Giriş
Küresel sistem büyük bir çip krizi yaşıyor. Otomobillerden beyaz eşya ve cep telefonlarına kadar bütün kalemlerde ağır tedarik sorunu var. Bosch’un, Almanya Dresden’de bu krizin aşılmasına katkı sağlamak amacıyla kurduğu dev fabrikayı ziyaret ettim.
YARI İLETKEN FABRİKASI
Dünyada büyük bir çip krizi yaşanıyor. Çin başta olmak üzere Uzakdoğu ülkelerindeki üretim ve tedariğin yetersiz olması, küresel resesyon, Ukrayna-Rusya savaşı gibi faktörler madenlerin teminini de zorlaştırdığı için elektronik üreten tesisler büyük zorluk yaşıyor. Uzun yıllar yarı iletkenlerin, çiplerin üretimi konusunda Asya’ya bağımlı olan Avrupalı büyük şirketler, pandemi krizi işleri derinleştirince kolları sıvama kararı aldılar. Bosch bu çerçevede dünyanın en büyük yarı iletken fabrikalarından birini Almanya’da Sakyonya eyaletinin başkenti Dresden’de açtı.
Dresden’deki fabrikada 300 milimetrelik levhalar üretiliyor. Yeni tesis 1999’dan beri Avrupa’da inşa edilen ilk 300 milimetrelik yonga plakası fabrikası durumunda. Yeni tesiste 150 bin sensör kurulu.
1 MİLYAR EURO’LUK YATIRIM
Otomobiller ve elektrikli bisikletlerden ev aletlerine ve giyilebilir cihazlara kadar, yarı iletkenler tüm elektronik sistemlerin ayrılmaz bir parçası durumunda. Yarı iletkenler, modern teknoloji dünyasını yönlendiren motorlar olarak kabul ediliyor. Bosch’un yatırım planının en somut adımlarından biri olan Dresden fabrikası, yaklaşık 1 milyar Euro’luk yatırımla kuruldu. Bosch, yarı iletken işine 3 milyar Euro daha yatırım yapmayı planlıyor. Dresden’deki fabrikada düzenlenen Bosch Teknoloji Günü 2022’de Bosch Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Stefan Hartung ile bir araya gelme imkanı bulduk.
Bosch Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Stefan Hartung.
ÇOK HASSAS TEKNOLOJİ
Hartung, “Elektromobilite uygulamaları için galyum nitrür bazlı çiplerin geliştirilmesini de araştırıyoruz. Bu çipler, dizüstü bilgisayar ve akıllı telefon şarj cihazlarında zaten bulunuyor. Araçlarda kullanılmadan önce, daha sağlam hale gelmeleri ve 1200 volta kadar önemli ölçüde daha yüksek voltajlara dayanabilmeleri gerekecek” diye konuştu. Bosch, 2025’e kadar arasında, üretim kapasitesinin genişletilmesi ve mevcut fabrika alanının yeni temiz oda alanına dönüştürülmesi için 400 milyon Euro daha yatırım yapacak.
Yeni çiplerin neler yapabileceğini ve nasıl yapıldığını ilk elden görme fırsatı elde ettim. Çok hassas elektronik sistemlerin üretildiği alana ‘temiz oda’ adı veriliyor. Buraya girmek için vücudu tamamen kapatacak özel kıyafetler giymek gerekiyor. Bosch’un Ar-Ge harcaması 6.1 milyar Euro.
TÜRKİYE EN ÖNEMLİ ÜSLERİNDEN BİRİ
Bosch 2021 yılında 78.7 milyar Euro’luk satış gerçekleştirdi. Bosch’un faaliyetleri dört sektöre ayrılıyor: Mobilite çözümleri, sanayi teknolojileri, tüketici ürünleri ve enerji ile bina teknolojisi. Dünyanın önde gelen IoT şirketlerinden biri olarak Bosch; akıllı evler, Sanayi 4.0 ve ağa bağlı mobilite için yenilikçi çözümler sunuyor. Şirket dünya genelinde 128 lokasyonda araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) alanında 76 bin 100 çalışana sahip. Türkiye, Bosch’un en önemli ve köklü üretim üslerinden biri.
SINIF BAŞKANI OLMAYA ADAY
TASARIM VE PRATİKLİK
Toyota’nın Türkiye’de kısa süre önce satışa sunulan Yaris Cross modeliyle bir izlenim sürüşü gerçekleştirdim. Kullandığım Yaris Cross 1.5 Flame X- Pack Multidrive S aracı, 1.5 litrelik benzinli motora sahip ve 125 beygir gücünde. Torku ise 153 Nm. Yaris Cross, üç unsuruyla dikkatimi çekti: 1-Tasarım, 2-Pratiklik, 3-Toyota teknolojisi ve dayanıklılığı. Kullandığım modelde panaromik cam tavan ve klima ünitesi manuel olarak kumanda ediliyordu. Elektronik klima da ancak hibrit modelde alınabiliyor. Ön ve arkada park mesafe sensörleri de bulunmuyor, fakat geniş açılı geri görüş kamerası oldukça başarılı.
SUV’LARA İLGİ BÜYÜK
Toyota Yaris Cross’un lansmanı kısa süre önce yapılmıştı. Araç ilk satış haftasına özel olarak 667 bin TL’den, hibrid seçenek ise 702 bin TL’den satışa sunulmuştu. Kullandığım benzinli otomobilin güncel fiyatı ise 740 bin TL. Toyota, SUV segmentinde C-HR, RAV4 ve Land Cruiser gibi modellerle temsil edilen bir marka. Yaris Cross ise daha ekonomik beklentilere sahip müşteri kitlesine sesleniyor. Bu aracın İzmir Alaçatı’daki lansmanında konuşan Toyota Türkiye Pazarlama ve Satış AŞ Üst Yöneticisi (CEO) Ali Haydar Bozkurt, B-SUV segmentin toplam içindeki payının yüzde 57’ye ulaştığını anlatmıştı.
