Giriş
Türkiye ile Çekya arasında oynanan A Milli Takımlar futbol maçını izlemek üzere Avrupa Şampiyonası (UEFA 2024) sponsorlarından Trendyol tarafından Almanya’ya davet edildim. Maçın oynandığı Hamburg, Almanya’nın kuzeyinde kültür, sanat ve ticaret merkezi. Gençlik yıllarımda burada uzun süre kalmıştım. Hamburg aynı zamanda Der Spiegel gibi ülkenin önde gelen yayın kuruluşlarının ana üssü durumunda. Hapag-Lloyd, Mont Blanc, Nivea, Hansaplast ve dünyanın en önemli uçak üreticisi Airbus da burada.
Hamburg’da plan ve inşa süreciyle ilgili gelişmeleri yakından takip ettiğim “Elbphilarmonie” isimli yapıdan söz etmek istiyorum. Daha önce bir kez gidip görmüştüm fakat önceki gün ilk kez büyük bir konser izleme fırsatı buldum. Kısaca Elphi olarak bilinen ve konser salonu olarak inşa edilen bu sıra dışı mimarlık eseri Elbe Nehri üzerindeki yarımadada yer alıyor. Adını da üzerine konumlandığı nehirden alıyor. Mimari, teknolojik ve mühendislik özellikleriyle dünyanın en eşsiz mekânları arasında. İsviçre firması Herzog & de Meuron tarafından tasarlanmış. İçinde Westin Grubu tarafından işletilen bir otel, lüks daireler, kafe ve restoranlar da bulunuyor. 2 bin 100 kişilik oturma kapasitesine sahip olan salon 2017 yılında açıldı. Binanın yapım süreciyle ilgili tartışmalar süre ve maliyet üzerinde yoğunlaşmıştı. 2010 yılında 240 milyon euro maliyetle tamamlanması öngörülen inşaat tam 7 yıl gecikmeyle bitirilebildi. Proje sonucunda harcanan para tam 900 milyon euroya ulaştı. Bu durum Alman kamuoyunda girişimin sorgulanmasına neden olmuştu.
BACH’IN RUHU ORADAYDI
Tartışmaları bir yana bırakarak izlenimlerimi aktarayım. Konser salonunun muazzam akustiği ünlü Japon ses mühendisi Yasuhisa Toyota’ya ait. Akustik konusuyla ilgili geçmişte getirilen ilk eleştiriler dikkate alınmış ve gerekli düzenlemeler yapılmış. Büyük salon bir şarap mahzeni veya insanların mağaraları oyarak yaptıkları yaşam alanlarına benziyor. İçerideki ortam sıcaklığı ve hava kalitesi mükemmel düzeydeydi. İşte burada önceki gece günümüzün en önemli klasik müzik yorumcuları arasında gösterilen İzlandalı genç piyanist Vikingur Olafsson’un konserini izleme imkânı buldum. 1685-1750 arasında yaşamış olan Alman barok dönemin dev bestecisi Johann Sebastian Bach’ın Brandenburg Konçertosu’nu seslendirdi. Olafsson’un Steinway & Sons kuyruklu piyanosuyla 90 dakikalık müthiş performansı salonu tamamen dolduran müzikseverler tarafından ayakta alkışlandı. Ünlü Alman plak şirketi Deutsche Grammophon ile çalışan Olafsson’u çok beğeniyorum, albüm ve konserlerini takip etmeye çalışıyorum. 32 yıllık radyo programcısı ve müzik araştırmacısı olarak hayatımın unutulmaz günlerinden birini yaşadım. Sözünü ettiğim konser salonunun 2024-2025 sezonu Cecilia Bartoli, Anne Sophie Mutter, Helene Grimaud, Khatia Buniatishvili, Sabine Meyer, Julia Fischer, Rudolf Buchbinder, Rolando Villazon gibi dev sanatçıların konserleriyle dolu. Umarım İstanbul Taksim’deki Atatürk Kültür Merkezi de (AKM) yakın dönem programlarında dünya yıldızlarını ağırlayacağı böyle yoğun bir programa kavuşur.
