Giriş
Soru: Annem, babasından dul yetim aylığı alıyor. Şu an net olarak dedemin maaşının yüzde 25’i eline geçiyor. Dedemin maaşını annemden başka alabilecek varisi yok. Hak sahibi sadece kendisi olduğu için maaş yüzdesini nasıl arttırabiliriz? Hasan ÇEKMAN
Cevap: Annenizden başka aylık alan yoksa, annenizin aylık bağlama oranının yüzde 50 olması lazım. Bulunduğunuz yerdeki Sosyal Güvenlik İl veya Merkez Müdürlüğü’ne yazılı olarak başvurarak annenizin yetim aylığında yanlışlık olup olmadığının kontrol edilmesini ve aylığın yeniden hesaplanmasını talep ettiğinizde, annenizin yetim aylığı kontrol edilir. Bir yanlışlık varsa düzeltilerek sonucundan annenize bilgi verilir.
İŞSİZLİK MAAŞI ALIRKEN İSTEĞE BAĞLI PRİM ÖDEYEBİLİR MİYİM?
Soru: SSK’dan sonra kalan son 9 ay primi isteğe bağlı olarak Bağkur’a ödersem, SSK’dan emekli olabilir miyim? Ayrıca bu süreçte işsizlik maaşından faydalanabilir miyim? Kadem ATAY
Cevap: Primleriniz içinde Bağkur’a prim ödemeniz yoksa 9 ay prim eksiğinizi isteğe bağlı olarak Bağkur’a ödemenizde sakınca yok. Şayet hak ediyorsanız işsizlik ödeneği alırken isteğe bağlı prim ödeyebilirsiniz.
EMEKLİLİĞE ESAS SİGORTA BAŞLANGIÇ TARİHİ
Soru: 1976 doğumluyum. 16 Kasım 1999’daki SSK girişimle 5445 gün prim ödemem bulunuyor. Mart 1998 yılında işe başlamama rağmen girişim geç yapılmış. 1998 yılına ait elimde resmi yazım mevcut. Bu durumda ne zaman emekli olurum? Ferda ACARUYSAL
Cevap: Emekliliğe esas sigorta başlangıç tarihi kişileri emekli eden uzun vadeli sigorta kollarına (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına) ilk defa prim ödenen gündür. Sorunuzdan adınıza ilk defa 16 Kasım 1999’da prim ödendiği anlaşılıyor. Bu tarihe göre emekli olmak için, 7000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 1555 gün daha prim ödeyerek priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 2034’te 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca 4500 günden fazla priminiz olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, yine aynı tarihte yani 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanız da mümkün (25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olarak). Elinizdeki resmi belgenin ne olduğunu belirtmemişsiniz. Şayet elinizdeki resmi belge Sigortalının SGK’ya işe girişini gösteren, “Sigortalı İşe Giriş Bildirgesi” ise, başka bir ifade ile işe girişiniz SGK’ya bildirilmiş ama adınıza çalışma süresi bildirmemişse ve bu durumu yeni öğrenmişseniz, “Hizmet Tespit” davası açabilirsiniz. Mahkemede bildirilmeyen çalışma sürenizi belge veya şahitlerle ispat edebilirseniz, belki yargı kararıyla Mart 1998’e çekebilirsiniz. Ancak bu zor uzun ve garantisi olmayan bir süreçtir.
DOĞUMUNUZU BORÇLANIP 126 GÜN DE PRİM ÖDEMELİSİNİZ
Soru: 1 Şubat 1973 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 4 Şubat 1993 olup, 28 Mayıs 2024 tarihi itibarıyla toplam 4754 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum? Yıl sonuna kadar çalışıp kalan süre için doğum borçlanmasının bir miktarını ödeyebilir miyim? Hülya KARA
Cevap: Emekli olmak için 20 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. 846 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Borçlanmadan yararlanan bir doğumunuz varsa, 720 gün doğum borçlanması yapıp ayrıca 126 gün de prim ödeyerek toplam priminizi 5600 güne tamamlayarak emekli olabilirsiniz. Ancak tabi ki yılsonuna kadar prim ödeyip bir miktar doğum borçlanması da yapabilirsiniz. Ancak emekli olmak için toplam priminizi 5600 güne tamamlamanız gerekir.
