).
2025’TE EMEKLİSİNİZ
Soru: 1965 doğumluyum. Sigorta girişim 1984. 3600 gün primim ve ayrıca 18 ay askerliğim var. var. Ne zaman emekli olacağım? ● Süleyman ÇELİK
Cevap: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. Askerlik sürenizi borçlanıp ayrıca da 1085 gün prim ödeyerek priminizi 5225 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz (Ara vermeden prim öderseniz 2023 Temmuz ayı sonunda). Ayrıca 3600 gün priminiz olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 2025’te 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
