Giriş
20 Mayıs 2020 sabahı Bolu kent merkezinde, İzzet Baysal Caddesi’nde, bekçiler bir kadını durdurdular. Maske takmadığı için ceza kesmek üzere… Kısa bir süre içinde arkadaşının verdiği maskeyi takan kadın, bekçilerin tavrından rahatsız olduğunu söyledi ve diyalog, tartışmaya dönüştü. Devreye polis girdi ve gerginlik, kadına 392 TL idari para cezası kesilmesiyle son buldu.
Cezayı ödedi, itiraz etti
Olay, Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu’nun yürürlüğe girdiği 18 Haziran 2020’den yaklaşık bir ay önce yaşanan Tartışmanın görüntülerini kendi hesabından yayınlayan kadın önce sosyal medya lincine, ardından da ulusal medyada yer alan haberler üzerine eleştirilere maruz kalmıştı.
Olayın ertesi günü (21 Mayıs 2020) Bolu Sulh Ceza Hakimliği’ne, cezanın iptali için başvuran kadın; kesilen cezayı da, 28 Mayıs 2020 tarihinde (iki hafta içinde peşin ödendiğinde yararlanılan yasal indirim sonucu) 294 TL olarak ödedi.
Mahkeme kadını haklı buldu
Bolu Sulh Ceza Hakimliği’nin, 2020/1604 sayılı dosya hakkında verdiği karar, çok konuşulacak ayrıntılar içeriyor. “Anayasamızın 13. maddesi gereğince, temel hak ve hürriyetler Anayasa’nın ilgili maddelerince belirtilen sebeplere bağlı olarak ancak kanunla sınırlanabilir.
Bu sınırlamalar Anayasanın sözüne, ruhuna, demokratik toplum düzenine ve laik Cumhuriyetin gerekliliklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı olamaz. Yine Anayasamızın 15. maddesinde temel hak ve özgürlüklerin ancak savaş, seferberlik veya olağanüstü hallerde milletlerarası hukuktan doğan yükümlülükler ihlal edilmemek kaydı ile kısmen veya tamamen durdurulabileceği yazılıdır.
Yine Anayasamızın 19. maddesi, hiç kimsenin hürriyeti ve güvenliğinin mahkeme kararı olmadan kısıtlanamayacağı, zorunlu hallerde kısıtlansa bile 24 saat içinde hakim onayına sunulması gerektiği düzenlenmiştir. Yine Anayasamızın 23. Maddesi, yerleşme ve seyahat hürriyetinin ancak kanunla sınırlanabileceği öngörülmüştür.”
Devlet herkese günde üç maske vermeli
Bolu Sulh Ceza Hakimliği’nin verdiği karardan devam ediyorum… “Umumi Hıfzısıhha Kanunu’nun 64. Maddesi, salgın hastalıklara ilişkin tedbirleri düzenlemiştir. Bu tedbirlerin hiç birinde maske takma zorunluluğu yoktur. Kaldı ki böyle bir zorunluluğun olduğunu kabul etsek bile, Anayasamızın 2. Maddesi, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin sosyal hukuk devleti olduğunu öngördüğü, sosyal devlet olma ilkesinin ise ekonomik olarak bir yükümlülük getirildiğinde, bu yükümlülüğün devletçe karşılanmasını gerektirdiği açıktır.
Yine Anayasamızın 56. maddesi, sağlığın korunmasını devletin ödevi olarak göstermektedir. Maske takmanın, maskenin amacına uygun olarak kullanılması halinde, 4 saat süre ile aynı maskenin kullanılabileceği, dolayısıyla ortalama bir insanın günde ev dışında üç tane maske değiştirmesi gerektiği, bunun da kişiye belirli bir mali külfet getirdiği, yine Anayasamızın 73. maddesi gereği, mali yükümlülükler ancak kanunla konulur, kanunla kaldırılır.
Hem sosyal devlet olma ilkesi, hem de getirilen zorunluluğun mali külfet getirmesi gereği, devletin kişi başına her gün üç tane maske sağlama zorunluluğu olduğu, yukarıda anlatılan Anayasa ve yasa maddeleri gereği olduğundan, yasaya uymayan idari para cezasının kaldırılmasına karar verilmiştir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle, Kabahatler Kanununun 28. Maddesinin 8/b bendi uyarınca, itiraz edenin itiraz sebebinin yerinde bulunduğu anlaşıldığından, itiraz edenin TALEBİNİN KABULÜ ile, Bolu İl Emniyet Müdürlüğünün 20/05/2020 tarih ve 2020/898 sayılı ceza tutanağına ilişkin İDARİ PARA CEZASININ KALDIRILMASINA… 29.06.2020
