Giriş
Ülkemizde yaşayan Rum Ortodokslar, Anadolu’nun her köşesinde tarihin farklı zamanlarında bu toprakların kültürüne, ekonomisine ve sanat- kültür hayatına önemli katkılar yaptılar. Modern zamanlarda Türkiye ile Yunanistan arasında siyasi sorunlar zaman zaman herkese zor günler yaşatsa da Müslüman Türkler ve Ortodoks Rumlar tarihin uzun bir kesitinde ortak bir geçmişi paylaşan iki kadim halktır. Bu ilişki aslında o kadar güçlü ve köklüdür ki Atina-Ankara arasındaki ilişki kesitine hapsetmek büyük haksızlık olur.
Ülkemizdeki Rumların sayısı göçler ve demografik gerekçelerle son yıllarda azalmış olmakla birlikte İstanbul Rum Patrikhanesi dini ve kültürel anlamda dünyadaki Ortodoksların ruhani merkezi olmaya devam ediyor. Moskova Patrikhanesi, ekonomik kudreti ve temsil ettiği insanların sayısının fazla olması nedeniyle liderlik iddialarını ortaya atsa da dünya ülkelerinin neredeyse tamamı İstanbul Rum Patrikhanesi ve Kilisesi’ni “Primus inter Pares” (Eşitler Arasında Birinci) statüde kabul ediyor.
Bu çerçevede Patrik Bartholomeos da “ekümenik” unvanı taşıyor. Yarın, İstanbul Rum Patriği Bartholomoeos’un bu önemli göreve seçilişinin 30’uncu yılı. Bartholomeos bu yönüyle İstanbul Rum Kilisesi’nin kuruluşundan bu yana en uzun süre patriklik makamında görev yapan isim olarak tarihe geçmiş oluyor.
Çevre ve doğa sorunları daha dünyanın gündemine bu kadar girmemişken, Al Gore, Greta Thunberg gibi isimler çevre konusunda söylemleriyle bu kadar duyulmamışken Patrik küresel sorunlara dikkat çekiyordu. O dönemler ülkeleri belli bir standarda uymaya çağıran Kyoto ve Paris protokolleri imzalanmıştı.
Bartholomeos “Green Patriarch” (Yeşil Patrik) kimliğiyle Kuzey Kutbu’ndan Antarktika’ya Amazon ormanlarından okyanuslara kadar geniş bir coğrafyada sorunlara dikkat çekmek için seyahatler gerçekleştirdi. Patrik Bartholomoeos’un birçok tarihi yolculuklarını takip etme şansı elde ettim. Bunlar arasında, 2005 yılında Küba ve 2008’de Ukrayna’ya yaptığı ziyaretler de var.
Bartholomeos Gökçeada doğumlu, askerliğini Türkiye’de yapmış, Türk vatandaşı bir din adamı. Patrik Bartholomoeos, kişisel özellikleri, entelektüel donanımı ve liderlik vasıflarıyla dinler ve mezhepler arasındaki diyaloğa ciddi katkı sağlayan bir isim. Türkiye’nin Avrupa Birliği ile genel olarak Batı ile ilişkilerinde de şimdiye kadar hep yapıcı bir rol üstlendi. Patrik bu hafta sonu da Amerika Birleşik Devletleri’ne gidiyor.
Washington DC, Chicago, Pittsburg ve New York’ta etkinliklere katılacak. 26 Ekim tarihinde Beyaz Saray’da ABD Başkanı Joe Biden ile bir görüşme gerçekleştirecek. Türkiye Cumhuriyeti Washington Büyükelçisi Murat Mercan da Patrik ve heyetini büyükelçilik binasında kahvaltıda ağırlayacak. Bartholomoeos’un ABD’de bir araya geleceği isimler arasında koronavirüs aşısını geliştiren BioNTech şirketinin CEO’su Prof. Dr. Uğur Şahin de var.
