Giriş
Soru: 1979 doğumluyum. Staj sigortası başlangıç tarihim Ekim 1996. İlk prim ödeme başlangıç tarihim Ocak 2000. Askerliğimi Mayıs 2000-2001 arası yaptım. EYT’den faydalanma ihtimalim var mı? Ali DURAN
Cevap: Staj sigortasında emeklilik primi ödenmediğinden, emeklilik açısından sigorta başlangıcı sayılmıyor. Dolayısıyla emekliliğe esas sigorta başlangıç tarihiniz Ekim 1996 değil, Ocak 2000. EYT yasası ilk defa 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanları kapsayacağından maalesef EYT kapsamında değilsiniz.
HİZMET TESPİT DAVASI AÇABİLİRSİNİZ
SORU: 1983 doğumluyum. Çalışma hayatına 1997’de başladım ama SSK girişimi Nisan 2000’de başlatmışlar. 7500 gün prim ödedim. Hâlâ aynı işyerinde çalışıyorum. EYT için işyerine geriye dönük herhangi bir işlem yaptırabilir miyim? AKIN
CEVAP: 1997’deki girişiniz çırak veya staj sigortası değilse aynı işyerinde çalışmaya devam ettiğinizden, hizmet tespit davası açabilirsiniz. Mahkemede SGK’ya bildirilmeyen çalışma sürenizi belge veya şahitlerle ispatlamanız halinde, sigorta başlangıcınızı yargı kararıyla, 1997’ye çekebilirsiniz. Ancak ilk girişiniz çırak veya staj sigortası ise bu sigortalarda emeklilik primi ödenmediğinden, emeklilik açısından sigorta başlangıcı sayılmaz. Sigorta başlangıcı sayılabilmesi için yapılacak bir işlem de yok.
DOĞUM BORÇLANMASI YAPARAK EMEKLİ OLABİLİR MİYİM?
Soru: 16 Eylül 1972 doğumluyum. Sigorta girişim 1 Mayıs 1993 olup 3200 gün primim var. 7 Şubat 1990, 4 Temmuz 1993 ve 1 Haziran 2004 doğumlu üç çocuğum var. Doğum borçlanması yaparak emekli olabilir miyim? Zikriye ÇALKAP
Cevap: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. 2400 gün daha prim ödeyerek priminizi 5600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. İlk doğumunuz sigorta başlangıç tarihinden önce olduğu için borçlanma hakkınız yok. 2’nci ve 3’üncü doğumlarınız sonrasındaki iki yıllık süreler içinde prim ödenmeyen günleri borçlanma hakkınız var.
İki doğumunuzdan sonraki iki yıllık sürelerde hiç prim ödemediğinizi varsayarsak, iki doğumunuzu borçlanarak toplam 1440 gün kazanabilirsiniz. Doğum borçlanmasından sonra 960 gün daha prim ödeyerek priminizi 5600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca, doğum borçlanmasıyla veya çalışarak 1400 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olmanız da mümkün.
EYT yasa tasarının yıl sonuna kadar TBMM’ye sunulacağı açıklandı. Şayet EYT yasası 3600 günle emeklilikte 8 Eylül 1999’dan önceki yaş şartı olan 50 yaşı ararsa 50 yaşı doldurduğunuzdan, primi 3600 güne tamamlayarak emekli olmanız da mümkün. EYT’de henüz hiçbir şey belli değil. Yasa tasarısı açıklandığında durumunuz netleşir.
KIDEM TAZMİNATI ALABİLİR MİYİM?
SORU: 1974 doğumluyum. 1993 sigorta girişim 1993 olup 3459 gün primim var. Primimi 3600 güne tamamlayıp kıdem tazminatı alabilir miyim? NAZMİ
CEVAP: Emekli olmak için aranan şartlardan ‘yaş dışındaki şartları’ sağlayanlar işlerinden kıdem tazminatı alarak ayrılabiliyor. Yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ve 60 yaş şartlarına tabisiniz.
15 yıldan fazla sigortalılık süreniz olduğundan, 141 gün daha prim ödeyerek priminizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz. Bunun için yapacağınız SGK il veya merkez müdürlüğünden alacağınız ‘kıdem tazminatı alabilir yazısı’nı işverene ibraz etmekten ibarettir.
