Giriş
Özellikle 4-16 yaş arası çocuğunuzda;
- 3 günden uzun süren inatçı yüksek ateş,
- Çok şiddetli karın ağrısı,
- Gözlerinde kızarıklık,
- Vücudunda döküntü varsa, hiç vakit geçirmeden bir hastaneye başvurmanız şart çünkü çocuğunuz çok büyük olasılıkla MIS-C.
Çocuğunuzda bu semptomlar varsa, hele bir de son 4-5 hafta içinde Covid-19 geçirmişse (çocuklar hafif atlattığı için genellikle fark edilmiyor) ya da Koronavirüs pozitif biriyle temas etmiş olma ihtimâli söz konusuysa hemen hastaneye gidin.
MIS-C, İngilizce “Multisystem Inflammatory Syndrome in Children”ın kısaltması. Türkçe’de de “Çocuklarda Çoklu Sistem Inflamatuarı” diye kullanılıyor.
MIS-C ÖLÜMCÜL MÜ?
MIS-C’yi, Türkiye’de konunun bir numaralı adresi Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden çocuk enfeksiyon uzmanlarıyla konuştum.
Kötü haber; MIS-C ölümcül bir hastalık (sendrom).
Ama iyi haber; Hacettepe Tıp Fakültesi Hastanesi’nde tedavi gören 60 çocuk da kurtulmuş.
Tedavi, MIS-C sendromuna yakalanan çocukların tümünde olumlu sonuç vermiş. Ağır ilaçlardan oluşan, yoğun, zorlu ve bir kısmı yoğun bakım ünitesinde (hatta bazı çocuklar makineye bağlanarak) uygulanan tedavi protokolü neticesinde çocukların hepsi kurtulmuş.
KAWASAKİ İLE BENZER AMA ÇOK DAHA TEHLİKELİ
MIS-C özellikle ilk aylarda çoğunlukla Kawasaki hastalığıyla (sendromu) karıştırılmış.
Kawasaki’de yaş grubu düşük. Genelde 5 yaş altı…
Tipik semptomları şöyle:
5 günden uzun süren ateş, gözde kızarıklık, vücutta döküntü, kalpte koroner arterlerde genişleme, ağız ve dudaklarda kızarma (ruj sürmüş kadın dudağı benzeri), çilek dili (dil üzerinde kabarma ve kızarmalar), el ve ayaklarda şişme, tırnak çevrelerinde soyulma…
Bunca şikayete yol açan ve uzun vadede kalp rahatsızlıklarına yol açabilmesine rağmen, Kawasaki, MIS-C gibi ölümcül değil.
MIS – C DOSYASI
MIS-C hastalığına yakalanan çocukların yüzde 90’ı (ya kendisi ya da ailesinden biri) Covid-19 geçirmiş ama bunu bilmiyor. Çünkü çocukların çoğu hastalığı hafif atlatıyor.
Koronavirüs geçmişi 5 haftadan uzak vaka yok. Genellikle son bir ay içinde geçirenler yakalanıyor MIS-C’ye.
ORTALAMA YAŞ 9…
4-16 yaş grubunda, sağlıklı (altta yatan hastalığı olmayan) çocuklarda yüzde 80 oranında şu belirtiler gözleniyor:
3 günden uzun süren inatçı yüksek ateş, çok şiddetli karın ağrısı (bu yüzden apandisitten şüpheleniliyor), gözlerde konjonktivit benzeri kızarıklık (ağlamayla kızarmış gibi değil, çok daha tanısal) ve vücutta döküntü.
Ağustos 2020’den geçen aya kadarki beş aylık dönemde, Hacettepe Hastanesi’nde (Türkiye’nin farklı yörelerinden ambulans uçaklarla gelenler de dahil) 60 vaka tedavi görmüş.
Uzmanlar “Tedaviye hemen başlanmazsa büyük oranda ölümcül” dedikleri hastalığın bağırsakla birlikte kalbi tuttuğuna dikkat çekiyorlar.
Tansiyonu düşen her üç çocuktan biri yoğun bakım tedavisi görmüş.
İçlerinden birkaçının kalp fonksiyonları durma noktasına gelmiş ve ECMO adlı (kalp ve akciğerin devre dışı bırakılıp fonksiyonların cihazla yürütülmesi) alete bağlanması gerekmiş.
