Giriş
Amerika Birleşik Devletleri- Türkiye ilişkilerinde uzun süredir çok sıkıntı var. İki ülke arasında her şeyden önce güven ilişkisi zedelenmiş durumda. Ankara, Washington’ın bir dizi konuda verdiği sözleri tutacağına inanmıyor. ABD’deki bazı çevreler ise Türkiye’nin geçmişteki gibi yakın bir müttefik olmadığı görüşünde. İlişkileri zehirleyen en ciddi olay ABD’nin PKK uzantılarına verdiği destek.
Özellikle sınırlarımızın ötesinde cereyan eden yakın ilişki, Türkiye açısından bir beka sorunu yaratıyor. ABD, PKK uzantılarını DEAŞ ile mücadelede ortak olarak konumlandırmaya devam ederken Ankara’nın toprak bütünlüğüyle ilgili endişelerine yeterince kulak vermiyor. 15 Temmuz darbe sürecinde Amerika’nın aldığı ikircikli tavrı, FETÖ mensuplarını kollayıcı yaklaşımı ve Türkiye’nin Rusya-Ukrayna savaşındaki dengeli tutumu iki ülkeyi uzaklaştıran diğer bazı hususlar arasında yer aldı. Bununla birlikte içinden geçtiğimiz süreçte her iki ülkede de ilişkileri onarma yönünde bir irade mevcut.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan yoğun çaba içinde. Ankara’daki ABD Büyükelçisi Jeff Flake de ABD Kongresi dahil bu alanlarda gelişme olması için uğraşıyor. Türkiye’nin yeni atanan deneyimli ve saygın Washington Büyükelçisi Sedat Önal’ın da önümüzdeki dönemde bu sürece ciddi katkı vermesi bekleniyor. İşte böyle bir dönemde Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, bugün Washington’da kritik temaslarına başlıyor. Diplomatik kaynaklardan edindiğim bilgiler ışığında görüşmelerin çerçevesini ve Türkiye’nin yaklaşımını şöyle sıralamak istiyorum:
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ABD’li mevkidaşı Antony Blinken’ın daveti üzerine 7-8 Mart 2024 tarihlerinde ABD’ye resmi bir ziyaret gerçekleştirecek. Ziyaret sırasında 7. Türkiye-ABD Stratejik Mekanizma toplantısı düzenlenecek. Washington ziyaretinde, Senato üyeleriyle temaslarda bulunması ve Biden’ın Milli Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ile görüşmesi bekleniyor. Ayrıca düşünce kuruluşlarının etkinliklerine katılacak.
Hakan Fidan, ABD tarafıyla yapacağı görüşmelerde FETÖ ve PKK-YPG ile mücadelede Türkiye’nin beklentilerini iletecek.
Savunma sanayii alanında atılması gereken adımlar, F-16 programına ilişkin sürecin sağlıklı bir şekilde ilerletilmesi, F-35 programında ilgili prosedürlerin tamamlanması, CAATSA yaptırımlarından çıkarılma talebi ve ortak savunma sanayii projelerinde ilerleme sağlanması beklentisi gündemde.
NATO Vilnius Zirvesi’nde alınan kararlar gereği, müttefikler arasındaki savunma sanayii kısıtlamalarının tüm ülkeler arasında kaldırılması gerekiyor. NATO’nun güney sınırlarının güvenliği açısından bu husus önemli.
30 milyar doları aşan ticaret hacmi ile ekonomik ilişkilerin ilerletilmesi adımları görüşülecek. 100 milyar dolar ticaret hacmi hedefi geçerliliğini koruyor.
Enerji işbirliğinin güçlü şekilde devam etmesi de ele alınacak. Türkiye, halen ABD’nin en büyük LNG alıcısı konumunda.
İsrail’in Gazze’de uyguladığı askeri operasyonların durması, acil ve tam ateşkes için harekete geçilmesi dile getirilecek.
Yunanistan’la olumlu seyreden ilişkiler, D. Akdeniz ve Kıbrıs, Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki barış süreci, Suriye, Yemen, İran ve Libya gibi bölgesel konular da kapsamlı şekilde ele alınacak.
Ukrayna-Rusya savaşında ateşkes konusu, Tahıl Girişimi’nin canlandırılması ile Karadeniz’de seyrüsefer güvenliğinin sağlanması gündemde olacak.
