Giriş
Başlıktaki uyarının sahibi, psikiyatri profesörü Doktor Tamer Aker. İstanbul Bilgi Üniversitesi Travma ve Afet Ruh Sağlığı Program Direktörü de olan Prof. Dr. Aker “Almanız gereken önemli kararlar varsa bu dönemde almayın, geçici bir süre için erteleyin” diyor. İşte Prof. Tamer Aker’in söyledikleri:
- Pandemi dönemleri hem duygusal olarak, hem toplumsal yaşam itibariyle farklı dönemler. Bazı alışkanlıklarımızın değiştiği dönemler. İnsanı da, toplulukları da değişik boyutlarıyla etkileyen dönemler.
BOŞANMAYIN, İŞTEN AYRILMAYIN
- İnsanlar, üzerlerinde çok olumsuz bir etki hissetmeseler bile, almak zorunda oldukları kararları bu dönemde almamalılar. Özellikle önemli kararları geçici bir süre ertelemelerinde büyük fayda var.
- Çok ciddi etkileri olabilecek ‘boşanma’ gibi, ‘işten ayrılma’, ‘iş değiştirme’ gibi kararları ya da risk barındıran, ‘yatırım’ gibi kararları… Özetle kişiler arası ilişkileri olumsuz etkileyebilecek kararları bir süre için ertelemek yerinde olur.
YENİ NORMALDEKİ ANORMALLİKLER
- Şimdi ‘yeni normale dönüş’ sürecindeyiz. Uzun süreli bir kapanma döneminden sonra, insanlarda güvensizlik, kaygı, korku durumu oluşabilir.
- Virüs hepimize insandan korkmayı, insanlardan uzaklaşmayı dayattı. Şimdi tekrar sosyal ya da iş ortamına dönen kişide çekinme, kaygı olabilir.
- Pandemik dönemde hepimiz; korku, kaygı, tahammülsüzlük, keyifsizlik, belirsizlik gibi fobik etkilere maruz kaldık, kalıyoruz. Bu sebeple olumsuz etkilenmeler olabilir ve işte bu yüzden, ilişkilerimizi zedeleyebilecek, geri dönüşümsüz radikal kararları ertelememizde fayda var.
İKİNCİ DALGA MI?
Son dönemde vaka sayısındaki artış, “İkinci dalga mı geldi (ya da geliyor)” sorusunu da gündeme taşıdı. Bu soruyu, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan’a yönelttim. Prof. Ceyhan “Dünyada henüz ikinci dalga diyebileceğimiz bir ülke yok” dedi ve şunları söyledi:
- Bu noktada, isimlendirmede bir problem var. Salgındaki ‘dalga’ terimi ilk olarak İspanyol Gribi’nde kullanılmış. Orada, Mayıs’ta başlayıp Mayıs sonunda bitmiş. Sonra Ağustos’a kadar hiç vaka görülmemiş. Ağustos’ta birden bire çok daha bulaşıcı ve öldürücü şekilde geri dönmüş hastalık. Ve işte ona ‘ikinci dalga’ demişler.
- Aslında, ‘ikinci dalga’ ifadesinin standart bir tanımı yok ama genelde kabul edilen kriterlere göre, bugün henüz dünyada birinci dalgayı bitirmiş bir ülke yok.
- ‘Dalga’ dediğimiz bir süreden oluşuyor, fazlardan oluşuyor. Türkiye olarak, birinci ve ikinci fazları geçirdik, şu anda üçüncü fazdayız. Bu dönemde dalgalanmalar zaten oluyor. Artışlar, azalmalar, sonra tekrar artışlar görülebiliyor.
- Mesela şimdi Güney Kore’den bahsedenler var ama hayır… Güney Kore de birinci dalgayı bitirmedi. “Birinci dalga bitti” diyebilmek için birkaç ay sıfır vaka’ ile gidilmesi lâzım.’Vakasız’ geçen birkaç ayın ardından tekrar başlarsa ancak o zaman ‘ikinci dalga’ denilebilir.
