Giriş
Facebook’un patronu Mark Zuckerberg’ün şirketinin adını Meta olarak değiştirmesinin ardından son günlerde 'metaverse' sözcüğünü çok daha sık duyar olduk. “Sanal dünyada oluşturulan algısal evren” olarak tanımlanan metaverse'ün ne olduğunu henüz çoğumuz anlamıyoruz. Bu tanımlama da yeterli değil açıkçası.
Zuckerberg metaverse için “Vücut bulmuş internet” diyor. Şu anki internetin içinde var olan her şeyin artırılmış gerçeklikle, yani üç boyutlu ortamlarda, fiziksel deneyimlerle bir araya gelmesi diye düşünebilirsiniz. Şu an VR gözlüklerle kısmen elde edilen bu sanal gerçeklik metaverse’ün gelişmesiyle çok daha ileri boyutlara ulaşacak.
Örneğin bir otomobil şirketi yeni modelini metaverse’de kullanıma sunacak ve siz onu sanal bir şekilde deneyimleyebileceksiniz. Belki de bu tür kullanıcı deneyimlerinden aldığı geri bildirimlerle şirket modelde değişiklikler yaptıktan sonra üretime geçecek. Ya da şu an yazışarak yaptığınız tüm sohbetleri konuştuğunuz kişi karşınızdaymış gibi gerçekleştirebileceksiniz.
Metaverse aslında bilimkurgu filmlerinde gördüğümüz birçok ütopik hayali gerçekleştirecek. Ancak hayatın tümüyle sanal ortama taşınmasıyla gerçek insan etkileşimine kendimizi kapatmamız riskini de taşıyor. Koronavirüs salgını nedeniyle iş dünyasının evlere taşınıp toplantıların dijitalleşmesi metaverse’ün çok küçük ve ilkel bir ilk adımı aslında. Bahsettiğim filmlerde hologramlarla katılım sağlanan toplantıları mutlaka görmüşünüzdür. İşte bizi böyle şeyler bekliyor.
Metaverse aynı internet gibi sahibi olmayan uçsuz bucaksız bir dijital ortam. Metaverse’e giren her şirket bahsettiğim bu tür hizmetleri sunabilecek. Ya da şu an internette olduğu gibi kullanıcılar da hem ücretli hem de bedava birçok uygulamaya, dolayısıyla hizmete ulaşabilecek. Gelecek hiç bu kadar yakın olmamıştı.
BUNUN SONU IŞINLANMA
1.38 milyar nüfuslu Hindistan'da 7 yıl önce kurulan yemek siparişi platformu Swiggy’nin değeri bugün 5 milyar dolara ulaşmış durumda. Oraların Yemeksepeti diyebileceğimiz Swiggy, ‘Banabi’ benzeri market sipariş platformu da kurmuştu. Adına ‘Instamart’ dediği bu teslimat uygulamasına da 700 milyon dolar yatıracağını duyurdu.
Ta Hindistan’dan örnek veriyorum ama işler artık dünyanın aşağı yukarı her yerinde aynı şekilde yürüyor. Avrupa’ya açılan Getir de biliyorsunuz İngiltere’nin bir numaralı market teslimat şirketi olmayı kafasına koydu. Geçtiğimiz günlerde ülkenin hızlı teslimat uygulaması Weezy’yi satın alarak ağını genişletti.
Bu konu şu yüzden gündemimize sık sık geliyor: İnsanlar gittikçe yeni bir geleceğe hazırlanıyor Metaverse üzerinden nasıl herkes iletişim ihtiyacını sanal ortamda giderecekse, market alışverişi gibi fiziksel ihtiyaçlarını da başka insanlarla karşılaşmadan çözecekler. Bunu zaten pandeminin başından beri ilk elden deneyimliyoruz.
Kısacası bu teslimat işleri teknolojiyle el ele vererek çok daha ileri boyutlara taşınacak. Bence bu iş ışınlanmanın bulunmasını bile hızlandıracaktır. Kim istemez metaverse’te gördüğü bir ürünü satın alıp anında evinde kullanmayı?
ALTIN KELEBEK’TE VIDEO MAPPING
Altın Kelebek Ödülleri’ni izlediniz mi? Açılışta Demet Özdemir bir grup dansçı ile hiç de fena olmayan bir gösteri yaptı. Sahnedeki görüntülerin ardında ise ‘video mapping’ denilen ciddi bir teknoloji vardı. Bu tekniği aslında ilk Beyonce’nin 2011’de Billboard Ödülleri’ndeki şovunda görmüştük.
Şöyle oluyor: Ultra süper çözünürlüklü projektörlerle sahneye yansıtılan görüntüler derinlik algısı yaratırken canlı şarkıcı ve dansçıların eşlik ettiği bir koreografi gerçekleşiyor. İkisi bir araya gelince seyirci de etkilenerek izliyor.
Video mapping tekniği özellikle binalarda şahane sonuçlar veriyor. Geçtiğimiz günlerde Galata Kulesi’ne yansıtılan görüntüler harikaydı mesela.
Nike sponsorluğunda Refik Anadol’un Alkazar Sineması’nın içinde sergilediği dijital iş de video mapping’e müthiş bir örnek.
Bu iş için neye mi ihtiyaç var? Öncelikle en ucuzu on binlerce dolar olan projektörlerden en az bir tane. Alkazar’da 10’dan fazla yakın projektör var. Ardından özel olarak tasarlanmış bir video mapping programı ve çok ama çok güçlü bir işlemciye sahip bir bilgisayar. Bulması en zor olan ise yetenekli bir video mapping tasarımcısı. Çünkü bu bir sanat!
NELER OLUYOR?
- Xiaomi evde teknik servis hizmetine başlıyor
- Twitter’a uygulama içi alışveriş özelliği geliyor
- Hindistan hükümeti, ülkede kripto parayı yasaklıyor
- Zoom kullanıcı sayısında sert bir düşüş yaşandı
- Türk mobil oyun şirketi Zerosum, Zynga tarafından satın alındı
YATIRIM ALANLAR:
- Yapay zeka tabanlı e-ticaret yerli teknoloji sağlayıcısı, Wordego: 450 bin dolar
- Özel ders pazar yeri DersimiX: 20 milyon TL değerleme ile 3 milyon TL
- Altyazı platformu Verbit: 2 milyar $ değerlemeyle 250 milyon $
- Hint Spinny: 1.75 milyar $ değerleme ile 280 milyon $
- Elektrikli araç hızlı şarj şebekesi Ionity: 783 milyon $
- Podcast ve sesli eğlence abonelik hizmeti Podimo: 78 milyon dolar
