Giriş
Soru: Sigorta giriş tarihim 9 Eylül 1999 olup 1850 gün prim ödedim. Bipolar bozukluğu raporum var. Acaba malulen emekli olabilir miyim? Berati UÇAR
Cevap: Hastalıktan ziyade hastalığın vücutta yol açtığı işgücü kaybı önemli. Malulen emekli olabilmek için; hastalığın vücutta malul derecesinde (en az yüzde 60 oranında) işgücü kaybına yol açmış olması gerekiyor. Emekli olmak için; 10 yıl sigortalılık süresi, 1800 gün prim ödeme ve en az yüzde 60 oranında işgücü kaybı aranıyor. Süre ve prim şartını sağladığınızdan şayet en ez yüzde 60 oranında işgücü kaybı raporu alabilir ve rapor ve eklerini inceleyecek olan Sosyal Güvelik Kurumu Sağlık Kurulu malul olduğunuza karar verirse, malulen emekli olabilirsiniz.
5900 GÜN PRİMİNİZ VARSA EMEKLİ OLABİLİRSİNİZ
SORU: 52 yaşındayım. İlk sigorta girişim 1 Eylül 1998. Ne zaman emekli olabilirim? Orhan ÖZEL
CEVAP: Askerliğiniz ve prim ödeme gün sayınız hakkında bilgi vermemişsiniz. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. EYT kapsamında olduğunuzdan emekli olurken yaş aranmayacak. Sigortalılık süresi ve prim şartları aranacak. Süre şartını da sağladığınız için 5900 gün prim ödemeniz varsa hemen emekli olabilirsiniz. Yoksa primi 5900 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
966 GÜN DAHA PRİM ÖDEYİP 58 YAŞI DOLDURACAKSINIZ
Soru: 1 Ocak 1972 doğumluyum. SSK’lı olarak 15 Temmuz 1999’da başlayan çalışmamla SSK’ya (4/a) 1405 gün prim ödedim. 1229 gün doğum borçlanması yaptım ve toplam 2665 günüm oldu. 6 Ocak 2023’ten itibaren Bağkur’a (4/b) isteğe bağlı prim ödüyorum. Ne zaman emekli olurum? Nebahat ULUDAĞ
Cevap: En erken yaş haddinden emekli olabilirsiniz. SSK’da yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 1405 gün prim ödemenizle 1229 gün borçlanmanızın toplamı 2665 değil 2634 gün eder. 1 Ocak 2023’ten itibaren isteğe bağlı olarak 966 gün prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız halinde, 58 yaşı dolduracağınız 1 Ocak 2030 tarihinde emekli olabilirsiniz.
BİRDEN FAZLA İŞYERİNDEN SİGORTALI OLUNABİLİR
SORU: 13 Mart 1967 doğumluyum. Hizmete başlama tarihim 16 Mart 1987, 4/A tescil tarihim 10 Aralık 1996’dır. Askerlik borçlanması yaptım. Ne zaman emekli olurum? KKTC’de 90 gün sigortam var. Kullanabilir miyim? Sigortada iki şirketten biri çıkışımı yapmadığı için 217 gün fazla gözüküyor. ‘3501199705895 sigorta sicil no’lu dosya tetkikinde ilk defa sigortalı olduğunuz tarih 2 Haziran 1986.’ Bu SSK müdürlüğünden gelen tetkik yazısı. Buna göre kaç günden emekli olabilirim? Ali SAĞLAM
CEVAP: Emekli olma şartları sigorta başlangıç tarihine göre belirleniyor. Sigorta başlangıç tarihi ise kişileri emekli eden uzun vadeli sigorta kollarına (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına) ilk defa prim ödenen gündür. Sorunuzdan hangi tarihte sigortalı olduğunuz anlaşılmıyor. Sorunuzda üç sigorta başlangıç tarihi var. Ancak üçü de 8 Eylül 1999’dan önce olduğundan emekli olurken yaş şartı aranmayacak. 25 yıllık sigortalılık süresi ve prim aranacak. Üç başlangıcınıza göre de sigortalılık süresi şartını sağladığınızdan, prim şartını sağlayarak emekli olacaksınız. Sigorta başlangıç tarihiniz 16 Mart 1987 ise toplam priminizi 5375 güne tamamlayacağınız tarihte, Sigorta başlangıç tarihiniz 2 Haziran 1986 ise toplam priminizi 5300 güne tamamlayacağınız tarihte, Sigorta başlangıç tarihiniz 10 Aralık 1996 ise muhtemelen bu tarihten önce 18 ay askerlik yaptınız, askerlik borçlanması sigorta başlangıç tarihinizi 10 Temmuz 1995’e çekeceğinden, toplam priminizi 5750 güne tamamlayacağınız tarihte, emekli olabilirsiniz. Kıbrıs’taki 90 gün çalışma süreniz borçlanabilirsiniz. Ayrıca her iki şirkette de sigortalı gösterilmenizde bir sıkıntı yok. Sigortalı aynı ayda birden fazla işyerinde çalışabilir. Dolayısıyla birden fazla işyerinden sigortalı bildirilebilir. Bir ayda 30 günden fazla çalışma süresi bildirilse de, söz konusu ayda 30 gün prim ödenmiş sayılır (Gün olarak 30 günden fazlası dikkate alınmaz). Ancak, işyerlerinden bildirilen ve üstünden prim hesaplanan kazanç tutarları, prime esas kazancın üst sınırını aşmamak üzere (üst sınır bugün için 100.608.50 TL’dir) birleştirilir. Örneğin; Ekim 2023 ayında iki işyerinin sigortalıyı asgari ücret (asgari bugün için 13.414.50 TL’dir) üstünden 30’ar günlük çalışma süresi bildirdiğini varsayarsak, sigortalının prim hesabına esas kazanç tutarları birleştirileceğinden (13.414.50+13.414.50) sigortalı ekim ayında 26.829 TL kazanç tutarı üstünden 30 gün prim ödemiş sayılır.
