Giriş
Bir yandan 11 şehrimizdeki yıkıcı depremin acısı ve etkisi sürerken bir şekilde hayatın normalleşmeye başlaması da kaçınılmaz. Ama önemli olan bu sefer yaşanan acıları unutmamak.
Ülke gündeminde, yaklaşan seçimler öne çıktı ama hepimizin gündeminde en sıcak haliyle deprem gerçeği duruyor. Depremlerle birlikte herkes oturduğu konutu sorgulamaya başladı.
Aslında 6 Şubat’tan sonra kentsel dönüşümle ilgili daha hızlı adımlar atılacağını düşünmüştüm. Evet farkındalık arttı, ortada bir irade var, herkes daha güvenli evlerde oturmak istiyor ama bunu nasıl ve hangi kaynakla yapacağını bilmiyor. Belediyeler ve özel kurumlar talep üzerine bina deprem testi yapıyor ancak bina testi geçemezse boşaltılması gerekiyor. Kiralar bu kadar yüksekken ve hayat pahalılığı zirveye ulaşmışken evlerini kaybetme korkusuyla çoğu kişi binasına deprem testi yaptırmaktan kaçınıyor. Oysa depremin her an olabileceği düşünülünce geçen her zaman aleyhe işliyor.
Bu nedenle, deprem bölgelerinde yaşayan seçmenin siyasetçilerden özellikle duymak istediği, depreme karşı önlem olarak ne yapılacağı…
Hükümetin geçenlerde açıkladığı kentsel dönüşümle ilgili kampanya oldukça önemli. “Kentsel dönüşümde yarısı bizden” kampanyası İstanbul’dan başlayacak. Yerinde dönüşüme öncelik verilecek, ilk hedef 200 bin konutu dönüştürmek. 200 binden fazla başvuru gelirse kura çekilecek. Proje diğer illere de yayılacak. Ödemeler yüzde 10 peşinat ve 10 yıl vade ile TÜFE, memur maaş artışı ya da yüzde 0.79 oranlı kredi seçilerek yapılacak. Bu arada TOKİ 500 bini Anadolu Yakası’nda, 500 bini Avrupa Yakası’nda rezerv konutlar üretecek. Türkiye’nin üretim üslerinden biri konumunda olan İzmir için de bu kampanyanın bir an önce devreye sokulacağını düşünüyorum.
Bu gayet teşvik edici proje için tüm kaynaklar seferber edilse de bu dönüşümü yapmak zaman alacak. Çünkü hâlâ bir apartmanın tam onayı gerekiyor. O yüzden destekleyici politikalar, doğru yasal düzenlememeler, devlet-özel sektör birlikteliği ve en önemlisi doğru bir stratejiyle yol alınmalı.
TWITTER’DA HER 5 GÜNDEMDEN BİRİ SAHTE
2022 ve 2023, dünyada seçim yılı oldu. Bütün teknolojik gelişmelerin içinde en güçlüsü olarak görülen yapay zekâlar artık siyasette de yaygın olarak kullanılıyor. Seçmen kitlelerinin analizi için de birçok ülke yapay zekâyı tercih ediyor. Biz de siyasetin ağırlıkla sosyal medyada yapıldığı bir seçime gidiyoruz. Ancak sosyal medyayı aktif kullananlara Twitter’dan kötü bir haber geldi. Seçim propagandalarının en hararetli olduğu Twitter’da son iki ayda günlük trendlere giren her beş gündem etiketinden en az birinin sahte olduğu ortaya çıktı. Facebook, Instagram ve WhatsApp buna karşı önlem alırken, manipülasyonun en fazla yapıldığı Twitter’dan henüz hamle gelmedi.
Seçime az bir zaman kalmışken Twitter bunu yapar mı bilemem. Ama konunun uzmanları, yapay zekâ uygulamalarıyla oluşturulmuş dezenformasyona dikkat edilmesi gerektiği konusunda uyarıyor. Yapay zekânın bot hesap oluşturma ve sahte haber üretme etkisi büyük. Bu nedenle geç kalınmadan yasal düzenlemelerin mutlaka gündeme alınması gerekiyor.
ALIŞKANLIKLARIMIZ HIZLA DEĞİŞİYOR
Dijitalleşmeyle tüm dünyayı kapsayan büyük değişim süreci, pandemiyle beraber iyice hızlandı. Özellikle de en belirgin dönüşümü yemek sektörü gösterdi. Deloitte’un açıkladığı “Türkiye Yemek Hizmeti Pazarı” raporundaki verilere göre salgın, 2020’de birçok şubenin kapanmasına ve satışların düşmesine neden olsa da pazar, 2016-2021 döneminde yüzde 16.3 büyüme gösterdi. Bunda kuşkusuz evlere servislerdeki artışın büyük etkisi var.
2023’te 415 milyar TL’lik büyüklüğe ulaşacağı tahmin edilen Türkiye’deki yemek hizmetleri pazarının, 2026’da 770 milyarı aşması bekleniyor. Deloitte Türkiye’den Hakan Göl, “Eve servis restoranların eve teslim hizmeti sunmasına izin verildiği pandemi dönemi, pazarın yapısını değiştirdi. Fast food restoranların devam eden genişlemesi, ucuz yemek alternatifleri için artan tüketici talebi ve genç nüfus bu servisin performansını olumlu yönde etkiliyor” diyor.
