Giriş
“Covid-19, ileri yaştakilerden sonra en çok obezleri, yani aşırı kilolu olan insanları vuruyor.” Bu cümle, Prof. Dr. Ahmet Türkçapar’a ait. Obezite, reflü ve Akalazya hastalıklarında Türkiye’nin önde gelen isimlerinden olan Prof. Türkçapar durumun ciddiyetini dünyadan örneklerle anlattı.
DÜNYADA DURUM
- Bilim insanları aylardır COVID-19’un neden dünyanın dört bir yanında farklı şekillerde ortaya çıktığını anlamak için vakalar ve ölümlerle ilgili verileri inceliyorlar. Yaş elbette en belirleyici faktör ama Avrupa ve Amerika’da, kötü tablonun altında obezite ve ona bağlı şeker hastalığının olduğu, bilimsel çalışmaların hemen hepsinde gösteriliyor.
- Avrupa ve Amerika’daki çok sayıda çalışma, ileri yaş (65 üstü) dışında, genelde beraber görülen obezite, şeker hastalığı, insülin direnci ve hipertansiyonun(bu üç hastalık bir arada bulunduğunda Metabolik Sendrom adını alır) akciğer yetmezliğine ve kanda pıhtılaşmaya neden olarak ağır hastalık ve ölüme neden olduğunu ortaya koydu.
- New York üniversitesi (NYU) Langone Sağlık Merkezi’nin ABD’nin en büyük COVID-19 araştırması da, obezitenin ileri yaştan sonraki en büyü kronik faktör olduğunu duyurdu ve obezlerin mutlaka hastanede yatarak, yakın takip edilmesi gerektiğini bildirdi.
- İtalya ve Avusturya’da yapılan otopsi çalışmalarında da, hastaların yüzde 60’ında damarlarda pıhtılaşma ve akciğer embolisi tespit edilmiş. Emboli görülen hastaların yüzde 80’inde ise obezite (vucut kitle indeksi yüksek) saptanmıştır.
- İngiltere’de kontrolsüz şeker hastalığı ve obezite ileri yaşla birlikte en çok ölüm nedeni olmaktadır.
- Fransa’da ülke genelindeki yoğun bakımlarında yapılan çalışma, obeziteyi ölüm riskini iki kat artıran -yaştan sonraki tek- faktör olarak bulmuştur.
- Hollanda’ da yoğun bakıma girenlerin yüzde 80’i obezdir.
TÜRKİYE’DE DURUM
- Entübe olan hastalardan aşırı kilolu (obez) olanların ölüm riski maalesef daha yüksek. Entübasyon aşamasında, aşırı obezite nedeniyle karın içi basınç akciğerleri sıkıştırdığı için tedavi daha da güçleşmektedir.
- Türkiye son yıllardaki artışla, obezitede; kadınlarda ve gençlerde Avrupa birincisi (%35 fazla kilolu), şeker hastalığında ise yaklaşık 12 milyon popülasyonla Avrupa ikincisi.
- Maske, sosyal mesafe ve hijyen dışında, fazla kilosu olanlara aktif yaşam, Akdeniz tipi diyet ve hazır gıdalardan uzak durma önerisi şart.
- Şeker hastalarının kontrollerini sıklaştırması ve tedavilerini düzenlemeleri önemli.
- Tüm salgınlar gelip geçer. Geride, geçmeyen psikolojik sorunlar, kalıcı çözüm bekleyen obezite ve şeker hastalığı gibi temel hastalıklar kalır.
