Giriş
3 Aralık Dünya Engelliler Günü. Bu özel günde engelli bireylerin toplumda eşit haklara sahip olduğuna dair yüzlerce farkındalık projesi geliştiriliyor. Özellikle teknoloji şirketleri, ses getiren çalışmalarla fark yaratıyor. Görme, işitme, konuşma, dokunma ve hissetmeye dair yazılımsal ve donanımsal projelere her gün yenileri ekleniyor.
5 milyon kişi
Bu alanda yerli teknoloji firmaları da milli imkanlarla yüzlerce projeye ön ayak olurken, bunların büyük kısmını ise ihraç edip Türkiye’ye ciddi katmadeğer de sağlıyor. Türkiye’de yaklaşık 5 milyon engelli birey var. Bunun 2 milyondan fazlası işitme, 300 bini görme, kalanını ise konuşma, el ayak eksikliği, otizm ve down sendromu gibi diğer engeller oluşturuyor. Türkiye’de engelli birey istihdamı ise yaklaşık 1 milyon kişi... Bu haftaki yazımızda engelleri ortadan kaldırarak, yaşamı kolaylaştıran son teknolojileri derledik.
Görsel betimleme
Microsoft’un görme engelliler için geliştirdiği ve Türkçe sürümü de olan yapay zeka uygulaması Seeing AI, telefonların kamera desteğiyle çevredeki tüm görselleri ses yoluyla tanımlıyor, betimliyor, metinleri ve barkodları okuyabiliyor. Türk Lirası’nı da tanıyan, renkleri ve ışıkları da algılayan uygulama telefona kodlanan kişileri de belirleyebiliyor.
Otizmli için özel
Turkcell’in otizmli çocuklar için geliştirdiği ‘içimdeki hazine’ uygulamasına yapay zeka desteği eklendi. Bu sayede çocuklar, telefon ekranından gördükleri duygusal ifadeleri taklit ederek kendilerini geliştirebiliyor. Ayrıca görme engelliler için yapılan ‘hayal ortağım’ mobil uygulamasıyla filmler için anlık sesli betimleme, kapalı alanlarda navigasyon yardımı, binlerce sesli kitaba ulaşım gibi imkanlar sunuluyor. Yazılanı ve söyleneni işaret diline çeviren ‘işaret dilim’ uygulamasıyla da haberlere erişim imkanı sağlanıyor.
Akıllı baston
Görme engelliler için Young Guru Academy ve Vestel tarafından geliştirilen WeWALK adlı akıllı baston, göğüs ve baş hizasında önünüze çıkabilecek engelleri algılayarak uyarıyor. Bluetooth ile mobil uygulamasına bağlanabilen baston, navigasyon cihazı gibi de kullanılabiliyor. Kullanıcı WeWALK aracılığı ile Google Asistan’dan sesli komutlar vererek de yardım alabiliyor.
Engelli saat
Güney Koreli girişimci Eric Ju Yoon Kim tarafından geliştirilen Dot adlı cihaz, dünyanın ilk bluetooth özellikli Braille akıllı saati. Cihaz, görme engellilerin telefonuna gelen mesajlara erişebiliyor, tweet ve e-posta gönderebiliyor. Cihaz, Cannes Lions Uluslararası Yaratıcılık Festivali ve London International Awards gibi yarışmalarda pek çok ödül aldı.
Sosyal mesafe
Apple’ın amiral gemi cihazı iPhone 12 modellerinde ‘lidar’ teknolojisi bulunuyor. Lidar, lazer ışınları kullanılarak bir nesne veya bir yüzeyin uzaklığını anlıyor. Görme engelliler için ciddi bir çözüm olan bu sistem sayesinde etrafınızdaki kişilerin size ne kadar yakın durdukları tespit edilebiliyor. Yani 1 metreden fazla yaklaşan olduğunda uyarı veriyor. Bu, pandemi sürecinde sosyal mesafe kuralı için büyük önem taşıyor.
Yok böyle araç
Kas hastası olan ABD’li girişimci Stacy Zoern’un geliştirdiği Kenguru Electric Car, tekerlekli sandalye kullanan kişilere özel tasarlandı. Engelli birey, kumanda ile açılan arabanın arka kısmından girerek direk şoför bölümüne geçiyor ve motosiklet şeklindeki hareket sistemi ile trafiğe çıkabiliyor. Kenguru Electric Car, aynı zamanda, dünyanın tekerlekli sandalye de kullanabilen ilk otomobili olma özelliğini taşıyor.
Kaybolmak yok
Çinli teknoloji üreticisi Honor, çift uydu konumlandırma ve ‘rotadan dönüş’ sistemi sayesinde kaybolmayı tamamen ortadan kaldıran yeni saati Watch GS Pro’yu tanıttı. Klasik akıllı saatin dışında telefondan bağımsız GPS işlevi ve anlık hava değişimlerini öngören barometre gibi özellikleri de olan saat, yanınızda akıllı telefonunuz olmasa bile yolunuzu kaybetmeniz durumunda sizi geldiğiniz yere ulaştırıyor. (2 bin TL)
Temassız tatil
Otellerde temassız bir tatil geçirmeyi sağlayan ‘icibot’ adlı yerli mobil asistan sayesinde misafirler ‘check-in’ işlemlerini otele gelmeden önce kendi cep telefonundan yapabiliyor. Otelin kapı sistemi uygunsa, oda kartına bile ihtiyaç olmadan uygulama aracılığıyla oda kapısı açılabiliyor. Ayrıca, ‘housekeeping, oda malzemeleri, arıza, oda servisi ve şikayet’ gibi hizmetler, hiçbir personel ile yüz yüze gelmeden mobil uygulamalarıyla talep edilebiliyor.
