Giriş
Türkiye öteden beri çevre ve doğanın korunması konusunda maalesef çok hata yapılan bir ülke oldu. Bunun sonucunda denizler kirlendi, göller kurudu, sualtı kaynaklarının aşırı kullanımı nedeniyle ekosistem ağır şekilde tahrip oldu. Tarımda yanlış su kullanımı, endüstride atık yönetiminin yeterince iyi yapılmaması, aşırı kalabalık kentlerde kirlilik faktörlerinin ileri seviyelere ulaşması gibi ciddi sorunları yaşamaya devam ediyoruz. Türkiye’de çevre konusunda duyarlı vatandaşlar ve bazı sivil toplum örgütleri yıllardır seslerini duyurmak için çaba harcıyordu. Günlük hayatın sorunları ve Türkiye’nin büyük meseleleri arasında bu gayretler pek fazla işe yaramıyordu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın kolları sıvayarak aktif bir şekilde çevre ve doğa konularına katkı sunmaya başlaması Türkiye’de yeni bir sayfa açtı. Emine Erdoğan’ın girişimlerinin en önemli yanlarından biri, Türkiye’de onlarca yılda sağlanamayan farkındalık seviyesine kısa süre içinde ulaşılmasıdır.
Çevre ve doğa konusundaki taleplerin söylemde kalmadan kurumsallaşması bana göre bu çabaların bir diğer kritik boyutunu oluşturuyor. Geçmişte çevreyle ilgili mesajların türlü nedenlerle yeterince ulaşmadığı kadınlar, çocuklar ve gençler, Emine Erdoğan’ın yürüttüğü sempatik projelerle bizzat faaliyetleri ileri taşıyan gruplar oldular. Emine Erdoğan’ın bu doğrultuda oluşturduğu kampanyaları yıllardır yakından izliyorum, Türkiye’nin dört bir yanında bu konuyla ilgili etkinlikleri yerinde takip ediyorum. Salda Gölü’nün korunmasıyla ilgili çalışmaları yerinde görmek üzere Emine Erdoğan’ın davetiyle bölgeye gitmiştik.
Emine Erdoğan; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum ile beraber buna benzer bir dizi faaliyeti takip ediyor, destekliyor ve çabalara katkı sağlıyor. Bunlar arasında hiç kuşku yok ki en çok öne çıkanı “Sıfır Atık” kampanyası. Türkiye’nin neredeyse bütün kurumlarında, okullarda, özel şirketlerde atık yönetimi işletme kültürünün bir parçası haline geldi. Emine Hanım’ın bu konuda yürüttüğü projeler, Avrupa Birliği, Birleşmiş Milletler başta olmak üzere küresel kurumlar tarafından da yakından takip ediliyor. Nitekim bu çabaları, şimdiye kadar pek çok prestijli ödülün Türkiye’ye gelmesini sağladı. Bana kalırsa bu ödüllerin en büyüğü 30 Mart’ın Dünya Sıfır Atık Günü olarak ilan edilmesidir.
BM’DE ÇOK ÖNEMLİ KONUŞMA
Emine Erdoğan, bu çerçevede yapılan çalışmaların zirvesi niteliğindeki buluşmalar için Birleşmiş Milletler’in (BM) merkezi durumundaki New York’a gitti. Emine Erdoğan bu ziyaretini, BM’nin davetlisi olarak gerçekleştiriyor. Emine Hanım’la beraber Türk Hava Yolları’nın İstanbul-New York seferiyle gidenler arasında Sümeyye Erdoğan Bayraktar da bulunuyor. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da 30 Mart Atık Günü özel oturumuna katılmak üzere New York’ta.
Erdoğan, New York’taki temaslarının ilk gününde Türkevi’ndeki “Evimin Yolları” adlı dijital sergiyi gezdi. Emine Erdoğan, buradakilerle de hatıra fotoğrafı çektirdi. Emine Hanım, ziyareti kapsamında BM Genel Kurulu Salonu’nda 30 Mart Uluslararası “Sıfır Atık Günü” dolayısıyla düzenlenecek özel oturuma katılıyor. Konuşmasında ve temaslarında Türkiye’de uygulanan Sıfır Atık Projesi’nin dünyada yaygınlaştırılması için çağrıda bulunan Erdoğan, sürdürülebilir atık yönetimi ve iklim değişikliği arasındaki ilişki kapsamında projenin uygulanmasının dünyada yaygınlaştırılması gerektiğini vurguluyor.
Emine Erdoğan’ın çeşitli temasları sırasında deprem yaralarının sarılması için uluslararası yardım çağrısı ve Türkiye’de misafir edilen sığınmacıların durumu da gündeme geldi. Emine Erdoğan, Türkiye’nin bugüne kadar olağanüstü gayret göstererek yürüttüğü faaliyetlere daha fazla küresel destek gerektiğinin altını çizdi. BM Habitat İcra Direktörü Maimunah Mohd Sharif, 6 Şubat’taki Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından 24 Şubat’ta Türkiye’ye gelerek, Emine Erdoğan ve Türk halkına “geçmiş olsun” dileklerini iletmişti.
Sharif; Emine Erdoğan’a, BM Genel Sekreteri Guterres’in, ilk kez düzenlenecek “30 Mart Uluslararası Sıfır Atık Günü” etkinliklerine katılması için özel davetini de sunmuştu. BM Genel Kurulu, 14 Aralık 2022’de Türkiye’nin ana sunucusu, 105 ülkenin ise ortak sunucu olduğu “Sıfır Atık” kararını oylamayla kabul etmişti.
Genel Kurul’un bu kararıyla 30 Mart “Uluslararası Sıfır Atık Günü” ilan edildi. Emine Erdoğan’ın bu faaliyetler için New York’a gitmesi son derece yararlı oldu. Türkiye’deki zorlu ve yoğun gündem nedeniyle bu seyahat yapılmamış olsaydı, küresel düzeydeki bu çok önemli inisiyatif başka bir ülke tarafından sahiplenilebilir, Türkiye’nin çabaları arka planda kalabilirdi.
