Giriş
Kısa süre önce dünyada turizmden en çok gelir elde eden ülkeler ve şehirler listesi yayınlandı. Londra merkezli Dünya Seyahat ve Turizm Konseyi (WTTC) verilerine göre Paris birinci olmaya devam ediyor. Paris ağır sorunlarına ve servis başta olmak üzere bir dizi alanda itici yönlerine rağmen geçen yılki turizmden yaklaşık 40 milyar Euro kazandı. Bu Türkiye’nin toplamına yakın bir gelir. Üstelik 2024 Yaz Olimpiyatları’na hazırlanan şehirdeki konaklama tesislerinin sadece yüzde 5’i yeni yapılardan oluşuyor.
Bununla birlikte geceleme ücretleri İstanbul’un neredeyse iki katı. Paris’in marka olarak çok iyi konumlanması, yeme içme mekânları, kültür-sanat destinasyonu çeşitliliği, moda başkenti özelliğiyle öne çıkması ciddi avantajları arasında. Halbuki İstanbul, doğası, denizi ve tarihi kökleriyle gelirde de Paris’e çok yaklaşabilecek potansiyele sahip.
Antalya ve Bodrum gibi dinamik merkezler dışında Türkiye’de ziyaretçilerin gece çıkıp güzel vakit geçirip para harcayabilecekleri yer neredeyse yok gibi. İlerleyen saatlere kadar açık kalan nargile cafeler dışında oturacak pek fazla yer hatırlamıyorum. Avrupa’nın en büyük metropolü durumundaki İstanbul’da Beyoğlu ve Ortaköy’deki yerler dışında dünya çapında öne çıkan marka olmuş eğlence mekânı neredeyse kalmadı. Bu alana yeterince odaklanmamak ciddi gelir kaybına neden oluyor.
Basit gibi görünen bir örnek daha vereyim. Türkiye genelinde kamuya açık tuvalet bulabilmek ciddi mesele. Mevcut olanlar hijyen standartlarının altında, büyük bölümü engellilerin erişimine uygun değil. İstanbul turizminin önündeki en büyük tehditlerden biri bana kalırsa giderek kaos olan ulaşım sorunu ve taksilerin korkunç hali. UEFA’nın geçtiğimiz günlerdeki final sırasında “İstanbul’da taksiye binmeyin” uyarısı çok dikkat çekiciydi. İstanbul’un sıkışıklığı ve kontrol edilemeyen nüfus artışı da ciddi puan kaybına sebep oluyor.
BUTİK DESTİNASYONLAR
Düzce Belediye Başkanı Dr. Faruk Özlü’yü dün Ülke TV canlı yayınında dinlerken turizmde “butik destinasyon” olmanın, bütün yumurtaları aynı sepete doldurmamanın önemini bir kez daha düşündüm. Raftingden denize, Konuralp Antik Kenti’nden ormanlara, agro turizmden spor kulübü konaklamalarına kadar bir dizi alanda dünya markası olmak için çalıştıklarını anlattı. Bence bunu başarmak pekala mümkün.
Uluslararası ziyaretlerde yeni konsept, belli merkezlere aşırı turist akışını (over tourism) engellemek olduğu için küçük şehirler ve destinasyon giderek daha çok öne çıkacak. Örneğin ABD’de ilk akla gelen yerlerden biri olmayan Orlando’nun kazandığı paranın büyük bölümü sadece Miki Fare’yi görmeye gelenlerden oluşuyor. Avusturya’nın küçücük kasabası Haltstdat, İtalya’da Como Gölü ve Toskana civarı, Almanya’da Kara Ormanlar, Yunan adası Mikonos küçük ama yüksek gelir getiren yerlerin iyi örnekleri arasında.
Dünya turizminin 2022-2032 döneminde yüzde 5.8 büyümesi bekleniyor. Türkiye’nin cari açığını belli oranda kapatması ve istihdamı için hayati önemdeki bu alana her zamankinden daha çok odaklanmak gerekiyor. Pazartesi günü Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy ile İstanbul’da yapacağımız sohbette yazımda öne çıkardığım konuları gündeme getirmeyi planlıyorum.
