Giriş
Gece krampları 65 yaş üzeri kişilerde ve gebelerde ortaya çıkma ihtimalini daha fazla gördüğümüz, genelde bacak kaslarında uykuda ortaya çıkan ağrılı kas kasılmalarıdır. Şiddetli kasılma sonucu o kasta ağrı, hareket bozukluğu gibi şikayetler ortaya çıkar. Kramp birkaç saniye ile 30-35 dakika kadar sürebilmekle birlikte, krampa maruz kalan kas saatlerce, hatta günlerce ağrıyabilir. Zaman zaman ortaya çıkan kas krampları normal sayılabilir, ancak sık ortaya çıkan veya gittikçe şiddeti artan krampların altında başka sebepler olabilir. Kramplar ortaya çıktığında kasılan bölgeye ince ve sivri bir cisim batırmak, çimdiklemek, parmağı bükmek gibi tedbirler krampı rahatlatabilir ancak yine de altta olabilecek bir sebebi araştırmak en doğrusudur.
Uykunun her evresinde ortaya çıkabilir
Kramplar bir kasın tüm kasılma birimlerinin (motor ünit) tümünün birden aşırı derecede ataşlenerek, kasın her lifinin, tüm gücüyle kasılmasıdır. Gece krampları uykunun her evresinde ortaya çıkabilir. Bunun nedeni, omurilikteki sinir hücrelerinin yoğun uyarı ortaya çıkarmaları, ardından da yoğun bir kas kasılmasının oluşmasıdır. Kramp sırasında kasın tümüyle ve aşırı derecede kasılması, kasın içindeki kılcal damarların sıkışmasına ve kasın kan dolaşımının bozulmasına neden olur. Bu durumda kas hücreleri oksijenden yeteri kadar beslenemez ve ürettiği laktik asit gibi metabolik artıkları hücre içerisinden uzaklaştıramaz. Laktik asit ve benzeri metabolik artıklar aşırı derecede ağrı oluşturan maddeler olup, kastaki ağrının ve kasılmanın artmasına neden olur.
Yaşla birlikte kas ve tendonların esnekliğinin azalması, genetik faktörler, bazı nörolojik hastalıklar, fıtıklar gibi sinir sıkışmalarına neden olan hastalıklar; sodyum, potasyum, magnezyum gibi minerallerin eksiklikleri, dolaşım bozukluğu yapan hastalıklar, bazı tansiyon ilaçları, ishal, böbrek hastalıkları ve daha birçok sebep gece kramplarını tetikleyebilir.
Teşhisi kolay
Teşhis için kasılmanın yeri, ortaya çıkış tarzı ve genel muayene yeterli olur. Ancak asıl önemli olan krampa neden olabilecek diğer sebepleri ekarte etmek. Bu nedenle kramp şikayeti ile gittiğiniz doktor bazen kısacık bir muayene, bazen de detaylı tetkik isteyebilir. Bu tetkikler çeşitli görüntüleme yöntemleri, EMG veya kan tetkikleri olabilir.
Gece kramplarının tedavisi temelde altta yatan sebebin tedavisi ile mümkün olur. Kansızlık, magnezyum eksikliği, metabolik hastalıklar, nörolojik sorunlar, bel fıtıkları gibi hastalıkların tedavisi tamamlanmadan kramp şikayetinden tam kurtulmak mümkün değil. Bu durumlarda yapılacak kramp tedavileri şikayetleri geçirmez; sadece azaltmaya yarar. Bunun yanında magnezyum destekleri sık kullanılır. İnatçı vakalarda fizik tedavi uygulamaları, şok dalga tedavileri krampların azalmasına yardımcı olur. Tedavide hangi yol izlenirse izlensin, kasılan kasın genel olarak gevşek kalmasını sağlamak önemli. Bunun için de ilgili kasın egzersiz yapılarak düzenli bir şekilde çalışması, gevşek ama fit kalması sağlanmalı. Uyumadan önce yapılacak germe egzersizleri genellikle çok fayda gösterir. Yüzünüz duvara dönük şekilde duvardan 1-2 adım uzakta durarak elleri duvara yaslamak ve topuklar yerdeyken uzanabilecek en üst noktaya uzanıp 10-30 saniye kadar bu pozisyonda kalmak, bacak kaslarının rahatlamasını sağlar. Genelde önerilen bu egzersizlerin günde en az iki kez yapılmasına gayret edilmeli.
Gebeler veya emziren kadınlarda da tedavi yaklaşımları pek değişmez ancak diğer hastalardan en önemli farkı, krampa neden olan başka bir hastalık varsa bunun tedavisinde kullanılan ilaçların veya yöntemlerin anneye veya bebeğe zarar vermemesine dikkat etmektir.
Hepinize sağlıklı günler dilerim.
