Giriş
Pandemi şartlarında seyahat edemiyor ve toplantılarda fiziksel olarak bir araya gelemiyoruz. Ancak teknolojiyi etkin ve doğru kullanarak bu dezavantajı ortadan kaldırmak mümkün. Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) engelleri bu yolla aşan kurumların başında geliyor. DEİK Başkanı Nail Olpak ve ekibi geçtiğimiz mart ayından bu yana 900’den fazla online görüşme ve konferans düzenleyerek bu alanda adeta bir rekora imza atmış.
Bölgemizdeki çatışmalar ve jeostratejik gelişmeler acaba Türkiye’nin dış ticaretini nasıl etkiliyor? Yaşanan olumsuzluklara rağmen, ekonomi diplomasisi adına hangi adımlar atılıyor. Bu konuları en iyi bilen isimlerden olan Nail Olpak ile online toplantıda bir araya geldik. Kamuoyunun merak ettiği bütün başlıkları konuştuk.
Siyasi anlaşmazlıklar, bölgesel çekişmeler ve çıkar çatışmaları uluslararası ticaretin önündeki en büyük engeller arasında. Türkiye her türlü güçlüğe rağmen en sıkıntılı ülkelerle bile önyargısız şekilde ticaretini artırmaya çabalıyor. Bu gayretlerin bir bölümü olumlu karşılık buluyor. Bazı ülkeler ise ambargolar ve ticareti sınırlandırma yoluna giderek küresel ilişkilerin önünü tıkıyor.
Suudi Arabistan’ın Türk mallarına boykot iddiaları konusunda Nail Olpak, Suudi makamlarından ulaşmış resmi bir açıklama bulunmadığını ancak bu yönde telkinler yapıldığına dair duyumlar geldiğini anlattı. Nail Olpak’ın ifadeleriyle belli başlı ülkelerle ticaret konusunda tablo şöyle:
Azerbaycan: Ticaretimiz yüzde 17 oranında arttı. Birleşik Arap Emirlikleri: İhracatta yaşadığımız dönemsel düşüş yüzde 30 civarında. Mısır: İhracatımızda yüzde 12.5 düşüş var. Siyasi ilişkilerde özellikle Akdeniz konusunda yaşadığımız gerginlik, Mısır ile olan ticaretimize aynı ölçüde olumsuz yansımamış görünüyor.
İsrail: Siyasi meselelerin ticareti etkilemediği en önemli ülkelerden biri. Ticari anlamda sadece yüzde 1’lik bir düşüş yaşanmış, 5 milyar dolarlık ikili ticaret hacmi, yüzde 60’a yüzde 40 gibi bir denge içinde.
Hollanda: Türkiye’nin Avrupa’daki en önemli ortaklarından. Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan birkaç gün önce bu ülkeyle ikili ticaret hedefini 15 milyar dolar şeklinde açıkladı.
Fransa: Ticaret ilk 8 aylık dönem sonunda yaklaşık yüzde 21 azalmış. DEİK bu düşüşü iki ülkenin özellikle Afrika sahasındaki rekabeti ve çıkar çatışmasına bağlıyor.
ABD: Geçen yıl, ABD Ticaret Bakanı Wilbur Ross ile gerçekleştirilen görüşmelerde 100 milyar dolar ticaret hedefi için 6 temel sektör belirlenmişti. DEİK bu hedefler arasına 3 yeni sektör daha ekledi. DEİK ve TAİK’in ‘CovıD-19 sonrası Türkiye-ABD Ekonomik İlişkileri’ raporu yakında tamamlanacak.
Avrupa Birliği: AB Türkiye Delegasyon Başkanı Christian Berger ile yapıcı bir diyalog kurmuştuk. Görev süresi sona erdi. Yeni Başkan Büyükelçi Nikolaus Meyer-Landrut ile de bu çizgiyi korumak istiyoruz. Türk mallarının AB ülkelerine ulaşımında yaşanan bazı sevkiyat sorunlarını masaya getiriyoruz. Geçiş belgesi problemlerinin çözülmesini bekliyoruz. En öncelikli konumuz Gümrük Birliği anlaşmasının güncellenmesi.
Nail Olpak görüşmemizde ülkeler arasındaki siyasi anlaşmazlıkların ürün ihracatındaki zorluklardan çok müteahhitlik faaliyetlerine zarar verdiğini bu konuyu dikkatle ele almak gerektiğinin altını çizdi.
