Giriş
Çevre sorunları ve küresel iklim değişikliği öylesine vahim bir boyuta ulaştı ki, dünyanın her yerinde afetler, bitmeyen yangınlar, kirlenen denizler ve kuruyan göller olarak karşımıza çıkıyor. Birçok hayvan türünün nesli tükenme riskiyle karşı karşıya. Bilim insanları, 2050 yılında denizlerde balıktan çok plastik olacağını tahmin ediyor. Kirlenme ve bozulmanın etkisiyle geniş bir coğrafyada tarım üretimi olumsuz etkileniyor, milyonlarca insan temiz su bulamıyor. Sanatçılar, bilim insanları ve yüksek profilli şahsiyetlerin bu konuya ilgi duymasını çok önemsiyorum. Geniş kitleleri ancak onların verdiği mesajlar harekete geçirebiliyor.
Al Gore, Greta Thunberg, Leonardo di Caprio, İstanbul Rum Patriği Bartholomeos küresel düzeyde farkındalık yaratmak için çalışan isimler arasında yer alıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan da hem Türkiye hem de dünyayı ilgilendiren kritik konularda çok önemli katkılar sağlıyor. Emine Erdoğan, yıllar önce benim de takip ettiğim Sudan ziyaretinde Darfur’daki insanlık dramına karşı seferberlik çağrısı yapmıştı. Bangladeş’teki felaketleri ve Myanmar’daki Arakan Müslümanlarının insanlık dramını bizzat o bölgelere giderek uluslararası kamuoyuna duyuran isimlerden biri olmuştu.
EMİNE ERDOĞAN İLE FARKINDALIK
Madencilik faaliyetleri, turizm, aşırı insan hareketleri veya çarpık yapılaşma Türkiye’de doğal dengenin bozulmasında önemli faktörler arasında. Emine Erdoğan sözünü ettiğim başlıkların çevreye etkisini yakından izliyor. Ayrıca mülteci kadınların ve çocukların yaşadığı travmatik sorunlara dikkat çekiyor. Eylül 2019’da Emine Erdoğan ile Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’un organizasyonuyla eşsiz güzellikteki Salda Gölü’ne gitmiş ve bölgenin korunması için yapılan çalışmaları birlikte incelemiştik.
Emine Erdoğan, Salda’nın ziyaretçilerin yoğun ilgisi nedeniyle kirlenmemesi, kötü yapılaşmanın hedefi olmaması için bakanlık ve ilgili kurumlara çağrı yapmıştı. Emine Hanım’ın bu konulara ilgi duyması ve yakından takip etmesi çok yararlı oluyor. Kadınlar, çocuklar ve gençler başta olmak üzere toplumun geniş kesimlerine ulaşan mesajlar veriyor, etkinlikleri Cumhurbaşkanlığı şemsiyesi altında himaye ediyor.
Ayrıca Emine Erdoğan’ın desteği, süreçlerin hızlanmasına büyük katkı sağladı. Emine Erdoğan, himayesinde yürütülen Sıfır Atık Projesi ve çevreye ilişkin diğer çalışmalara katkılarından dolayı, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Türkiye Ofisi tarafından bu yıl ilki verilen “Küresel Amaçlar Eylem Ödülü”ne layık görüldü.
KÜRESEL ÖDÜL
Ankara’da Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde sınırlı bir katılımla gerçekleştirilen törene ben de davetliydim. Emine Hanım ödülünü BM UNDP Türkiye Temsilcisi Claudio Tomasi’nin elinden aldı. Emine Erdoğan, “Geleceğe daha iyi bir dünya bırakmak üzere daha çok çalışmalıyız. Doğanın tüm kaynakları insanlığın hem bugününün hem de gelecek nesillerinin ortak mirasıdır. Bu mirası, hakkından fazlasını alarak fütursuzca tüketmek asla kabul edilemez” diye konuştu.
NELER YAPILDI?
- Okullara geri dönüşüm kumbaraları yerleştirildi. 77 bin 466 öğrenciye sıfır atık konusunda eğitimler verildi.
- 1 Ocak 2019’dan itibaren market, mağaza gibi satış yerlerinde taşıma amaçlı kullanılan plastik poşetlerin kullanımı ücretlendirildi. Geçen zaman içinde plastik poşet kullanımı yüzde 75 oranında azaltıldı, 290 bin ton poşet hayatımızdan çıktı.
- Projenin başlangıcında çalışmalara katılan kurum sayısı 21 bin dolayındaydı. Bu sayı günümüzde 90 bine ulaşmış durumda.
- “Sıfır Atık Mavi” hareketiyle ulusal deniz temizliği projesi öncülüğünde Türkiye’nin önde gelen 760 kuruluşu deniz kirliliğiyle mücadele ederken, tonlarca atık temizlendi. Proje sayesinde bugün 4 milyon 30 bin ton değerlendirilebilir atık ekonomiye kazandırıldı.
- “Sıfır Atık” Projesi ile 2017-2020 döneminde 397 milyon ton hammadde, 315 milyon kilovat saat enerji, 345 milyon metreküp su ve 50 milyon varil petrol tasarruf edilmesi sağlandı. Aynı dönemde 17 milyon ton kullanılabilir atık toplandı, 209 milyon ağaç kurtarıldı. Bu eylemler sayesinde 17 milyar lira ekonomik kazanç elde edildi.
Sağlıklı bir çevreye sahip olmak temel bir insan hakkı. Yaşanabilir bir gelecek ve dünya için yapmamız gereken daha çok şey var. Daha yeşil ve daha temiz bir dünya ve şehirler için topraklarımızı, suyumuzu, ormanlarımızı biyolojik çeşitliliğimizi yakından takip etmeye devam edeceğim. Gelişmeleri bu köşeden paylaşacağım.
