Giriş
Yine çok sayıda insanın hasta olduğu bir dönem yaşıyoruz. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Esin Davutoğlu Şenol, geçen hafta ‘atipik zatürre’nin yaygın olduğunu açıklamıştı. 23 Nisan 2024 Salı günü bu köşede (https://www.posta.com.tr/ yazarlar/murat-celik/atipik-zaturrealarmi- 2713194) Prof. Dr. Şenol’un şu sözlerine yer vermiştim: “Son zamanlarda bir de ‘Adenovirüs’ tespitimizde artış var. Yüksek ateş, boğaz ağrısı, boğaz iltihabı, konjonktivit yani göz iltihabı ile seyreden bir viral infeksiyon. Bazen uzamış tablolara yol açıyor. Bunların yanında bir de ‘atipik zatürre’ dediğimiz, bildiğimiz zatürre gibi tipik bulguların, yani nefes almakla batıcı ağrı, balgam gibi bulguların olmadığı; onun yerine yüksek ateş, ishal, boğaz ağrısı, kırıklık gibi gribal bulgular ya da COVID-19 benzeri bulgular gördüğümüz bir hastalık var.”
NEDEN HASTA OLUYORUZ?
Prof. Dr. Esin Davutoğlu Şenol’a bu kez ‘hastalık gündemimiz’in nedenlerini ve çözüm yollarını sordum.
Hocam, biz çevremizde son dönemde yine çok hasta insan görüyor ya da duyuyoruz. Mevcut durumu, siz enfeksiyon hastalıkları çalışan bilim insanları nasıl değerlendiriyorsunuz?
Normal sınırlar dahilinde miyiz, sıra dışı bir durum ya da bu yönde bir risk var mı? Toplu yaşam alanları, başta okullar ve toplu taşıma olmak üzere, bulaşıcı hastalıklar için çok elverişli ortamlar oluşturuyor. Havalandırma, el yıkama alanları gibi hiçbir çevresel önlem alınmıyor. Hasta olanları gündüz işe, gece acil servislere gitmeye zorlayan sistemsizlik ise hem bireysel hem toplumsal kırılganlığımızı artırıyor. Başta antibiyotikler olmak üzere çok fazla ve gereksiz ilaç kullanılıyor. Stres, uykusuzluk gibi olumsuz faktörler çok yaygın. Koruyucu hekimlik terk edildi ve en mühimi, iyi yaşam kuralları dediğimiz; uyku, neşe, aşılanmak, egzersiz, sağlıklı beslenmeye uyabilen, koşulları bunları yapmaya, erişmeye elverişli nüfus az. Evlerde birkaç kuşak bir arada yaşanması da yayılımı kolaylaştırıyor. Vaktimizi geçirebileceğimiz açık alanlar da yok denecek kadar az.
NASIL KORUNABiLiRiZ?
Son olarak klasik soru... Maske, mesafe ve hijyen üçlüsü dışında hastalıklardan korunmak için yapabileceğimiz bir şey var mı?
Toplu taşıma, bilhassa uçakta koruyucu maske kullanımı çok önemli. Buna dikkat etmemiz gerekiyor. Hastalıklardan iyileştiren istirahat ve gerekli olan ilaçların, hekim tarafından düzgün, yeterli bir değerlendirme sonucunda uygulanması. Kapalı, kalabalık alanlarda çok uzun zaman geçirmemek. Sağlık için yapılacak en basit ve en mühim yatırım basit, düzenli egzersiz. En basitinden yakın bir açık alan bulup yürüyüş yapmak. Bunun yanında yeterli su içmek ve nihayet, yaş durumu ve varsa mevcut hastalıkların gerektirdiği aşıları ihmal etmeden olmak.
