Giriş
Başlıktaki soruyu dün Prof. Dr. Esin Davutoğlu Şenol’a sordum. Prof. Dr. Şenol yanıt vermeye “Büyük bir dalga ve kapanma asla olmaz ama Eris varyantı sebebiyle başta kırılgan gruplar ve 65 yaş üstü için yapılması gerekenler var” sözleriyle başladı.
HANGI NOKTADAYIZ?
Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Esin Davutoğlu Şenol son durumu, mevcut riskleri ve yapılması gerekenleri şu başlıklarda anlattı:
Öncelikle bilmemiz gereken şu: Bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da sürekli yeni varyant olacak. Varyantlar birbirinin yerini alıyor. Aşılı ya da hastalığı geçiren popülasyonla birlikte kitlesel bağışıklık arttıkça, her seferinde o bağışıklıktan kaçan, daha bulaşıcı yeni varyantlar öncekinin yerini alıyor.
Şu anda görülen Eris, Omicron’dan devam ediyor. Covid-19’la başlayan süreçte Omicron tümüyle bütün sahaya hakim olunca -hatırlayacaksınız- “Bunun adı artık 2020 olsun” demiştik. Omicron için yeni bir aşı hazırlanması gerektiğini de söylemiştik. Eris de işte o Omicron’un farklılaşmış bir varyantı.
2020 sonunda başladığımız aşılarla temel bağışıklığı sıkılaştırdık. Ölümleri, hastaneye yatışları ve bulaşıcılığı da azalttık. Ama bugün kırılgan gruplar için yine bir risk var.
KIRILGAN GRUPLAR
Türkiye’de 3 milyon dolayında kanser hastası ve bağışıklığı ciddi baskılanmış insan var. Şeker, böbrek, kalp, akciğer hastalığı ve obezitesi olan da 20 milyon insanımız var. Buna bir de 65 yaş üstünü dahil edersek, risk grubunda çok insanımız var.
Son dönemde ABD ve test yapan ülkeler, vaka sayıları ve hastane yatışlarında artış bildiriyor.
Kırılgan gruplara test yapmak gerekiyor.
Türkiye Covid-19’da belli ölçüde aşılandı ama Omicron’u aşısız geçirdi. Şimdi yeni ve güçlendirilmiş aşı dünyada var ve onay da aldı. Bizim de bu aşıya ihtiyacımız var.
Bağışıklığın üzerine sürekli klasik aşıyı yapmanın faydası yok. Hatta zararı var. Biz bu durum için ‘var olan parmak izinin silinmesi’ örneğini veriyoruz.
Bizde bir yandan kızamık salgını da sürüyor. İstanbul’da artış var.
Bu ortamda bireyi ve bilim insanlarını koordine ederek sahayı yönetmek gerekiyor.
NE YAPMALIYIZ?
Son dönemde Şarkıcı Nilüfer ve İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener hastalandı. Bunların hepsi Covid aslında. Şimdiki varyant Eris yani… Çünkü grip başlamadı. Henüz influenza yok.
Evet, geçmişteki gibi büyük bir dalga ve toplu kapanma asla olmaz ama dediğim gibi özellikle kırılgan gruplar için risk var.
Her bindiğimiz uçak, her toplu taşıma, her hastane giriş-çıkışı büyük bir risk oluşturuyor. Hastanelerde (özellikle de asansörlerinde) ve toplu taşıma araçlarında yüksek koruyuculuk özelliği olan maskeler zorunlu kılınmalı. Bir de yeni ve güçlendirilmiş aşı getirilmezse bu grup için risk daha da artacak.
Okullarda, çocuklar için maske kullanımı, biliyoruz ki çok zor oluyor. Onların da grip aşılarının ve eksik kızamık aşılarının tamamlanması gerekiyor.
