Türkiye son 40 yılda çok sayıda dolandırıcılık örneği gördü, çok isim tanıdı. 80’lerin başında banker furyasını yaşadık. Banker tabelası asan herkes yüksek faiz vaadiyle milyarlarca lira topladı. Tabii ki herhangi bir yatırım formülü, projesi olmayan bu isimlerin kurduğu sistem kısa sürede patladı ve ardında yüzbinlerce mağdur bıraktı. Bankerim diyenler arasında berberler, kuyumcular bile vardı. Daha sonra yurt dışındaki vatandaşları dolandıran çok ortaklı yapılar türedi. Türkiye’ye yatırım yapacağız, yüksek kâr payı dağıtacağız diyerek insanların gece gündüz çalışarak biriktirdikleri dolarları, markları topladılar.
Birkaç göstermelik yatırım dışında bir şey yapmadılar ve doğal olarak söz verdikleri kazançları sağlayamayıp buhar oldular. İlerleyen yıllarda saadet zincirleri türedi. Gösterişli toplantılar, lüks otomobillerle hafızalara kazındılar. En ünlü saadet zinciri Titan’dı. Kurucusu Kenan Şeranoğlu’ydu. Zincir kısa zamanda koptu ve ardında 20 bine yakın mağdur bıraktı. Yakın zamanda ise Çiftlik Bank skandalı patladı.
Şu an firari olan Mehmet Aydın, insanlara sanal ortamda sanal inek, tavuk falan satarak 511 milyon dolarla ortadan kayboldu. Ve geçen hafta da kripto para vurgunu yaşandı. Yerli kripto para alım satım platformu Thodex’te patlak veren skandal, 391 bin kullanıcıya ulaşmıştı. Platformun kurucusu Faruk Fatih Özer yaklaşık 2 milyar dolarla Arnavutluk’a kaçtı.
Thodex’teki yatırımcıların profiline bakıldığında, kullanıcıların yüzde 51.4’ünü 18-24 yaş aralığında ‘Z’ kuşağı olarak tanımlanan genç kesimin oluşturduğunu görüyoruz. Platformdaki yatırımcıların yüzde 26.5’i ise 25-34 yaş aralığında. Yani bizler bu gençlere geçmişte yaşanan skandalları doğru anlatamamışız, kolay kazanç diye bir şey olmadığını öğretememişiz.
Buradan bir kez daha söyleyelim: Emek kutsaldır, emeğin karşılığını kazanmak haktır. Eğer birikim yapma imkânına kavuşursanız bunun doğru adresi başta bankalar olmak üzere devlet tarafından düzenlenip denetlenen sistemlerdir. Kolay kazanç elde etme hayaliyle yanlış yollara rağbet göstermeyin. Sonra çok üzülürsünüz.
NASA DOPİNGİ
Gökova Körfezi’nin kıyıyla buluştuğu yerde kurulu olan Akyaka’ya Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesi’nin (NASA) eli değdi. NASA, 22 Nisan Dünya Günü’nde milyonlarca takipçili Instagram hesabında, Muğla’nın Ula ilçesinin dünyaca ünlü ‘Sakin Şehir’ unvanlı Akyaka Mahallesi’ndeki Kadın Azmağı’nın videosunu paylaşarak “Vay be. Güzelliğini yaşayın” ifadelerini kullandı. Bakalım bu güzel tanıtım salgın günleri geçip hayat normale döndükten sonra Akyaka turizmine nasıl bir katkı sağlayacak?