Tatil riskleri

Resmi olarak elbette bu şekilde ifade edilmedi ama YKS ile tatil, dolayısıyla turizmde hareketlilik ve dolayısıyla ekonomide canlanma beklentisinin bir ilgisi var. Temmuz sonuna ertelenen Yükseköğretim Kurumu Sınavı’nın (YKS) ikinci bir kararla tekrar Haziran sonuna alınmasında, ülke ekonomisini etkileyen zorlu koşulların da etkili olduğu sır değil. Üniversite sınavına giren yaklaşık iki buçuk milyon genç ve aileleri için artık ‘tatil’ başladı.

Tatilde de maske şart

‘Pandemi günlerinde tatil’ konusunu, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Murat Akova’ya sordum. Prof. Akova ‘tatil’ konusunda önemli noktalara dikkat çekti:

• İşin iyi tarafından başlayalım… Virüsün açık havada, kapalı ortamlara oranla çok daha az bulaştığı görülüyor. Ağızdan çıkan, içinde damlacıkların olduğu o bulut, açık havada, hava akımıyla etkisini kaybediyor çünkü.
• Fakat tabii tatil hep açık hava demek değil. İnsanlar tatillerinde daha çok bir arada oluyorlar. Tatildeki yeme içme alışkanlıklarını da düşününce, ‘maske’ daha fazla ihmal edilebiliyor ve bu potansiyel tehlike demek.
• Tatilde de olsa maske kullanımı, seyahat sırasında da -ve yine kuralına uygun şekilde maske kullanımı son derece önemli.

Uçakta pencere kenarı daha güvenli

• Tatile giderken kullanılacak ulaşım araçları da önemli. Karayolu ve özel araçlar bir derece ama mesela uçakların ne denli güvenilir olduğunu henüz tam olarak bilmiyoruz. Uçakta maskeyi çıkarmamak, bir şey yiyip içmemek, temas edilen koltuk, masa gibi yerleri dezenfektanla temizlemek, elinizi yüzünüze, gözünüze değdirmemek de önemli.
• Bu arada, ABD’de yapılan bir çalışma, uçakta, pencere kenarında oturmanın koridora oranla daha güvenli olduğunu gösterdi. Muhtemelen, koridordaki hareketlilikten kaynaklı bir durum bu.

Deniz, havuz…

• Tatil yöresinde de maske kullanımına devam etmek gerekiyor. Özellikle gençlerde, bütün dünyada sahte bir güvenlik duygusu oluşmaya, yaygınlaşmaya başladı. “Bize bir şey olmuyor, bulaşmıyor” gibi bir rahatlama... Ama düşük yaş grubundaki vakaların arttığını unutmamak gerek. Tatilde gençlerin eğlenme, dinlenme anlayışı da malum… Bu da işin potansiyel olarak riskli bir boyutu.
• Yüzme, efor gerektiren bir etkinlik ve yüzerken siz aslında ağzınızdan bol miktarda tükürük ve sekresyon (ifrazat, sıvı, balgam vb) çıkartıyorsunuz. Dolayısıyla, yakınınızda yüzen biri olmadığı sürece denize girmekte sorun yok.
• Denizde tuzlu su, havuzda da klor vb maddeler kısmen koruyucu olsa da, hasta birisiyle dip dibe yüzdüğünüz vakit onun yaydığı salya vb sıvılardan enfekte olma riskiniz var.
• Havuz, denize oranla daha riskli. Daha kalabalık, çocukların daha çok tercih etmesi riski artırıyor.
• Özetle, çok yakında birisi olmadığı sürece güvendesiniz. Başkasıyla temas etmiyorsanız, insanlardan uzaktaysanız güvendesiniz.
• Rakamlar artmaya başladı. Çok dikkatli olmak lâzım. YKS’nin etkilerini de gelecek haftadan itibaren göreceğiz. “Sıcak hava ve güneş bulaştırıcılığı azaltıyor” görüşü de yanlış. Hepimizin çok dikkat etmesi gerekiyor.